بامداد جنوب- جواد شکریان:کارآفرینان معمولا یکی از انواع شرکت‌های تعاونی، سهامی خاص یا مسوولیت محدود را برای ادامه فعالیت خود انتخاب می‌کنند. این اتفاق هنگامی می‌افتد که کارآفرین نتواند به‌تنهایی کاری را انجام دهد یا طرحی را که در ذهن خود دارد، عملی کند. بنابراین بهترین راه این است که از دیگران کمک بگیرد تا آن کار یا طرح را به‌صورت دسته‌جمعی و با همیاری گروهی به نتیجه مطلوب برساند که در این صورت، این شکل از انجام کار سازمان‌یافته را تعاونی می‌گویند. تعاونی‌ها با توجه به ماهیت همکارانه‌ای که دارند، می‌توانند با سرمایه کم اعضا آغاز به‌کار کرده و علاوه بر اشتغال اعضا زمینه اشتغال افراد دیگری را نیز فراهم کنند. این تعاونی‌ها تنها زمانی می‌توانند کارایی لازم داشته باشند و اشتغال قابل قبولی ایجاد کنند که در کنار خلاقیت و داشتن ایده نو، از سرمایه‌گذاری اولیه و نیروی انسانی قابل قبولی نیز برخوردار باشند. با این حال، نتایج بررسی‌های اخیر در خردادماه سال جاری نشان می‌دهد که آمار تعاونی‌های ثبت‌شده، میزان سرمایه‌گذاری اولیه و البته پیش‌بینی اشتغال در برخی استان‌ها (خصوصا بوشهر) از تعادل لازم برخوردار نیست.
بر اساس گزارش‌ها اخذ شده از سامانه جامع آمارهاي ثبتی تعاون کشور در خردادماه سال 1397، تعداد 266 شرکت تعاونی در این ماه تشکیل و ثبت شده‌اند که وضعیت فعالیت آنان در حال بهره‌برداري یا در دست اجرا هستند. تعداد کل اعضای تعاونی‌ها شش هزار و 542 نفر و تعداد فرصت شغلی چهار هزار و 291 نفر و سرمایه اولیه حدود 65 میلیارد ریال است. متوسط تعداد اعضاء و فرصت شغلی مربوط به این تعاونی‌ها به‌ترتیب 25 و 16 نفر است.
بیشترین تعداد تعاونی تشکیل و ثبت شده به استان‌هاي خراسان رضوي، هرمزگان و فارس به‌ترتیب با تعداد 37 و 32 و 27 تعاونی تعلق دارد. استان بوشهر نیز به‌طور مشترک با استان چهارمحال و بختیاری با ثبت 19 تعاونی، چهارمین استان در تعداد ثبت تعاونی بوده‌اند. همچنین در استان‌هاي خراسان شمالی، زنجان و کهگیلویه و بویراحمد در این ماه هیچ تعاونی به ثبت نرسیده است.
در حوزه سرمایه‌گذاری اما وضعیت اندکی متفاوت است، زیرا میزان سرمایه‌گذاری‌های اولیه این طرح‌ها ارتباط مستقیمی با تعداد تعاونی‌های ثبت شده ندارد. بر اساس این گزارش، 10 تعاونی ثبت شده استان مازندران با سرمایه 21 هزار و 194 میلیون ریال بیشترین سرمایه تخصیص یافته خردادماه را رقم زده‌اند. پس از مازندران، استان‌های اردبیل با سرمایه اولیه 9 هزار و 361، سیستان و بلوچستان با سرمایه 9 هزار و 124، هرمزگان با سرمایه‌گذاری هشت هزار و 951، اصفهان با سرمایه‌گذاری سه هزار و 103، یزد با سرمایه دو هزار و 340، آذربایجان شرقی با سرمایه هزار و 863، خراسان رضوی با سرمایه‌گذاری هزار و 777، خراسان جنوبی هزار و 34، فارس هزار و 81، گیلان هزار و شش، لرستان با سرمایه‌گذاری 922 میلیون ریال، کرمانشاه 644، استان مرکزی 387، خوزستان 345، کرمان 333، گلستان 268 و سمنان با سرمایه 259 میلیون ریال، استان‌هایی هستند که سرمایه‌گذاری تعاونی‌های ثبت‌شده آنها بیش از تعاونی‌های بوشهر با سرمایه‌گذاری 184 میلیون ریالی است.
