بوشهر در حسرت داشتن خطوط کشتیرانی منظم؛
به گفته مدیرکل پیشین بنادر و دریانوردی استان، میزان آمادگی بندر بوشهر از لحاظ تجهیزات پسکرانه و زیرساختها برای پذیرش خطوط کانتینری خارجی بسیار بالاست.
بامدادجنوب- عبدالله محمدعلی پور: برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی به‌لحاظ مختلفی برای کشور حائز اهمیت است. برخی‌ها تصور می‌کنند که با برداشته شدن تحریم‌ها، تنها شرایط اقتصادی کشور پس از پنج سال تحریم به حالت اولیه و پیش از تحریم بر می‌گردد و فعالان اقتصادی دوباره با همان ویژگی‌هایی که در سال 89 و پیش از آن داشته‌اند باید با رقبای داخلی و خارجی خود رقابت کنند. این افراد شاید عقیده داشته باشند که اوضاع اقتصادی کشور در پساتحریم بدتر نیز خواهد شد، چراکه سیاست باز اقتصادی دولت در این دوره، می‌تواند باعث ورود رقبای قوی‌تر خارجی به کشور و ورشکسته شدن شرکت‌های موجود شود.
در مقابل این عده، بسیاری از کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند که پایان پرونده هسته‌ای ایران از جنبه‌های مختلفی به توسعه اقتصادی کشور کمک خواهد کرد. اولین تاثیر آن در ایجاد احساس ثبات اقتصادی در کنار ثبات سیاسی موجود در کشور برای سرمایه‌گذاران خارجی است که اهمیت حضور آنها در ایران، هم به‌دلیل داشتن سرمایه مناسب و هم به جهت همراه داشتن مدیریت و تکنولوژی روز است که به بهره‌وری کار و سرمایه ایرانی کمک شایانی می‌کند.
دومین تاثیر برداشته شدن تحریم‌ها، باز شدن درهای تجاری کشور برای شناساندن ظرفیت‌های تولیدی و خدماتی کشور است که بنا بر گزارش‌های پیشین بامداد جنوب، این کار به‌طور کلی به استانداران و استان‌ها سپرده شده است. با این‌حال، بخش خصوصی نیز در جذب سرمایه‌گذاران خارجی بی‌تاثیر نیست.
بندر بوشهر با دارا بودن دوهزار متر اسکله، حدود 60 هکتار محوطه، کانال دسترسی دریایی با قابلیت پذیرش کشتی‌های تا 30 هزار تن و تجهیزات پایانههای کالای عمومی و کانتینری، یکی از بالاترین میانگینهای رشد تخلیه و بارگیری کانتینری را در میان بنادر کشور به خود اختصاص داده است و به گفته مدیرکل پیشین بنادر و دریانوردی استان، میزان آمادگی بندر بوشهر از لحاظ تجهیزات پسکرانه و زیرساختها برای پذیرش خطوط کانتینری خارجی بسیار بالاست.
این بندر اکنون با داشتن سهم 11درصدی از حمل و نقل کانتینری کشور، جایگاه دوم را در بین بنادر ایران دارد که با توجه به محدودیت پسکرانه در بندر بوشهر، اداره بنادر و دریانوردی با اجرای طرح‌های توسعهای جزیره نگین، در آینده فضا و ظرفیت را برای توسعه فعالیت و پذیرش کشتی‌های بیشتر مهیا خواهد کرد.
اما تجهیز بنادر بدون وجود خطوط کشتیرانی منظم و قابل برنامه‌ریزی، همواره تجار و صنعتگران را با این دغدغه مواجه می‌کند که محموله‌های تجاری آنها به‌صورت منظم در اختیار آنها و طرف‌های تجاریشان قرار نگیرد.
همچنین، وجود خطوط کشتیرانی بین‌المللی مهم و معتبر در بنادر رقیب بندر بوشهر نظیر بندر شهید رجایی، این نگرانی را ایجاد می‌کند که در پساتحریم مذاکرات بیشتری با خارجی در این بندر صورت گرفته و بندر بوشهر بیش از این روزها از رونق بیفتد.
گرچه مدیرکل سابق بنادر و دریانوردی استان معتقد است تردد خارجی به بندر شهید رجایی، منجر به رکود و کاهش فعالیتها در بندر بوشهر نمی‌شود. محمد راستاد در این باره گفته است: در واقع بندر بوشهر یک بندر فیدری است که می‌تواند پذیرش کشتی‌های دارای کانتینرهای ترانشیپی از بنادر مختلف خلیج فارس از جمله بندر شهیدرجایی را داشته باشد. با وجود این که در سال‌های اخیر فراز و نشیبهایی وجود داشته اما همواره بندر بوشهر توانسته جایگاه خودش را از نظر حمل و نقل کانتینری حفظ کند.
در عین حال، سرپرست فعلی اداره کل بنادر و دریانوردی بوشهر می‌گوید: جذب سرمایه‌گذار و شریک تجاری لاینر در گمرک بندر بوشهر متوقف نمانده و در یکی دو سال گذشته سه شرکت کشتیرانی خارجی برای مشاهده امکانات این بندر به بوشهر آمده‌اند.
محمدمهدی بنچاری در گفت‌وگو با بامداد جنوب با اشاره به سفر روز دوشنبه شرکت APM Terminals دانمارک به بندر بوشهر و دیدار از روند توسعه جزیره نگین گفت: دعوت از این شرکت دانمارکی به‌وسیله شرکت توسعه خدمات دریایی و بندری سینا صورت گرفته بود و اداره کل بنادر و کشتیرانی استان که مدیر پروژه توسعه این جزیره است، میزبان این هیات بوده است.
