
بامدادجنوب- هدی خرمآبادی:
بیست و سومین نمایشگاه بینالمللی مطبوعات از روز پنجم آبانماه واقع در مصلای بزرگ امام خمینی (ره) آغاز شد و روز گذشته مراسم افتتاحیه با حضور معاون اول رئیسجمهور و اصحاب رسانه و مطبوعات برگزار شد. در نمایشگاه مطبوعات سال 96 نکاتی جلب توجه میکرد که نگارنده به برخی از آنها اشاره میکند.
نکته نخست؛ با توجه به جنبوجوش و تبلیغاتی که در نمایشگاه بهچشم میخورد، نمایشگاه مطبوعات بهنام رسانهها و بهکام فستوفودیها و غذافروشیهاست. خیل مراجعهکنندگان از غذافروشیها و گاه نمایندگان چاپ دیجیتال و بنر بیشتر از بازدیدکنندگان روزنامهها و نشریهها بود که همین امر میتواند بیانگر کاهش تمایل مردم در وهله نخست به خواندن و مطالعه و در وهله دوم به روزنامههای مکتوب دانست. در همین خصوص، زمینه آگاهیبخشی و تبلیغات موثر به منظور بیداری مردم نسبت به نقش کارکرد و تاثیر رسانهها در جامعه ضروری است. زمانی که مسوولان در مقابل نقد واضح و شفاف رسانهها واکنش غیرمنطقی نشان میدهند و سعی در وارونه جلوه دادن خبر و کذب آن میکنند، بیشک مردم نیز نسبت به خواندن گزارشها و خبرهای روزنامهها و نشریهها علاقه و تمایلی نشان نخواهند داد.
نکته دوم که بهگونهایی ادامه همان نکته نخست است، این است که برخی بازدیدکنندگان برای چند ساعتی گذران وقت به نمایشگاه مطبوعات آمده بودند و با نگاهی سرسری غرفهها را از دیده میگذرانیدند و گاهی نیمنگاهی هم به صفحات روزنامهها میانداختند. بهراستی روزنامههایی که از دوره آغازین حیاتشان دردوره قاجاریان یکی از عوامل اصلی بیداری مردم بودند، کی و چگونه به چنین حال و روزی افتادند! بدیهی است که یکی از دلایل این کمرونقی، پا به عرصه میدان گذاشتن شبکههای مجازی بوده اما در این بین، کارکرد روزنامهها و نشریههاست. روزنامههایی که روزانه مشغول خبرهای سوخته و تکراری سایتها و خبرگزاریها هستند و خود فارغ از تولید خبر و محتواهای تازهاند، خودشان روند نابودیشان را رقم میزنند.
نکته سوم؛ نظم حاکم بر برگزاری نمایشگاه و غرفههای دایر و برگزاری نشستهای تخصصی در حوزه آب، محیط زیست، موسیقی و تئاتر و... از جمله نکات مثبت نمایشگاه بینالمللی مطبوعات بود که قطعا دلیل عمده آن، تجربه برگزارکنندگان نمایشگاه است.
نکته چهارم؛ مراسم افتتاحیه بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات با سخنرانی معاون اول رئیسجمهور مانند همیشه برگزار شد و مانند همیشه بیشتر جنبه نمایشی داشت و اسحاق جهانگیری علاوه بر توضیح مختصری درباره نقش رسانهها تاکید کرد که دولت همه قوایش را برای دستاوردهای امروزش بهکار برده و نقدها منصفانه نیست. در صورتی که میتوانست در خصوص مشکلات قشر خبرنگاران توضیحاتی بدهد و علاوه بر آن درباره وعدههای روحانی به این قشر بگوید.
نکته پنجم که بسیار هم جلب توجه میکرد، سادگی و تجملات قابل مشاهده در دکور غرفهها که دایرکنندگانش روزنامههای برند هم بودند، دکورهای گرانقیمت و چشم و دهانپرکنی داشتند و برخی غرفهها که محتوا و تیترهای روزنامهشان بیانگر حکایت دیگری از روزنامههایی همسطح نشریهها و هفتهنامه داشتند اما آنها هم دکورهای گرانقیمتی تدارک دیده بودند که البته برای تازهکارها و ناشناختهها الزامی بود و اندک رسانههایی هم «سادگی و طراحی بومی» را ملاک قرار داده بودند. بهنظر میرسد رسانهها بهویژه رسانهها و روزنامههای محلی که رسالتشان با روزنامههای سراسری تفاوت دارد، بهتر بود که به رسالت بومی و محلی خود وفادر میماندند و با برنامههای متنوع و خلاقانه سعی در معرفی روزنامهشان میکردند. متوسل شدن به تجملات و رنگ و لعاب دادن به ظواهر، نشریهها و روزنامهها را از رسالت اصلیشان دور میکند و آنها را به بیراهه میبرد. از همین رو، شاید بهتر باشد که متولیان برگزاری نمایشگاه بینالمللی مطبوعات پیشنهادهای تشویقی برای تبلیغ فرهنگ بومی و محلی، فرهنگ ایرانی و سادگی نمایندگان رسانهها و مطبوعات مد نظر قرار دهند.
باری به هر حال، نمایشگاه مطبوعاتی که بایست محفلی برای تبادل اطلاعات و تعامل تجربهها و ایدهها باشد، بیشتر شبیه پرده نمایش است و بیش از آنکه به تبادل اطلاعات و تعامل تجربهها بینجامد، مکانی برای دید و بازدید دوستان قدیمی است. تنها دو روز از برپایی بیست و سومین نمایشگاه بینالمللی مطبوعات گذشته و امیدواریم در روزهای آینده نمایشگاه اندکی حال و هوای مخصوص به خود را باز یابد و البته کاستیهای نمایشگاه امسال، تجربهای باشد برای برگزاری بیست و چهارمین نمایشگاه بینالمللی مطبوعات.