بامدادجنوب- ابوعلی زرین‌قلم:
بحران ساخته شده به دست امریکایی‌ها در مورد برجام بسیاری از کشورهای جهان را آشفته کرده است، کشورهایی که خود یک طرف قرارداد بودند و انتظار داشتند که در فردای این توافق بتوانند به لحاظ امنیتی و سیاسی فضایی ساخته شود که مبادلات تجاری و اقتصادی میان اتحادیه اروپا و ایران بدون مشکلی خاص، برقرار شود. با این حال رئیس‌جمهور امریکا که درست یک سال پیش در انتخابات این کشور گوی را از رقیب دمکرات خود ربود، ساز دیگری کوک کرده که همه پنج کشور دیگر طرف امضای معاهده وین، نمی‌توانند آن را بپذیرند.
دونالد ترامپ با حمله به برجام و ادعای این‌که نمی‌تواند پایبندی ایران به آن را تائید کند، فضایی فراهم کرده که طی آن این معاهده بین‌المللی دچار تَرَک شده و در نهایت به سمت مذاکرات بیشتر با ایران برای اعمال تغییرات خاص در آن بروند، مساله‌ای که مقامات ایرانی به‌شدت آن را رد کرده و می‌گویند اگر یکی از طرف‌ها به برجام پایبند نبود، ایران نیز هیچ تعهدی در قبال آن ندارد.
از همین‌رو، رئیس سازمان بین‌المللی انرژی اتمی در سفری به تهران، بر آن شده تا مذاکرات نزدیک‌تری با ایرانی‌ها داشته باشد. این مذاکرات در حالی صورت می‌گیرد که قرار است فردا سه‌شنبه با حضور مقامات روس، مرحله جدیدی از اجرای توافق ایران و روسیه برای توسعه راکتورهای هسته‌ای در بندر بوشهر آغاز شود. یوکیا آمانو که همواره طرف کشورهای غربی را می‌گیرد اما این روزها نمی‌تواند پایبندی تام و تمام ایران به توافق را رد کند. او در سفر به تهران روز گذشته با رئیس‌جمهور دیدار کرد تا مواضع صریح ایران در مورد برجام را بدون واسطه بشنود.
حسن روحانی در این دیدار، ضرورت حفظ استقلال و بی‌طرفی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را مورد تاکید قرار داد و با بیان این‌که آژانس تنها مرجع تائیدکننده پایبندی ایران به برجام است، تصریح کرد: برجام معیار مشخصی دارد و ملاک عمل ایران نیز صرفا همان معیارهاست. آژانس تا این مرحله در نحوه اجرا و ثبات توافق برجام نقش مثبت و سازنده‌ای داشته است، مجموعه همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران با آژانس کامل و قابل توجه بوده است.
رئیس‌جمهور با بیان این‌که جمهوری اسلامی ایران در چارچوب پادمان آژانس، مقررات بین‌المللی و توافق برجام آماده توسعه همکاری‌های خود با آژانس است، گفت: اراده ما مبتنی بر انجام همکاری بلندمدت با آژانس در چارچوب مقررات بین‌المللی است و امیدواریم با توجه به همکاری کامل ایران در سال‌های اخیر، آژانس هر چه سریع‌تر نتیجه نهایی مبنی بر صلح‌آمیز بودن ماهیت برنامه هسته‌ای ایران را اعلام کند، گفت: انتظار داریم آژانس در چارچوب اقدامات و وظایف خود، کمک‌هایی را که به دیگر کشورهای متعهد به پادمان و ان‌پی‌تی در زمینه‌های مختلف علمی، کشاورزی، حفاظت و پزشکی ارائه می‌کند در اختیار ایران نیز قرار دهد، بر ضرورت حضور افراد توانمند ایرانی در مسوولیت‌های مدیریتی آژانس تاکید کرد.
وی به آمانو یادآور شد که یک کشور هر طور که بخواهد نمی‌تواند با توافقات چندجانبه و بین‌المللی برخورد کند، استحکام مقررات و معاهدات بین‌المللی بسیار مهم است. جمهوری اسلامی ایران همانطور که بارها اعلام کرده هرگز اولین کشوری نخواهد بود که از برجام خارج می‌شود، البته تا زمانی به برجام پایبند و متعهد هستیم که بتوانیم از منافع قید شده در آن بهره‌مند شویم. اعتبار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌عنوان یک نهاد مهم بین‌المللی در افکار عمومی جهان بر مبنای این است که بدون تاثیرپذیری از قدرت‌ها، فعالیت‌های حرفه‌ای و فنی خود را به انجام برساند و این‌که برخی از کشورها و مقامات آنها بخواهند بر تصمیمات آژانس تاثیر بگذارند و اعمال فشار کنند برای ما قابل قبول نیست.
