مشوق تخفیف 30 درصدی نرخ خوراک پتروشیمی‌ها؛
وجود منابع بزرگ نفت و گاز در استان بوشهر، از یک سو ایران را به بزرگ‌ترین دارنده منابع فسیلی جهان و بازیگر اصلی صحنه سیاست و انرژی جهان تبدیل کرده و از سوی دیگر، به استان بوشهر و استان‌های همجوار، فرصت‌های اشتغال و توسعه صنعتی فراوانی عطا کرده است.
بامدادجنوب- عبدالله محمدعلی‌پور: منابع زیرزمینی موهبت‌های الهی هستند که در کشور ما به وفور وجود دارند و فرصت‌های بی‌نظیری را برای توسعه صنعتی کشور فراهم کرده‌اند.
وجود منابع بزرگ نفت و گاز در استان بوشهر، از یک سو ایران را به بزرگ‌ترین دارنده منابع فسیلی جهان و بازیگر اصلی صحنه سیاست و انرژی جهان تبدیل کرده و از سوی دیگر، به استان بوشهر و استان‌های همجوار، فرصت‌های اشتغال و توسعه صنعتی فراوانی عطا کرده است.
این منابع بزرگ سال‌هاست به‌صورت خام و فرآوری نشده به خارج صادر شده و پس از پردازش در کشورهای صنعتی، به‌صورت کالاهای مصرفی و نهایی وارد کشور ما شده‌اند. با این حال سیاست جلوگیری از خام‌فروشی منابع زیرزمینی نفت و گاز، در سال‌های اخیر زمینه ایجاد پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌های متعددی را فراهم کرده است.
ارزیابی‌های صورت گرفته در وزارت نفت نشان می‌دهد که تبدیل گازهای استحصال شده از میدان گازی پارس جنوبی به ترکیباتی مانند اتیلن، اتان، متانول و غیره، ارزش افزوده آن را حداقل تا 15 برابر افزایش می‌دهد و زمانی که مواد خروجی پتروشیمی‌ها در صنایع میان‌دست و پایین‌دست پردازش می‌شوند، ارزش افزوده ایجاد شده گاهی تا هزار برابر نیز می‌رسد.
طرح‌هایی نظیر اوره آمونیاک، متانول، متانول آمونیاک، الفین، آروماتیک، MTP , GTO, MTO ، کریستال ملامین و... در مجموع ۱۸ واحد بالا‌دستی و میان‌دستی و تقریبا ۳۰ واحد صنایع پایین‌دستی برای تکمیل زنجیره ارزش محصول خروجی پتروشیمی‌ها ایجاد می‌کنند که هر کدام با سرمایه‌گذاری نه‌چندان زیاد می‌توانند ضمن ایجاد اشتغال مناسب، سودآوری زیادی را نیز نصیب سرمایه‌گذاران کنند.
در زمینه تامین خوراک برای چنین سرمایه‌گذاری‌هایی، وزیر نفت در یکی از سخنرانی‌های خود، از تامین 5/4 میلیون تن اتان علاوه بر خوراک‌های موجود با تکمیل طرح‌های در دست پالایشگاهی خبر داده بود و این میزان را آماده تخصیص به سرمایه‌گذاران صنعت پتروشیمی اعلام کرده بود. بیژن زنگنه همچنین از در دسترس بودن متان به میزان کافی خبر داده که خبر بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی بود.
وزیر نفت البته در کنار اعلام وجود میزان کافی خوراک برای ایجاد صنایع بالا‌دست و پایین‌دست پتروشیمی، مشوق‌هایی نیز برای پتروشیمی‌های فعال کشور برای توسعه زنجیره ارزش خود ارائه کرده است که با توجه به وجود حدود 10 پتروشیمی فعال در استان، فرصت مناسبی برای اشتغالزایی و گسترش صنایع نفتی در مناطق غیرکشاورزی استان است.
وزیر نفت اعلام کرده است که تسهیلات تخفیف ۳۰ درصدی نرخ خوراک برای مجتمع‌های دارای زنجیره تکمیل ارزش به‌ویژه GTPP (تبدیل گاز به پلی‌پروپلین) در نظر گرفته خواهد شد. به‌عبارت دیگر، واحدهای پتروشیمی که زنجیره ارزش خود را برای ایجاد ارزش افزوده بالاتر تکمیل کنند، می‌توانند از تخفیف 30 درصدی خوراک استفاده کنند.
