بامداد جنوب:

دولت دهم در سال 1389 با تصویب قانون هدفمندی یارانه‌ها و به‌منظور کاهش فاصله طبقاتی و ریشه‌کن کردن فقر، سبب شد یارانه‌های نقدی جای یارانه‌های غیر‌نقدی را بگیرد؛ با این حال، از همان موقع این طرح به‌دلیل نبود پشتوانه علمی قوی و برنامه‌ریزی جزئی و دقیق، از سوی بسیاری از کارشناسان مورد مخالفت قرار گرفت. طبق قانون هدفمندی یارانه‌ها باید از محل منابع ناشی از اصلاح قیمت حامل‌های انژری تا ۵۰ درصد برای توزیع نقدی و غیرنقدی بین مردم توزیع، ۳۰ درصد برای تولید و ۲۰ درصد هم برای بخش‌های عمرانی و هزینه‌های دولت تامین می‌شد اما با توجه به این‌که از ابتدا پرداخت یارانه‌های نقدی همگانی و برای تمام کسانی که ثبت‌نام کرده بودند قرار داده شد، در نهایت بیش از ۷۰ میلیون نفر در ماه یارانه دریافت کردند. این رقم ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی در ماه هزینه حدود سه هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان روی دست دولت گذاشت و در نهایت در این سال‌ها مبلغی باقی نماند که صرف تولید، بخش عمرانی، بهداشت و درمان یا تمامی بخش‌های مشمول درآمد هدفمندی یارانه‌ها شود.

بر این اساس، از سال ۱۳۸۹ تاکنون با توجه به پایه غلطی که از ابتدا گذاشته شده همواره پرداخت‌های نقدی به معضلی برای دولت تبدیل شده است؛ با این حال، هنوز هم یارانه‌های نقدی و حساسیتی که در مورد آن بین مردم وجود دارد موجب شده به ابزاری برای برخی مسوولان برای جلب رضایت مردم تبدیل شود، در حالی که خودشان هم می‌دانند منابعی برای رشد رقم یارانه نقدی وجود ندارد و همین مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان موجود هم با کسری چند هزار میلیارد تومانی در سال همراه است. ارقام ۹۰ هزار، ۱۵۰ هزار و تازگی‌ها هم نرخ ۹۱۰ هزار تومانی جدید محمود احمدی‌نژاد که هیچ منطقی برای آن اعلام نشده است، ‌به‌نظر می‌رسد بیش از آن‌که بر مبنای علمی و کارشناسی باشد قصد فریب مخاطبان یارانه‌های نقدی را داشته باشد.

به گزارش ایسنا، با وجود انتقاداتی که در سال‌های اخیر در مورد رقم پرداختی یارانه‌های نقدی و افزایش آن از ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان مطرح بوده، تغییری در آن ایجاد نشده است که عمده دلیل آن به نبود منابع و به‌ویژه حجم بالای یارانه بگیرانی است که غربالگری در مورد آنها انجام نشده و افزایش مبلغ یارانه برای جمعیت ۷۷ میلیونی هزینه هنگفتی به همراه دارد.

با این حال در این بین برخی مسوولان فعلی و گذشته بر ارقام عجیبی تاکید دارند که عمده دلیلی این رفتار آنها را جذب مردم به سمت خود و رفتارهای پوپولیستی می‌توان دانست، چراکه نه راهکاری برای ایجاد منابع جدید دارند و نه برنامه‌ای برای حذف یارانه‌بگیران پردرآمد.

این در حالی است که به‌تازگی محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور دولت نهم و دهم اعلام کرده که می‌توان یارانه نقدی را تا ۹۱۰ هزار تومان افزایش داد؛ گرچه وی توضیح نداده این مبلغ از کجا تامین می‌شود اما کافی است یک حساب سر انگشتی انجام دهیم تا مشخص شود این ۹۱۰ هزار تومان تا چه اندازه هزینه‌های سرسام‌آوری به همراه دارد.

یارانه ۹۱۰ هزار تومانی برای هر نفر که افزایش ۲۰ برابری یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی را به همراه دارد در هر ماه هزینه‌ای بیش از ۷۰ هزار میلیارد تومان به دولت تحمیل می‌کند که در طول سال در مجموع به حدود ۸۴۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد. ۸۴۰ هزار میلیارد تومان به اندازه‌ای رقمی بالای برای دولت است که باید گفت کل بودجه سالانه کشور برای سال جاری حدود هزار و ۲۰۰ هزار میلیارد تومان بوده که از این رقم نزدیک به ۳۸۶ هزار میلیارد تومان متعلق به دولت بوده و کشور را با آن در سال اداره می‌کند.

دولت در حال حاضر برای رقم ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی در هر ماه به همراه مبلغی که برای کمک به افزایش مستمری خانوارهای هدف می‌پردازد حدود چهار هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان پرداخت می‌کند که برای همین رقم برخی مسوولان دولت روحانی روز پرداخت یارانه‌ها را برای تامین منابع مصیبت عظما اعلام کرده بودند.

بر این اساس چهار هزار و ۱۰۰ هزار میلیارد تومان ماهانه فعلی با ۷۰ هزار میلیارد تومان مورد نظر احمدی‌نژاد تا ۶۶ هزار میلیارد تومان فاصله دارد. در عین حال که برای کل سال در حال حاضر حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان منابع لازم است که با یارانه ۹۱۰ هزار میلیارد تومانی این رقم به ۸۴۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد و در این حالت تا ۸۰۰ هزار میلیارد کسری ایجاد می‌کند.

رئیس‌جمهور سابق هر چند که توضیحی در مورد منابع اعلام نکرده است اما ظاهرا دو راهکار برای تامین این ۹۱۰ هزار میلیارد تومان پیش‌رو دارد یا این‌که باید قیمت حامل‌های انرژی را تا چند درصد افزایش دهد تا بتواند از محل قانون هدفمندی، یارنه نقدی ۹۱۰ هزار تومانی را بین ۷۷ میلیون نفر پرداخت کند یا این‌که تعداد یارانه‌بگیر را ده‌ها میلیون نفر کاهش دهد که البته جای سوال است که اگر وی امکان و قصد شناسایی و حذف یارانه بگیرها را داشت چرا در زمان خود نسبت به این موضوع اقدام نکرد؟

این‌بار اول نیست که محمود احمدی‌نژاد برای جلب رضایت مردم شعار یارانه‌ای سر می‌دهد و وی در زمان انتخابات ۱۳۹۶ ریاست جمهوری هم بحث یارانه ۲۵۰ هزار تومانی را مطرح کرد که با واکنش تند کارشناسان و منتقدان همراه شد.

اما استفاده از یارانه‌ها برای تحریک مردم تنها مختص به رئیس جمهور سابق نیست و برخی از نمایندگان مجلس نیز از یارانه‌های ۹۰ هزار و بیش از ۱۰۰ هزار تومانی هم سخن گفته‌اند در حالی که هیچ راهکار و منبعی برای آن پیشنهاد نکرده‌اند. از سویی دیگر دولت نیز در سال‌های اخیر با وجود تکالیف بودجه‌ای که برای حذف افراد پردرآمد داشته، کارنامه موفقی در این زمینه نداشته و بنا به گفته مدیران دولتی نگرانی از حذف نادرست و کنار گذاشتن افراد نیازمند برای پرداخت یارانه موجب شده تا در این رابطه محتاط باشند.