بامداد جنوب: آزادسازی نرخ آرد در کشور که با سر‌وصدای بسیار همراه بود، بالاخره جا افتاد و مشخص شد آن‌هایی که خیلی سر‌وصدا می‌کردند و ناله‌شان به آسمان بلند بود، کسانی هستند که از این روزنه برای خود کسب‌وکاری سنگین تدارک دیده و جهانی شدن قیمت آرد را بر نمی‌تافتند.

حالا چند ماه پس از آن تصمیم، قرار است گام بعدی برداشته شود. در این رابطه مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی نکاتی را گفته و درباره عملکرد اجرای فاز اول طرح هوشمندسازی یارانه نان و جزئیات ورود به فاز دوم این طرح توضیحاتی داد.

محمد جلال با اشاره به گذشت بیش از ۹۰ روز از شروع اجرای طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان اعلام کرد: بیش از ۷۰ میلیون کارت بانکی یکتا در این ۹۰ روز خرید نان را از بستر کارتخوان‌های هوشمند انجام داده‌اند و روزانه حدود ۸۲ میلیارد تومان خرید نان توسط مردم انجام می‌شود؛ یعنی به‌طور متوسط حدود ۱۰۰۰ تومان مبلغ سرانه خرید نان هر ایرانی در روز است. این عدد را برای نخستین‌بار سامانه هوشمند یارانه نان نشان داده است و بر اساس اطلاعات این سامانه تعداد تراکنش‌های مربوط به نان به بیش از 5/8 میلیون تراکنش روزانه رسیده است و در مجموع تاکنون بیش از 5/4 میلیون قرص نان با حجم آرد مصرفی بیش از ۶۷۰ هزار تن در سامانه ثبت شده است.

جلال درباره تغییری که بر مبنای این آمار ایجاد شده نیز خاطرنشان کرد: بر مبنای اطلاعات کارتخوان‌های سابقی که بعد از شیوع کرونا در نانوایی‌های کشور فراگیر شد، قبل از شروع طرح چهار هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان در ماه را بابت فروش نان نشان می‌داد که این داده‌ها دقت کافی را نداشت و بعضا آلودگی تراکنش وجود داشت که امروز با پالایش تراکنش به عدد فروش ماهانه ۲ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان در سراسر کشور رسیده‌ایم.

مشاور وزیر اقتصاد علت کاهش در عدد فروش نان را انجام پالایش تراکنش اعلام کرد و افزود: ممکن است از این کارتخوان پیش از اجرای این طرح استفاده‌های دیگری نیز می‌شد که این موارد پالایش شد. تا پیش از اجرای طرح تعداد تراکنش نانوایی‌های ما 8/6 میلیون تراکنش در روز بود که امروز 5/8 میلیون تراکنش در روز را داریم که به معنای افزایش ۲۰ درصدی خرید الکترونیکی مردم است. تا زمانی که زیرساخت کافی به لحاظ فنی و داده‌ای با دقت قابل قبول در اختیار نداشته باشیم، اعمال هر گونه سیاست ممکن است منجر به آسیب به نانوا و مردم شود ازاین‌رو این داده‌ها کمک می‌کند تا سیاست‌گذاری دقیقی در فاز دوم داشته باشیم.

مشاور وزیر اقتصاد درباره علت عدم تجهیز برخی نانوایی‌ها در استان تهران به دستگاه کارتخوان هوشمند گفت: بخشی از تجهیز نانوایی‌ها از حوزه اختیار ما خارج است؛ چراکه با مصوبه مجلس، نانوایی‌ها باید از پنج مولفه داده‌ای برخوردار باشند تا امکان نصب کارتخوان فراهم باشد و نانوایی‌هایی که هنوز مجهز به دستگاه نشده‌اند ممکن است در یک یا چند مورد از این داده‌ها نقص داشته باشند وگرنه کمبودی برای تجهیز سخت‌افزاری نداریم.

جلال همچنین درباره مجتمع‌های نانوایی و لزوم تجهیز آن‌ها به چند دستگاه کارتخوان تصریح کرد: سیاست ابلاغی ما این بود که برای مجتمع‌ها بیش از یک کارتخوان داده شود که این موضوع در دستور کار قرار دارد تا سریع‌تر انجام شود. برآورد ما این است که ۷۲ هزار نانوایی کشور تجهیز شده‌اند و ۲۵۰۰ نانوایی به‌دلیل نقص یکی از پنج مولفه اطلاعاتی هنوز به کارتخوان مجهز نشده‌اند.

مشاور وزیر اقتصاد درباره لزوم حل ایرادهای طرح در فاز نخست در استان پایلوت یعنی استان زنجان و همچنین تجهیز نشدن ۱۵۰۰ نانوایی در استان تهران یادآور شد: در استان زنجان تجهیز نانوایی‌ها به بیش از ۱۰۰ درصد رسیده است، اما استان تهران جزء استان‌های انتهایی شمولیت طرح بوده که البته در شهر تهران فراگیری تجهیز نانوایی‌ها به کارتخوان بالا است، اما در مجموع استان تهران ۱۵۰۰ نانوایی باقی مانده است. فاز دوم طرح هوشمندسازی یارانه نان نیز ابتدا در چند استان به‌صورت پایلوت انجام می‌شود و بعد از حل ایرادها و شناسایی شرایط و آمادگی سایر استان‌ها به‌صورت سراسری اجرا خواهد شد.

جلال هدف اول طرح هوشمندسازی یارانه نان را جلوگیری از انحراف در مصارف یارانه آرد و نان اعلام کرد و گفت: تحلیل داده‌هایی که از سامانه هوشمند یارانه آرد و نان به‌دست می‌آید، بسیاری از موارد و مشکلات دیگر را قابل شناسایی خواهد کرد.

وی همچنین درباره تخلفات انجام‌شده از سوی نانوایان اعلام کرد: اگر تخلفات در زمینه جابه‌جایی دستگاه باشد که بلافاصله قابل تشخیص است، اما در موضوع تراکنش‌های ساختگی کمتر از سه درصد برای دریافت کمک‌هزینه بیشتر در ۹۰ روز گذشته انجام شده بود که در ابتدا مقداری تسامح می‌کنیم، اما به هر حال تخلفات قابل رصد و تحلیل است. دو اتفاق در مرحله دوم رقم می‌خورد؛ اول ترمیم جبران ۱۵ درصد از هزینه‌های نانوایی‌هاست که در فاز اول اجرا می‌شود و در فاز دوم جبران افزایش هزینه نانوایان که شامل اجاره و دستمزد است و در استان‌های مختلف نیز متفاوت است، واقعی‌تر خواهد شد.

به گفته وی، اتفاق دیگر این است که تخصیص آرد یارانه‌ای بر مبنای عملکرد انجام می‌شود و امکان تولید بیشتر برای نانوایانی که عملکرد بهتری داشته باشند وجود خواهد داشت که در این زمینه بر مبنای رتبه‌بندی نانوایی‌هایی که هم بر اساس نظر مردم و هم بازرسی‌هایی که در حال انجام است، عمل می‌شود و این امتیاز بر ضریب آرد یارانه‌ای و کمک‌هزینه‌ای که دولت به آن‌ها پرداخت می‌کند اثر خواهد داشت. هیچ تغییری در قیمت نان و برای مردم در زمینه اجرای طرح هوشمندسازی یارانه نان نخواهیم داشت. سهمیه آرد گره خورده به مجوز نانوایی از بین می‌رود و اختصاص سهمیه بر مبنای عملکرد جایگزین آن می‌شود.