الهام بهروزی:
گفتوگوی
فرهنگی مقولهای است که امروز بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد که در سطح جهان
گسترده شود؛ چراکه این مقوله نقش بسزایی در بسط داشتههای فرهنگی هر کشور ایفا میکند.
استان بوشهر بدونشک یکی از استانهایی است که از ظرفیت قابل تاملی
در عرصه فرهنگ و هنر برخوردار و در گستره خود هنرها و هنرمندان مستعدی را جای داده
است. بدیهی است که هنر هر منطقه برآیندی از اندیشه، باور، اقلیم، نگرش، آداب و
سنن، زندگی و... مردمان آن خطه است که تنوع فرهنگی را در سطح جامعه بهدنبال دارد؛
تنوعی که به خودی خود نگاهها را جذب میکند،
از این روی میتوان با تدبیر سیاستهای آیندهنگرانه از این خصیصه برای تقویت
اقتصاد هنر و توسعه فرهنگی کشور سود جست.
همانگونه که
اطلاع دارید جوامعی که در زمینه فرهنگی رشد کرده و شکوفا شدهاند، در عرصه سیاست و
اقتصاد نیز به طرز قابل توجهی بالنده شدهاند؛ چراکه به کمک ابزار «فرهنگ» تعامل و
همافزایی لازم و مفید میان جامعه
هنرمندان، نخبگان، فرهیختگان، تولیدکنندگان، سرمایهگذاران،
دانشگاه، صنعت و دولت ایجاد شده است. البته این تعامل حاصل اشاعه فرهنگ گفتوگو در
آن جوامع است که از قبل آن هماندیشی، مدارا، احترام به تفکر، اندیشه و اعتقادات و
تبادل نظر و همفکری بسط داده شده داست. در این میان چالشها و نقاط کور بازشناسی
شدهاند و با یافتن راهکارهای راهگشا مسیر صعبالعبور توسعه هموار شده است.
از این رو،
گفتوگوی فرهنگی در شرایط کنونی ایران یکی از راهکارهای تاثیرگذار برای رهایی از
تحریمهای کمرشکن است؛ چراکه عمدهترین هدفی که گفتوگو دنبال میکند افزایش آگاهی، درک و
فهم در جامعه است. در حقیقت گفتوگوی فرهنگی مناسبترین استراتژی و کلید گشاینده قفلهای
بسته است که ایران به کمک آن میتواند برای حفظ حیات اجتماعی و جایگاه خود در
جهان، تعامل خود را با ملتهای دیگر برقرار یا حفظ کند؛ نظیر آنچه که در نمایشگاه
بینالمللی کتاب تهران اتفاق افتاد و کشور چین در این رویداد بهعنوان میهمان ویژه
حضور داشت؛ بدونشک این حضور در ورای خود پیامدهای
بسیار مثبتی را در حوزههای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی برای هر دو ملت خواهد داشت.
با توجه به
بررسی پیشینه بوشهر در فرهنگ و تاریخ ایران، میتوان مدعی شد که این شهر پایتخت
فرهنگی خلیج فارس است؛ چراکه در این استان هنرمندانی زیست کردند یا میکنند که میراثدار
هنرهای کمنظیر و ارزشمندی هستند که احیا و توسعه این هنرها و عرضه آنها در سطحی
کلان میتواند تعامل فرهنگی را بهصورت خودجوش با زبان هنر برقرار کند.
بدیهی است فرهنگ
مقولهای بسیار مهم در نمایاندن هویت هر سرزمین است. سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و
ارشاد اسلامی در این خصوص تاکید کرده است: «اگر بخواهیم هویت ایرانی را در جهان
ترسیم کنیم باید در فرهنگ و هنر سرمایهگذاری کنیم؛ چراکه سرمایهگذاری در حوزه
فرهنگ و هنر، سرمایهگذاری برای بقا و روح ایرانی است و باید در این حوزه سرمایههای
مادی و معنوی را گستردهتر کنیم. در گذشته ایران، فرهنگ و هنر و اقتصاد بخش قابل
توجهی را تشکیل میدهد. بخشی از تولید ما از فرهنگ و هنر برخواسته است و باید بهعنوان
اقتصاد مولد به این حوزه نگاه کرد.»
با این اوصاف،
میتوان به این حقیقت رسید که هنر زبان گویایی برای تبادل تجربیات و داشتههای
فرهنگی میان دو یا چند کشور است که خوشبختانه هنرمندان بوشهری چندین سال است که با
برگزاری تورهای هنری فرهنگی در کشورهای دیگر به بسط و گسترش هنر اصیل و فاخر این
منطقه میپردازند. به تازگی هم گروه فرهنگی هنری «هومهر» به سرپرستی مهدی جلالی
راهی کشور لهستان شده است تا بخشی از آیینهای عزاداری بوشهری که از جلوههای هنری
بیبدیلی برخوردارند، در این کشور به نمایش بگذارند و زمینه را برای اشاعه هنر
ایرانی در جهان تقویت کنند.
