مردم ایران سال‌هاست که با تحریم‌های ظالمانه دست و پنجه نرم می‌کنند. یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی که تحریم‌ها به‌صورت مستقیم روی آن تاثیر می‌گذارند، وضعیت معیشتی قشر متوسط به پایین جامعه است.

در سال 89 که دولت پیشین برای رعایت عدالت در جامعه طرح هدفمندی یارانه‌ها را مطرح کرد، خیلی‌ها امیدوار بودند که با اجرای درست این لایحه، تضاد طبقاتی روز به روز کاهش یافته و قدرت خرید به مردم عامه جامعه بازگردد اما پس از گذشت حدود پنج سال از این طرح، همچنان قشر متوسط رو به پایین جامعه برای خرید مایحتاج زندگی خود در تنگنا هستند.

در این میان، هستند سودجویانی که همراه با جریان آب شنا می‌کنند و کسب و کار خود را دچار تغییراتی کرده‌اند تا بتوانند قشر ضعیف جامعه را مورد پوشش قرار دهند اما گاهی پیش می‌آید که کیفیت فدای قیمت پایین می‌شود و برای مردم مشکلاتی را هم به‌وجود می‌آورد. البته بسیاری از مردم در قشرهای ضعیف، از این‌گونه طرح‌ها استقبال می‌کنند که حاصل این اعتماد را هم به‌سادگی می‌توان در بطن جامعه مشاهده کرد، مانند همین کالاهای بی‌کیفیت چینی که با استقبال همراه شده و روز به روز بازار داخلی را بیشتر در قبضه خود می‌گیرند. درست است که این‌گونه کالاها خریداران زیادی را به سوی خود می‌کشاند اما همه مردم اتفاق نظر دارند که این کالاها از کیفیت مناسب برخوردار نیستند.

کالاهای بی‌کیفیت پس از چند بار استفاده خراب می‌شوند و استفاده‌کننده آن را دور می‌ریزد و شاید دیگر سراغ آن نرود اما این مساله زمانی حادتر می‌شود که این اتفاق در سبد کالاهای غذایی مردم رخ می‌دهد. مواد غذایی بی‌کیفیت می‌تواند سلامت جامعه را به خطر بیندازد، پس از ضرورت بیشتری نیز برخوردار است.

بوشهر نیز از وجود مغازه‌هایی که کیفیت را فدای قیمت کرده‌اند، خالی نیست. از جمله کسب و کارهایی که اتفاقا در زمینه مواد غذایی نیز فعالیت می‌کنند و در بوشهر توانسته‌اند برای خود نامی دست و پا کنند، فست‌فودی‌های «یکی بخر، دو تا ببر» است. 

گزارش‌های میدانی بامداد جنوب نشان می‌دهد، این مغازه‌ها که البته به‌طور عمده در زمینه فروش پیتزا فعالیت می‌کنند، در بوشهر از استقبال خوبی برخوردار هستند. 

فروش این نوع از پیتزا به‌طور معمول در مکان‌هایی که محل رفت و آمد اقشار متوسط رو به پایین است، از اقبال بیشتری برخوردار است. از جمله مکان‌هایی که اتفاقا فروش خوبی هم دارد، نزدیک دانشگاه‌ها و خوابگاه‌های دانشجویی است که یک بازار فروش مناسب را برای فروشندگان این محصولات فراهم کرده است. 

گزارش بامداد جنوب از یکی از مراکز فروش این‌گونه محصولات، نشان می‌دهد که میزان فروش در این پیتزافروشی بالا است و بسیاری از افراد برای چندمین بار از این محصولات استفاده کرده و در واقع مشتری ثابت هستند. 

بر اساس این گزارش، در حدود 40 درصد مشتریان برای اولین بار بود که محصولات این مغازه را استفاده می‌کردند تا در صورت رضایت از کیفیت آن، به 60 درصد مشتریان ثابت این مغازه اضافه شوند.

حمید که یکی از مشتریان ثابت این مغازه پیتزافروشی است، به بامداد جنوب گفت: پیتزای «یکی بخر، دو تا ببر» به‌علت قیمت پایین و تحویل سریع می‌تواند نیاز دانشجویانی مثل من را به‌خوبی فراهم کند. 

وی در پاسخ به این سوال که اگر از توانایی مالی بهتری برخوردار بودید، باز هم از این مغازه پیتزا می‌گرفتید، گفت: خیر، به هیچ وجه. طبیعی است که اگر از مکنت مالی مناسب‌تری برخوردار بودم، به‌جای خرید این نوع پیتزا که کیفیت مناسبی ندارد، ترجیح می‌دادم در جای بهتری خرید کنم.

