کریم جعفری: نفت خام ایران روز گذشته با بهای هر بشکه 20 دلار معامله شد. اگر هر بشکه نفت را 182 لیتر در نظر بگیرم، و هر دلار هم 3500 تومان، بهای هر لیتر نفت خام به مراتب از یک بطری آب بستهبندی شده ارزانتر میشود. این اتفاق در حالی روی میدهد که دولت تدبیر و امید با مدیریت صحیح اقتصاد کشور و به کار گرفتن مدیران برجستهای در حوزه اقتصادی خود، نه تنها نرخ تورم را به شکل قابل توجهی پایین بیاورد، بلکه با مدیریت صحیح منابع، علیرغم رکود کمرشکن بر کشور، مانع از شکست نهایی اقتصاد ایران و خورد شدن مردم بهخصوص اقشار کم درآمد کشور در زیر بار تورم و گرانی شود.
در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران با صادرات روزانه نزدیک به یک میلیون بشکه نفت خام، جایگاه قدیمی خود در اوپک را از دست داده است و در سایه تعامل با جهان تلاش دارد که این سهمیه را به هر شکل ممکن پس بگیرد. از سوی دیگر، جریانهای سیاسی رقیب که منافع جریانی، شخصی و گروهی خود را بر منافع ملی و مردمی کشور ترجیح میدهند از هیچ تلاشی برای تخریب، تحقیر و تحدید دولت کوتاهی نمیکنند و کافی است نگاهی به رویکردهای عجیب و غریب آنها در طول دو هفته گذشته بیندازید تا متوجه این نکته شوید.
در این میان یکی از آرمانهای مردم ایران، اقتصاددانهای کشور و در شرایط کنونی رهبر انقلاب کاهش و در نهایت عدم وابستگی کشور به نفت است، انتظار و آرزویی که در افق 1404 و برنامه جامع اقتصاد مقاومتی خود را نشان میدهد و شاید هم یکی از برکات اصولی نفت 20 دلاری و به خاک سیاه نشستن آن، آزمونی در این مسیر باشد. مسیری که چندین بار در طول دهههای گذشته بر حسب همین اتفاقات کشور به آن مبتلا شده و از آن – البته با مدیریتهای صحیح و اصولی- موفق بیرون آمده است.
اما نکتهای که متاسفانه در اینجا وجود دارد، در دورهای که نفت به بهای 140 دلار هم بهفروش میرفت، دولتمردان وقت با سیاستهای غلط، گروهی از دوستان نابلد خود را به عنوان مدیر در ساختار اقتصادی کشور وارد کردند و باعث شدند تا بیش از 700 میلیارد دلار پول زبان بسته در دوره آنها بهناگهان نابود شود. پولی که در صورت مدیریت صحیح زمان و مکانی میتوانست برای دهها سال اقتصاد کشور را بیمه کند.
در یکی از سرمقالههای روزنامه که چند ماه پیش منتشر شد، متذکر شدیم که نفت 20 دلاری برای ایران خوب است، ما با استفاده از پولهای بلوکه شده خود در خارج که پس از توافق هستهای آزاد میشود میتوانیم بخشی از کسری درآمد را جبران کنیم و از سوی دیگر با بهره بردن از سرمایهگذاری خارجی، از هزینهکردن آنها در پروژههای غیرحیاتی خودداری کنیم و آن را برای روز مبادا نگهداری کنیم. اما نفت 20 دلاری برای اقتصاد سعودیها بهشدت زیانبار است. بهنظر میرسد که ایران باید میزان استخراج و صادرات نفت خام خود را تا مرحله دو میلیون بشکه در روز افزایش دهد، حتی اگر بهای نفت به بشکهای 10 دلار سقوط کند تا آنهایی که مسبب این ارزانی هستند خود به فکر افتاده و دوباره سیاست کنترل قیمتها و بازار را در پیش بگیرند.