به گزارش
ایمان ندومی خبرنگار اعزامی به لهستان، گروه فرهنگی هنری «هومهر» متشکل از شماری
از هنرمندان بوشهری است که به دعوت سفارت ایران در لهستان و چند مرکز فرهنگی این
کشور برای اجرای برنامههای سنتی و آیینی ویژه ماه صفر و اربعین حسینی به لهستان
سفر کردهاند تا بهمدت یک هفته برنامههای مختلف سنتی و آیینی بوشهری را در شهرهای
مختلف لهستان اجرا کنند.
سرپرست گروه
فرهنگی و هنری «هومهر» در این خصوص گفت: گروه فرهنگی و هنری هومهر از 27 مهرماه (
19 اکتبر 2019 ) تا دوم آبانماه ( 24 اکتبر 2019 ) در چند شهر لهستان در قالب یک
ویژه برنامه با عنوان «تجلی حقیقت» به اجرای برنامههای فرهنگی، هنری و آیینی
بوشهر مربوط به محرم و صفر میپردازد.
به گفته مهدی
جلالی، بر اساس برنامهریزی صورت گرفته
از سوی سفارت ایران در لهستان، گروه فرهنگی و هنری «هومهر» بوشهر در دانشگاه ورشو،
شهرداری لوبلین، موزه آسیا و پاسیفیک ورشو، مرکز فرهنگی پراگا در ورشو و صومعه دومینیکن
لوبلین برنامههای نمایش، عزاداری سنتی بوشهر، نوحهخوانی، مرثیهخوانی، سینهزنی،
نمایش فیلم اجرا خواهد کرد.
وی در ادامه
با اشاره به اینکه این سفر فرصتی مغتنمی است برای اینکه بتوانیم با زبان فرهنگ و
هنر بوشهر، گوشهای از نهضت عاشورا را به تصویر بکشیم، افزود: در نخستین برنامه
گروه فرهنگی هنری «هومهر» نمایش «عشق اعلی» شنبهشب (۲۷ مهرماه) در صومعه دومینیکن
لوبلین لهستان از سوی هنرمندان بوشهری اجرا شد.
سرپرست گروه
فرهنگی هنری «هومهر» در ادامه در خصوص موضوع این نمایش توضیح داد: ماجرای نمایش از
این قرار است که «خولی» یکی از سربازان یزید، سر مبارک امام حسین (ع) را به سمت
کاخ یزید میبرد که شب هنگام به صومعهای میرسد و اتفاقاتی بین راهب صومعه و خولی
رخ میدهد.
به گفته
جلالی، در نمایش «عشق اعلی» احمدرضا قربانی در نقش راهب و مهدی ضیغمینژاد در نقش خولی
به ایفای نقش پرداختند. دیگر عوامل این نمایش عبارتند از: مهدی جلالی (طراح
و کارگردان)، عباس بارودی (طراح فرم نمایش)، کریم آبادی (آهنگساز)
و یحیی حمیدی، علیرضا دریانورد، محمود شمشیری، سیدمحمدحسین سیدزاده و آریا انصاری (نوازندگان).
وی در پایان
با اشاره به اینکه با توجه به اینکه مردم لهستان کاتولیک هستند، این نمایش با بهرهگیری
از نشانهها و مشترکات بین اسلام و مسیحیت اجرا شد و هدف از اجرای آن ایجاد همبستگی،
صلح، سلامت و مهربانی است، تصریح کرد: در دومین برنامه طرح «تجلی حقیقت» آیین موسیقیایی
نمایشی تعزیت حسینی با نام «آفتاب مهر» در شهر مذکور در لهستان از سوی گروه هومهر اجرا
شد.
کریم آبادی، طراح
برنامه «آفتاب مهر» در خصوص این طرح گفت: این برنامه یک آیین سنتی بوشهری است که به
همت گروه هومهر و هنرمندان این گروه اجرا و در آن از گروه کر نیز استفاده شد؛ زیرا
بوشهریها از کودکی نوحهخوانی را آغاز میکنند و از آنجا که سینهزنی یک اپرا است
و قابلیت اجرا دارد به جای استفاده از ساز از ویژگی نمایش برای امتداد حس صحنه و انتقال
مفهوم استفاده شد.
در پایان
یادآوری میشود، گروه فرهنگی هنری «هومهر» سال ۹۵ هم به دعوت سفارت ایران و چند مرکز
اسلامی در آلمان، به مدت یک هفته ویژهبرنامههای ایام محرم را در شهرهای مختلف آلمان
اجرا کرد که مورد استقبال مسلمانان ساکن آلمان و همچنین هموطنان ایرانی مقیم این کشور
قرار گرفت.