البته محمد که به همراه خانواده خود برای خرید پیتزا آمده بود، نظر دیگری داشت. وی از کیفیت این نوع پیتزا ابراز رضایت کرده و گفت: این نوع از پیتزا قیمت بسیار مناسبی نسبت به مغازه‌های لوکس دارد و به نظر من این پیتزا نسبت به پولی که بابت آن می‌پردازم، از کیفیت مناسبی برخوردار است.

مشتری دیگری که به‌عنوان خریدار ثابت از این پیتزافروشی خرید می‌کرد، یک مغازه‌دار در همان نزدیکی بود. وی نیز دلیل خرید خود از این مغازه، نزدیکی به محل کار و قیمت ارزان این غذا در مقایسه با غذاهای مشابه عنوان کرد. به‌گفته این خریدار، کیفیت یک غذا زمانی برای یک شخص در اولویت قرار می‌گیرد که از لحاظ مالی مشکلی نداشته باشد. با توجه به این‌که درآمد ما کفاف هزینه‌هایمان را نمی‌‌دهد، بهترین راه، استفاده از محصولات ارزان‌قیمتی است که گاه ممکن است از کیفیت کافی نیز برخوردار نباشند.

فروشنده مغازه که حدود 35 سال سن داشت، از زاویه دیگری به ماجرا نگاه می‌کرد. میلاد که مدت هشت سال است به فروش پیتزای «یکی بخر، دو تا ببر» مشغول است، در رابطه با نحوه اداره این مغازه به بامداد جنوب گفت: سود این‌گونه مغازه‌ها ارتباط مستقیم و تنگاتنگی با میزان فروش دارد.  با توجه به قیمت پایین محصولات ما در مقایسه با مکان‌های دیگر، به نسبت آنها از سود بسیار کمتری در هر واحد فروش بهره می‌بریم. البته با فروش بیشتری که داریم این کاستی‌ها جبران می‌شود.

این فروشنده با بیان این‌که پیش از این‌که به این کسب و کار روی بیاورم، من هم مانند دیگر مکان‌ها به فروش پیتزاهای با تنوع و کیفیت بیشتر مشغول بودم، افزود: در آن دوره سود هر واحد فروش محصول تقریبا چندبرابر رقم فعلی بود اما تعداد فروشمان در روز کمتر بود. به همین دلیل تصمیم گرفتیم محصولی را تولید کنیم که بیشتر اقشار جامعه بتوانند از آن استفاده کنند.

وی با اشاره به این‌که الان نزدیک به هشت سال است که یکی بخر، دو تا ببر را راه‌اندازی کرده‌ام، خاطرنشان کرد: در روش فروش قبلی، در ازای هر 300 هزار تومان فروش، بالغ بر 150 هزار تومان سود به‌دست می‌آمد، در حالی که هم‌اکنون در ازای فروش یک میلیون تومانی، 150 هزار تومان سود کسب می‌کنیم.

میلاد اما دلیل ماندنش در این کسب و کار را اجاره یک مغازه کوچک‌تر (بدون نیاز به مکانی برای نشستن) با هزینه کمتر و همچنین میزان فروش چندین برابری نسبت به فست‌فودی‌های لوکس عنوان کرد. از دیگر دلایل این فروشنده، کمک به اقشار کم‌درآمد برای خرید یک غذای گران‌قیمت بود.

خرید محصولات یکی بخر، دو تا ببر که در کشور در حوزه‌‌های مختلفی به‌سرعت در حال رشد است که در استان بوشهر در حال حاضر در بخش مواد خوراکی (پیتزا) و در مواردی صنف پوشاک رونق دارد.

این نوع محصولات می‌تواند برای اقشار متوسط رو به پایین جامعه فرصتی ایجاد کند که به‌جای خرید هر محصول، دو عدد از آن را دریافت کنند و به‌طور قطعی قدرت خرید آنها را در این زمینه زیاد کند اما از طرف دیگر، کیفیت این محصولات نیز باید به‌صورت مداوم مورد بررسی قرار گیرد، زیرا تجربه نشان داده است زمانی که حجم فروش بالا می‌رود، از کیفیت آن کاسته می‌شود. البته در بخش مواد خوراکی موضوع خطرناک‌تر است و کیفیت پایین این محصولات وارد حوزه بهداشت می‌شود و ممکن است همشهریانی را که به‌دنبال خوراک ارزان‌تر هستند، دچار مشکل کند.

در این زمینه به‌نظر می‌رسد اداره بهداشت محیط و حرفه‌ای در هر استان می‌تواند نقش موثری در پیگیری و بررسی مداوم محصولات غذایی این‌چنینی ایفا کند که بامداد جنوب بر خود لازم می‌داند که این‌گونه موارد را پیگیری کرده و نتیجه آن را به اطلاع عموم برساند.