مریم شفیعی
کشورهای غربی همواره خود را خیر مطلق، خوب، حافظ منافع مردم جهان،
مدافع آزادی و حقوق بشر و ... میدانند ولی تجربه تاریخی ثابت کرده همه این مسائل
و موارد برای این کشورها بازیچهای برای رسیدن به منافع کوتاه و بلندمدتشان است.
این مساله بهویژه در مورد ایران صادق است و نشان میدهد بازی بچهگانه آنها در
طول این سالها هیچ وقت به پایان نرسیده است.
امریکا برخلاف موازین بینالمللی نه تنها از توافق هستهای ایران خارج
شد که مغایر قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد سایر طرفهای باقیمانده
در برجام را به عدم اجرای این معاهده تهدید کرد. دولت «جو بایدن» نیز برخلاف وعدههای
مطرحشده در خصوص بازگشت به برجام و رفع تحریمهای ظالمانه، هنوز اقدام عملی و
ملموس در راستای اصلاح سیاستهای دولت پوپولیستی سابق این کشور صورت نداده است.
جمهوری اسلامی ایران هفته گذشته متون پیشنهادهای خود را در خصوص احیای
مفاد برجام در قالب دو موضوع لغو تحریمهای ظالمانه و مسائل هستهای به اعضای گروه
۱+۴
و اتحادیه اروپا ارائه داد. علی باقریکنی، مذاکرهکننده ارشد کشورمان در دور پیشین
گفتوگوهای وین اعلام کرد که اگر طرفهای مقابل برای استمرار گفتوگوها آماده
باشند هیات جمهوری ایران در وین میماند. اما طرفهای اروپایی که تابع نظرات ایالات
متحده هستند خواستار وقفه در مذاکرات شده تا برای بررسی و تحلیل دقیق متون پیشنهادی
ایران راهی پایتختها شوند.
فرانسه روز سهشنبه با صدور بیانیهای ادعا کرد که پیشنهادهای ارائهشده
از سوی ایران، مبنایی منطقی برای دستیابی به توافقی سریع و سازگار با منافع طرفین
را فراهم نمیکند. روز قبل از آن هم، سخنگوی وزارت خارجه آلمان مدعی شد: «ما پیشنهادها
را بهدقت و اساسی مورد بررسی قرار دادیم و به این نتیجه رسیدم که ایران تقریبا
تمامی توافقهای پیشین را که حاصل چندین ماه مذاکرات سخت بود، نقض کرده است». دولت
انگلیس هنوز پاسخ روشنی به متون پیشنهادی ایران نداده؛ اما پیشبینی موضع این کشور
پس از ادعاهای ضد ایرانی مقامات لندن در پی دیدار با وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی
چندان دشوار نیست.
این درحالیست که طرفهای اروپایی جمعه گذشته در پایان نشست کمیسیون
مشترک برجام با صدور بیانیهای ادعا کردند که متون پیشنهادی ایران ناامیدکننده
است. آنها مدعی شدند که تهران تقریبا تمام سازشهای دشواری را که در مذاکرات شش
دور قبل حاصل شده بود، پشت سر گذاشته و تغییرات عمدهای را خواستار شده است. سه
کشور اروپایی در بخشی از این بیانیه که عمق خشم آنها را به منصه ظهور گذاشته است
عنوان کردند که ایران مذاکرات را پنج ماه متوقف کرد، برنامه هستهای خود را به
سرعت پیش برد و با ارائه متن پیشنویس از پیشرفتهای دیپلماتیک شش دور قبل عقبنشینی
کرد.
جا دارد در اینجا گریزی به مذاکرات انگلیس و اتحادیه اروپا درباره نحوه
خروج لندن از اتحادیه اروپا زده شود و با انتظارات طرفهای اروپایی در مذاکرات
کنونی وین تطبیق دهیم. ژوئن ۲۰۱۶ مردم انگلیس در همهپرسی برگزیت
به خروج از اتحادیه اروپا رای دادند. اما ۹ ماه طول کشید تا دولت محافظهکار
«ترزا می» تمایل این کشور به اجرای برگزیت را به طرف مقابل اعلام کند. از آن زمان
انگلیس و اتحادیه اروپا دو سال فرصت داشتند تا درباره نحوه اجرای برگزیت به توافق
برسند؛ اما طرف انگلیسی سه ماه بعد به آغاز مذاکرات با طرف اروپایی چراغ سبز نشان
داد.
با در نظر گرفتن این شرایط، اصرار طرف اروپایی برای ادامه مذاکره بر سر
پیشنویسی که ادعا میشود ۸۰ درصد آن با دولت سابق ایران حاصل
(و نه توافق) شده محلی از اعراب ندارد. بر اساس شنیدهها دور جدید مذاکرات وین
قرار است روز امروز(پنجشنبه) از سرگرفته شود.
جمهوری اسلامی ایران که با اراده جدی برای دستیابی به توافق در مذاکرات حضور دارد،
انتظار دریافت پاسخی منطقی، مستند و مستدل از طرفهای مقابل دارد.