نکته جالب توجه اما تعداد فرصت‌های شغلی اعلام شده (منظور از فرصت شغلی در شرکت‌هاي تعاونی در دست اجرا، پیش‌بینی اشتغال در صورت تشکیل شرکت تعاونی و همچنین در شرکت‌هاي تعاونی در حال بهره‌برداري، تعداد شاغلین است) در خلال ثبت این تعاونی‌هاست که بر اساس این آمارها، عدد 437 در مقابل نام استان بوشهر ثبت شده است که با توجه به سرمایه تنها 18 میلیون و 400 هزار تومانی تاحدودی عجیب به‌نظر می‌رسد. مقایسه این آمار با استانی مانند مازندران که سرمایه اولیه ثبت 10 تعاونی آن مبلغی بیش از دو میلیارد و 100 میلیون تومان بوده و پیش‌بینی اشتغال این تعاونی‌ها تنها 103 نفر است، آمار شرکت‌های ثبت شده بوشهر را عجیب‌تر می‌کند، زیرا تنها دو استان پیش‌بینی اشتغال بیشتری نسبت به تعاونی‌های بوشهری داشته‌اند که به‌ترتیب عبارتند از خراسان رضوی با سرمایه اولیه 177 میلیون و 700 هزار تومان و استان اصفهان با سرمایه اولیه 310 میلیون و 300 هزار تومان.
همچنین بر اساس آمار منتشر شده از تعاونی‌های ثبت‌شده در خردادماه سال جاری، بیشترین تعداد تعاونی ثبت شده به‌ترتیب در فعالیت‌هاي کشاورزي و صنعت با تعداد 73 و 59 واحد است. تعاونی‌هاي داراي فعالیت هتل و رستوران و کشاورزي نیز به‌ترتیب با دو هزار و 682 و هزار و 537 نفر داراي بیشترین اعضا هستند. همچنین بیشترین فرصت شغلی به‌ترتیب مربوط به تعاونی‌هاي داراي فعالیت کشاورزي و صنعت به‌ترتیب با هزار و 112 و 996 نفر است.
مقایسه عملکرد ماه خرداد 1397 نسبت به اردیبهشت 1397
تعداد تعاونی‌هاي ثبت شده در خردادماه سال جاري (266 واحد) در مقایسه با ماه گذشته (317 واحد)، کاهشی معادل 16 درصد دارد. تعداد اعضا افزایشی معادل شش درصد و تعداد فرصت شغلی کاهشی معادل 19 درصد را به‌همراه دارند. همچنین تعداد تعاونی‌هاي ثبت شده در خردادماه سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال قبل (278 واحد)، کاهشی معادل چهار درصد دارد که این میزان براي تعداد اعضا و تعداد فرصت شغلی نیز به‌ترتیب کاهشی معادل 15 درصد و 18 درصد را به‌همراه دارد.
گفتنی است، شرکت تعاونی شرکتی است که بین اشخاص حقیقی، برای فعالیت در امور مربوط به تولید و توزیع، در جهت اهداف تصریح‌شده در قانون بخش تعاونی، به‌منظور بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضا از طریق همکاری و تشریک مساعی آنها با رعایت قانون مزبور، تشکیل می‌شود. در شرکت تعاونی، حداقل شرکا هفت نفر، حداقل سرمایه محدودیت ندارد و حداقل هیات‌مدیره یا مدیران یک نفر یا بیشتر است.