روحانی با بیان این‌که همکاری‌های ایران و آژانس باید گام به گام موجب تقویت اعتماد دو طرف شود، گفت: نباید اجازه دهیم برجام به‌عنوان دستاوردی مهم، خدشه‌دار شود و باید با همکاری گسترده این تعهد مهم بین‌المللی را تثبیت کنیم. رفتار جدید دولت امریکا هیچ کمکی به ثبات و امنیت منطقه نخواهد کرد، مبارزه با تروریسم یکی از مهم‌ترین اهداف در منطقه به‌شمار می‌رود و امروز ثبات و امنیت برای ملت‌های منطقه بسیار حائزاهمیت است.
یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بین‌اللملی انرژی اتمی نیز در این دیدار برجام را توافقی بسیار خوب دانست و گفت: امروز بر اساس تلاش‌های مشترکی که به انجام رسیده می‌توانیم تاکید کنیم که جمهوری اسلامی ایران به تمامی تعهدات خود در چارچوب مقررات بین‌المللی و برجام عمل کرده است. اکثر مقامات و مسوولان عالی رتبه کشورهای جهان در فضای بین‌المللی با قدرت از برجام حمایت می‌کنند، اجرای تعهدات و پایبندی به آنها از سوی همه طرف‌ها نقش اساسی و حیاتی در ثبات و آینده برجام خواهد داشت.
آمانو با تجلیل از پایبندی جمهوری اسلامی ایران در عمل به تعهدات خود در برجام، خاطرنشان کرد: اعتبار آژانس بسیار حائزاهمیت بوده و همچنان بر بی‌طرفی خود در مواضع، ادامه می‌دهد و بر اساس حقایق و پادمان‌ها گزارش‌های واقعی را ارائه خواهد کرد. وی با تاکید بر ضرورت حمایت از پروژه‌های تحقیقاتی ایران و توسعه همکاری‌های ایران و آژانس در بخش‌های مختلف، گفت: از حضور متخصصان ایرانی برای تصدی مسوولیت‌های مدیریتی در آژانس استقبال می‌کنیم.
آمانو روز گذشته با رئیس سازمان انرژی اتمی کشور هم دیدار کرد، دیداری که به گفته علی‌اکبر صالحی درخواستی برای بازدید از مراکز نظامی کشور در آن مطرح نشده است. وی در تهدیدی جدی، اعلام کرد: ایران نمی‌خواهد برجام به هم بخورد اما اگر بدعهدی صورت گیرد، طی یک سال و نیم به 100 هزار سو می‌رسیم و این یک توانمندی بالقوه برای ما است که وجود دارد. ما امیدواریم از این سناریوها استفاده نکنیم.
مدیرکل سازمان بین‌المللی انرژی اتمی همچنین به دیدار وزیر امور خارجه رفت تا با او در موضوع مسائل مهم دیپلماتیک به گفت‌وگو بپردازد اما آنچه مسلم است در صورت خروج امریکا از برجام در ماه‌های آینده مشخص نیست آژانس در چه چارچوب و بر اساس چه معیارهایی به نظارت خود بر اجرای این توافق ادامه خواهد داد. به‌ویژه با توجه به این مساله که بخشی از تامین مالی نظارت بر اجرای برجام نیز بر عهده امریکا بوده است.
یکی از مهم‌ترین انتقادات مورد ادعای طرف امریکایی در ارتباط با این‌که برجام توافق کاملی نیست مربوط به محدودیت‌های زمانی این توافق و نیز نظارت‌های آژانس در ایران است. امریکایی‌ها مدعی هستند باید فراتر از پروتکل الحاقی نظارت‌هایی جامع بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران انجام شود که این نظارت‌ها باید شامل مراکز نظامی ایران نیز شود. همچنین آنها مدعی هستند، محدودیت زمانی ده یا پانزده ساله برای اجرای تعهدات باید طولانی‌تر شود.
لینک کوتاه:
گزارش خطا
پسندها: ۰
نظرات بینندگان