حسین قاسمی
«یارانه» واژه‌ای بسیار آشنا در ایران که به‌صورت خودجوش توسط دولت‌های پیش و پس از انقلاب در اختیار ملت قرار گرفته است. در تازه‌ترین آمار، طبق اعلام سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، بیست‌ویکمین مرحله یارانه معیشتی مردادماه ۱۴۰۰، ساعت ۲۴ (بامداد امروز) به حساب سرپرستان خانوار واریز شد تا به این ترتیب آخرین یارانه واریزی دولت دوازدهم هم به حساب سرپرستان خانوار آمده باشد.
همانند دوره‌های قبل، خانواده‌های یک‌نفره ۵۵ هزار تومان، خانواده‌های دو نفره ۱۰۳ هزار تومان، خانواده‌های سه نفره ۱۳۸ هزار تومان، خانواده‌های چهار نفره ۱۷۲ هزار تومان و خانواده‌های پنج نفره و بیشتر ۲۰۵ هزار تومان یارانه معیشتی دریافت خواهند کرد. همچنین، هشتمین قسط از پرداخت دومین مرحله وام یک میلیون تومانی کرونایی از حساب سرپرستان خانوار‌هایی که این وام را دریافت کرده‌اند، این ماه کسر خواهد شد.
با این حال، داستان یارانه به همین‌جا ختم نشده و این داستان بسیار پیچیده و خاص است، سالانه بیش از 90 میلیارد دلار انواع و اقسام یارانه مخفی و آشکار توسط دولت به مردم داده می‌شود که بدون هیچ عدالتی و صرفا با داشتن شناسنامه ایرانی قابل دریافت است و هیچ فرقی هم بین فقیر و غنی در این مورد نیست، صرفا کسانی این چندقاز را نمی‌گیرند که خودشان شرافت و وجدان داشته و سراغش نرفته‌اند.
با این حال، پس از سال‌ها که تکلیف قانون بودجه برای ثبت‌نام جاماندگان از یارانه نقدی مشخص نبود، دولت امسال از اقدام در این رابطه خبر داد و تعداد زیادی را امیدوار کرد؛ اما تاکنون و در چند روز مانده به پایان دوران خود خبری از این وعده نیست و آن را اجرایی نکرد.
از سال ۱۳۹۳ که دولت تصمیم گرفت بار دیگر از متقاضیان دریافت یارانه ثبت‌نام کند، با توجه به محدودیت زمانی و برخی شرایط، تعدادی از داوطلبان موفق به ثبت‌نام نشدند و به همین منظور در سال‌های بعد و در چندین دوره، قانون بودجه دولت را مکلف به ثبت‌نام از این افراد کرد؛ چه در زمانی که تعدادی از یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی جامانده بودند و چه زمانی که یارانه معیشتی به میان آمد.
در هر صورت اقدامی صورت نگرفت تا اینکه این‌بار دولت در اواخر دوران حضور خود در اداره کشور و در خردادماه سال جاری تصمیم گرفت جاماندگان را ثبت‌نام کند؛ اقدامی که با اما و اگرهایی روبه‌رو بود مبنی بر اینکه چرا این چند سال این اتفاق نیفتاده و از سویی با توجه به اینکه حذفی از پردآمدها صورت نگرفته چگونه قرار است منابع این افزایش تامین شده و بر تعداد یارانه‌بگیران افزوده شود.
به گزارش ایسنا، به هر صورت با مصوبه هیات وزیران مقرر شد که ثبت‌نام کلیه افراد متقاضی دریافت یارانه نقدی، یارانه حمایت معیشتی خانوار و سایر یارانه‌ها از جمله افراد جدید، افرادی که تاکنون ثبت‌نام نکرده‌اند و افرادی که منصرف‌شده‌اند و همچنین پرداخت یارانه نقدی به افراد واجد شرایط، بر اساس دستورالعمل مشترک وزارت رفاه و سازمان هدفمندی یارانه‌ها تعیین و در حد وصولی دریافتی‌ها (منابع) جدول تبصره (۱۴) انجام شود.
وزارت رفاه موظف شد که امکانات مورد استفاده متقاضیان دریافت یارانه نظیر سامانه ثبت اعتراضات، پاسخگویی، آزمون وسع و پیامکی را ضمن انجام آموزش‌های لازم در اختیار سازمان هدفمندی یارانه‌ها قرار دهد.
بعد از آن سازمان هدفمندی یارانه‌ها اعلام کرد طی جلساتی با وزارت رفاه ، مقدماتی آماده و تبادل اطلاعات صورت‌گرفته است و قرار است بعد از انجام ثبت‌نام و بررسی‌ها از سوی وزارت رفاه، لیست به سازمان هدفمندی اعلام و این سازمان پرداخت را انجام دهد، حتی تاکید کرد که منابع این افزایش نیز بر اساس قانون آماده است و هیچ مشکلی در این رابطه وجود ندارد.
اما با گذشت بیش از دوماه از این جریان، هیچ اتفاقی نیفتاد و وزارت رفاه اقدامی در رابطه با ثبت‌نام متقاضیان صورت نداده و اعلامی نداشته است و جریان ثبت‌نام دیگر در این دولت به نتیجه نخواهد رسید.
در این شرایط به‌نظر می‌رسد تنها اتفاقی که افتاده، امیدواری بوده که دولت به متقاضیان داده است و شاهد آن بودیم که بارها افراد با شنیدن خبر ثبت‌نام مجدد حضورا برای اقدام در این رابطه به سازمان هدفمندی یارانه‌ها مراجعه کردند، در حالی که ظاهرا در حد یک وعده انجام نشده بوده است و اگر دولت به‌طور جدی تصمیم به این ثبت‌نام داشت حتما در سال‌های قبل که در قانون مکلف شده بود اقدام می‌کرد نه در روزهای پایانی.
در حال حاضر حدود ۷۸ میلیون نفر از پردرآمد و نیازمند یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی دریافت می‌کنند و حدود ۶۰ میلیون نفری هم از این جمع، یارانه معیشتی می‌گیرند که سالانه بالغ بر ۷۰ هزار میلیارد تومان هزینه دارد، اینکه دولت جدید چه تصمیمی در مورد این روند پرداخت یارانه خواهد گرفت یا برای جاماندگان و اقدام نیمه‌کاره دولت دوازدهم برای آنها چه خواهد کرد مشخص نیست و تاکنون موضعی نداشته است.
