بامداد جنوب: یکی از صنایعی که بوشهریها در آن حرف اول و آخر را در کشور میزنند، صنعت پرورش میگو است. بهطور میانگین سالانه بالغ بر 15 هزار تن میگو از مزارع استان برداشت میشود البته در صورتی که میگوها دچار بیماری نشوند- که این میزان حدود 80 درصد میگوی کشور را تشکیل میدهد. بههمین دلیل این صنعت در استان از جایگاه ویژهای برخوردار است اما متاسفانه مشکلاتی در سر راه تولید این محصول ارزآور وجود دارد که افزایش تولید آن را با مشکل مواجه میکند.
فعالان صنعت میگو، رفع مسائلی مانند اصلاح چارچوبهای محاسبهای بیمه، روند طولانی تعیین خسارت و تاخیر در پرداختها، کاستیها در بهرهمندی از وامهای کمبهره بانکی، تعلل در حمایت بهموقع و تخصیص اعتبارات تعیین شده در منابعی مانند صندوق توسعه ملی و همچنین جوایز تعلق گرفته به تولیدکنندگان، نقصان در اجرای قوانین مصوب مانند آییننامه اجرایی حفاظت و بهرهبرداری از منابع آبزی جمهوری اسلامی ایران، تبلیغ برای افزایش مصرف داخلی میگو، تسهیل صادرات و هماهنگی بازاریابی خارجی با تولید را خواستار شدند.
به گفته آنان، افزایش ارزآوری از راه صادرات غیر نفتی، اشتغالزایی در نقاط مرزی و محروم، حفظ منابع دریایی، توسعه غیرمتمرکز اقتصادی، افزایش امنیت مرزها و کاهش قاچاق از دستاوردهای شکوفایی صنعت میگو خواهد بود.
یکی از ارزآورترین شاخههای صنعت آبزی پروری کشور، پرورش و صادرات میگوست که زنجیرهای شامل تولید بچه میگو، پرورش میگو، تهیه مواد غذایی، بستهبندی، توزیع و فروش را دربر میگیرد.
آنگونه که رئیس سازمان شیلات ایران ششم خردادماه در همایش بینالمللی میگو اعلام کرد: تولید بیش از دو میلیون قطعه بچه میگو در سالهای گذشته سبب فعال شدن 500 باب مزرعه با حجم تولید 23 هزار تن شده است.
حسن صالحی، شمار مرکزهای کنونی تکثیر میگو را 47 واحد و مجموع ظرفیت تولید آنها را بیش از سه میلیارد قطعه اعلام کرد و افزود: اکنون هشت کارخانه تولید خوراک میگو با ظرفیت نزدیک به 190 هزار تن، امکان تولید غذای این محصول را فراهم کرده است.
دبیرکل اتحادیه صادرکنندگان آبزیان ایران نیز در گفتوگو با ایرنا اعلام کرد: پارسال 82 هزار و 354 تن انواع آبزیان و محصولات پرورشی به بازارهای هدف صادر شد که 12 هزار و 850 تن مربوط به صادرات میگو بود.
علیاکبر خدایی ارزش صادرات میگو در سال 1394 را 56 میلیون دلار اعلام کرد و گفت: میگوی ایران به بیش از 20 کشور جهان صادر میشود که برخی از آنها مانند ویتنام، امارات، تایلند، مالزی، چین و اسپانیا قطب تولید میگو در منطقه خود بهشمار میروند اما بهدلیل کیفیت خوب محصول ایرانی، از واردات آن استقبال میکنند.
به گفته خدایی، کویت، مصر، لبنان، ایتالیا، فرانسه و انگلیس دیگر واردکنندگان میگوی ایران بهشمار میروند. همچنین در سال 1394 این محصول از طریق مکزیک به امریکا صادر شد و از راه چین نیز به بازارهای کانادا راه یافت.