تجربه نشان داده است که چنین سیاستی می‌تواند پتروشیمی‌های مستقر در استان را به ایجاد صنایع پایین‌دست ترغیب کند. نمونه‌ای از این سیاست‌های تشویقی در تامین سرمایه مورد نیاز برای احداث پتروشیمی دشتستان موثر بوده است. بر اساس دستورالعمل‌های وزارت نفت و به گفته منابع آگاه، وزارت نفت پیشنهاد سرمایه‌گذاری در این پتروشیمی را به پالایشگاه گاز خارگ داده بود که با توجه به چنین مشوق‌هایی، این پالایشگاه پیشنهاد وزارت نفت را پذیرفته است.
البته پتروشیمی‌ها برای انجام سرمایه‌گذاری‌های خود مشوق‌های دیگری نیز دارند و تاکنون دو نوع تخفیف در نرخ خوراک شامل آنها می‌شده است؛ یکی تخفیف در نرخ خوراک به‌واسطه قرارگیری در مناطق آزاد (که بر اساس تعریف شامل پتروشیمی‌های استان بوشهر نمی‌شود) و دیگری به‌واسطه قرارگیری در مناطق محروم.
اینک اعلام تخفیف ۳۰ درصدی در خوراک به‌علت تکمیل زنجیره ارزش و نیز حمایت‌های دولت از توسعه و آبادانی سواحل، می‌تواند نقطه عطفی در توسعه صنعت پتروشیمی و گسترش صنایع وابسته آن در سراسر استان باشد.
در همین زمینه، روز دوشنبه وزارت صنعت، معدن و تجارت ایجاد یک شهرک پتروشیمی در کنار پتروشیمی کردستان را به تصویب رساند. بر اساس برنامه‌ریزی‌ها، پتروشیمی در حال ساخت کردستان تا سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید و شهرک صنایع پایین‌دستی آن نیز با سرمایه‌گذاری دولتی برای فرآوری مواد تولیدی این کارخانه پیشاپیش ایجاد می‌شود.
پتروشیمی کردستان برای اخذ مجوز ساخت واحدهای تولید پالت پلاستیکی، کیسه‌های بسته‌بندی مواد پتروشیمی وکامپوننت‌های پلیمری دراین شهرک اقدام کرده است.
این در حالی است که منطقه ویژه اقتصادی شمال استان بوشهر -واقع در شهرستان دیلم- با وجود موقعیت مناسب و مزایای منطقه‌ای که دارد، همچنان با مشکلات اولیه‌ای مواجه است. این منطقه ویژه که مهرماه سال 91 مجوز تاسیس خود را دریافت کرده و به منظور توسعه صنایع میان‌دستی و پایین‌دستی پتروشیمی برنامه‌ریزی شده است، علاوه بر نداشتن اعتبارات دولتی کافی برای تامین زیرساخت‌ها و ناتوانی شرکت‌های برق منطقه‌ای فارس و شرکت توزیع نیروی برق استان بوشهر برای تامین برق مورد نیاز، با یک مشکل عمده و اساسی نیز مواجه است. نبود خوراک برای ایجاد پتروشیمی‌ها و صنایع وابسته به آنها، با وجود استقبال چند سرمایه‌گذار بخش خصوصی مشکلی است که از یکی دو سال گذشته همچنان بدون راه حل مانده است. بر اساس آخرین خبرها، این منطقه دو متقاضی پرو پا قرص برای راه‌اندازی پتروشیمی دارد که برای گرفتن این امتیازها همچنان در وزارت نفت و شرکت ملی پتروشیمی در حال پیگیری هستند.
به هر حال با توجه به كشش بالاي سرمايه‌گذاري در صنايع نفت و گاز به‌دليل مزيت‌هاي اقتصادي طرح‌ها، در حال حاضر سه پروژه احداث پالايشگاه و GTX با ظرفيت 150 هزار بشكه در روز و سرمايه‌گذاري بالغ بر 370 ميليون ريال به همراه یک واحد پتروشيمي در منطقه ویژه اقتصادی شمال با سرمايه‌گذاري بالغ بر 460 ميليون يورو با مشاركت بخش خصوصي و ساخت هتل سه ستاره در حال مطالعه و بررسي موضوع هستند که به نوشته پایگاه اطلاع‌رسانی شرکت شهرک‌های صنعتی استان، در يك افق چهار ساله و در صورت احداث حداقل يك واحد پتروشيمي در این منطقه و با احتساب فعاليت‌هاي خدماتي و انبارداري حداقل سرمايه‌گذاري در منطقه مذكور معادل پنج هزار ميليارد ريال خواهد بود.
امید می‌رود، با توجه به آنچه که در مورد امتیازهای جدید وزارت نفت برای تکمیل زنجیره ارزش پتروشیمی گفته شد، به جز منطقه ویژه اقتصادی پارس، سایر مناطق مستعد استان، به‌خصوص منطقه ویژه اقتصادی شمال استان، بتوانند از مزیت‌های وجود صنایع نفت و گاز در استان و ایجاد اشتغال پایدار بهره‌مند شوند.
X Share