وی بابیان این‌که شرکت توسعه خدمات دریایی و بندری سینا یکی از سرمایه‌گذاران مهم جزیره بندری بوشهر است، افزود: هدف از دعوت این هیات، نمایش امکانات بندر بوشهر و جلب نظر آنها برای سرمایه‌گذاری مشترک و شراکت در این بندر بوده است که از این طریق انتقال دانش و کمک‌هایی برای استفاده از امکانات بندر بوشهر صورت گیرد.
سرپرست اداره کل بنادر و دریانوردی بوشهر با اشاره به مذاکرات متعدد صورت گرفته با هیات ایتالیایی در سال‌های گذشته، تصریح کرد: تاکنون دو شرکت خارجی برای حضور در بندر بوشهر به‌وسیله سرمایه‌گذاران جزیره نگین به بوشهر دعوت شده‌اند و شرکت دانمارکی سومین شرکت خارجی است.
بنچاری در پاسخ به این پرسش که نتیجه مذاکرات با این هیات به کجا انجامیده است، گفت: همان‌طور که گفته شد اداره بنادر و دریانوردی بوشهر تنها میزبانی بوده در خدمت طرفین مذاکره و هنوز نتایج مذاکرات دو شرکت ایرانی خارجی به ما منتقل نشده است.
وی با بیان این‌که در جزیره نگین به‌طور همزمان چهار تا پنج سرمایه‌گذاری مختلف در حال انجام است، تاکید کرد: توسعه ترمینال‌های کانتینری و چند منظوره به‌صورت همزمان در حال اجراست و کارهای اولیه پایانه اختصاصی صادراتی نیز تا حدود زیادی پیش رفته و سرمایه‌گذاران اقدامات اجرائی کوچکی را آغاز کرده‌اند. این سه حوزه کاری در جزیره نگین وجود دارد.
سرپرست اداره کل بنادر و دریانوردی بوشهر تصریح کرد: با توجه به محدودیت فضا، در نظر است طرح توسعه در جزیره نگین با حدود شش هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری بخش خصوصی انجام شود. در جزیره نگین پایانه کانتینری، به طول 600 متر با دو اسکله ساخته می‌شود و نقش مهمی در فعالیت‌های بندری خواهد داشت ضمن این‌که در یک برنامه پنج ساله، فاز نخست توسعه بندر بوشهر در جزیره نگین تکمیل خواهد شد.
آن‌طور که از سخنان بنچاری بر می‌آید، شرکت دانمارکی APM Terminals مدیریت خطوط کشتیرانی بین‌المللی مرسک (Maersk )-بزرگ‌ترین شرکت حمل و نقل دریایی در جهان- را در اختیار دارد که حضور چنین شرکتی می‌تواند به‌شدت در رشد فعالیت‌های ترانزیتی و گمرکی بندر بوشهر تاثیرگذار باشد.
کشتی‌های لاینر در خطوط معین و با برنامه معینی فعالیت می‌کنند و مالکان کالاهای با کمیت کم اما با ارزش بالا، از این نوع خدمات کشتیرانی استفاده می‌کنند. برآورد می‌شود که بیش از نیمی از کل کرایه حمل دریایی جهان، از طریق کشتیرانی لاینر - خطوط منظم – به‌دست می‌آید.
این نوع کشتیرانی نوعی از حمل و نقل دریاییمشابه خطوط هوایی در حمل و نقل هوایی غیرنظامی، خدمات قطارها در حمل و نقل ریلی و خدمات اتوبوس‌ها در حمل و نقل شهری است. شرکت‌های کشتیرانی لاینر، خدمات حمل و نقل را با برنامه حرکت ثابت و منظم و در بیشتر موارد با قیمت تعیین شده و ثابت ارائه می‌دهند.
خطوط کشتیرانی لاینر در همه بنادر مهم جهان وجود دارند و نمایندگی‌هایی در بنادر مهم جهان دارند که این امر به ثبات کشتیرانی تاثیر بی‌بدیلی دارد. هم‌اکنون در بندر شهید رجایی بندرعباس، حدود 11 لاینر در رفت و آمد هستند که بر اساس گفته‌های مدیرکل بنادر و دریانوردی این بندر، مذاکرات برای افزایش آن به 17 لاینر در حال پیگیری است. این در حالی است که تا پیش از توافق اولیه هسته‌ای در تیرماه امسال، تقریبا همه خطوط کشتیرانی بین‌المللی عملیات حمل و نقل کالا به بنادر ایران را قطع کرده بودند.
با این حال، بندر بوشهر با وجود تردد کشتی‌های باری، همچنان از حضور خطوط کشتیرانی منظم بی‌بهره بوده و اغلب محموله‌هایی که به این بندر و سایر بنادر تجاری استان وارد می‌شوند، از طریق شناورهای کوچک باری حمل می‌شوند. از سوی دیگر، مبدا بیشتر چنین محموله‌هایی بنادر تجاری کشور امارات متحده عربی است که پس از تخلیه شناورهای بزرگ لاینرهای بین‌المللی در این بنادر، توسط شناورهای ایرانی و گاه خارجی به مقصد بندر بوشهر، بندر لنگه، بندر خرمشهر و... بارگیری و حمل می‌شوند.
X Share