ویژگیهای صنعت میگو
صنعت میگو در ایران از جمله صنایعی است که هم ظرفیتهای خوبی در ایران برای آن وجود دارد و هم اینکه بازار خوبی در خارج از کشور برای آن وجود دارد و تاکنون بازار آن اشباع نشده است. با این حال این صنعت دارای ویژگیهای بهخصوصی است که آن را از دیگر صنایع جدا میکند.
در همین زمینه یک تولیدکننده میگو در گفتوگو با ایرنا یکی از مهمترین ویژگیهای صنعت میگو را ریسک بالای تولید در این صنعت دانست و افزود: اشتغالزایی در این صنعت هم بالاست. بهطور مثال، یک مزرعه 20 هکتاری پرورش میگو دست کم شش نفر را بهطور مستقیم بهکار میگیرد و بهطور غیر مستقیم نیز برای 50 نفر شغل ایجاد میکند.
وی با بیان اینکه چرخه تولید تا فروش میگو نقصان دارد و تنها در صورت خرید تضمینی، میتوان به افزایش تولید اندیشید، تصریح کرد: تولید کنونی در حد 10 درصد پتانسیلهاست بنابراین تولیدکنندگان حاشیه سود دارند اما در صورتی که بخواهیم از 100 درصد پتانسیل موجود استفاده کنیم، نتیجه آن ورود شمار زیادی تولیدکننده به بازاری میشود که کشش محدودی دارد. بنابراین با مازاد عرضه و کاهش قیمت روبهرو خواهیم شد.
یک تولیدکننده بوشهری نیز با بیان اینکه بیماری لکه سفید که پارسال شایع شد، شمار مولدهای داخلی را کاهش داد و اکنون نیز میزان مولدهای وارد شده از امریکا کم است، خاطرنشان کرد: امسال در بهترین حالت میزان تولید به 18 هزار تن برسد اما دستیابی به هدف 25 هزار تن در کل کشور مقداری دور از ذهن است.
حامد شاهرخی تولیدکننده انواع آبزیان در بوشهر با اشاره به اینکه اکنون تولیدکنندگان بیش از 22 درصد بهره بانکی میپردازند که با احتساب بیمه حتی به 28 درصد میرسد، تاکید کرد: اکنون تولید داخلی درگیر بهرههای سنگین بانکی است در حالی که نرخ بهره باید تکرقمی شود تا تولید رونق بگیرد.
وی با تاکید بر اینکه پرداخت خسارت از سوی بیمه محصولات کشاورزی نیز بسیار کند صورت میگیرد، خاطرنشان کرد: از پاییز پارسال که گزارش خسارتها به بیمه ارائه شده، هنوز پرداختی صورت نگرفته است.
به گفته شاهرخی، این مسائل آنقدر نادیده گرفته میشود که هنوز جایزه صادراتی سال 1389 به شرکتهای استان بوشهر تعلق نگرفته است.
این صادرکننده نمونه کشوری با اشاره به اینکه در تامین غذای آبزیان مشکلی وجود ندارد و استانداردها نیز خوب است، افزود: در این زمینه و همچنین در زمینه تامین نیروی انسانی مشکل خاصی نداریم و نیروی انسانی خود را بهصورت فصلی تامین میکنیم.
شاهرخی با بیان اینکه سال گذشته دو هزار و 500 تن از محصولات خود را به چین، ویتنام، امارات و مصر صادر و 12 میلیون دلار ارز وارد کشور کردم، در خصوص موانع صادرات تصریح کرد: تا سال 1390 چهار هزار تن میگو به اسپانیا و ایتالیا صادرات داشتیم که از آن زمان تاکنون به سبب تحریمها قطع شده است.
این تولیدکننده انواع آبزیان در بوشهر افزود: امسال درخواست زیادی از سوی شرکتهای اروپایی بهویژه مشتریان قدیمی (اسپانیا و ایتالیا) رسیده است اما باید زمینه پذیرش السی شرکتهای ایرانی فراهم شود.