شعر آیینی، شعری ریشهدار در ادبیات فارسی است؛ شعری اخلاقگرا و الهی است و شاعر آیینی شاعری است که با باور عمیق نسبت به مفاهیم و ارزشهای فطری و الهی، ستایشگر عدالت، راستی، شجاعت، پاکی و اخلاق است.
بسیاری از شعرهای آیینی شخصیتمحور هستند و در توصیف شخصیت پیامبر(ص)، ائمه اطهار(ع) و سایر بزرگان دینی و مذهبی سروده شدهاند، بهخاطر همین نیز میتوان گفت که شعر نبوی، شعر حسینی، شعر فاطمی، شعر علوی، شعر مهدوی، شعر رضوی و ... از زیرمجموعههای شعر آیینی محسوب میشوند.
این منتقد ادبی افزود: در مواردی نیز بهجای شخصیتهای دینی و مذهبی، آنچه توسط شاعر آیینی مورد توجه قرار میگیرد، موضوعی دینی و مذهبی است که در این زمینه، موضوع عاشورا را بهدلیل جنبههای حماسی، تراژیک و عاطفی آن، میتوان مهمترین موضوع شعر آیینی در تاریخ هزارساله شعر فارسی قلمداد کرد.
اگرچه قبل از انقلاب اسلامی هم شاعرانی چون طاهره صفارزاده و موسوی گرمارودی پرچمدار شعر شیعی و آیینی بودند اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، شاهد تحولی عظیم در عرصه شعر آیینی بودیم که نتیجه آن رشد کمی و کیفی قابل توجه شعر آیینی در ادبیات معاصر و پیوند این نوع شعر با شعر انقلاب و دفاع مقدس بود.
بعد از انقلاب، جریان شعر آیینی از طریق کسانی چون سلمان هراتی، سیدحسن حسینی، قیصر امینپور، علی معلم، علیرضا قزوه، مشفق کاشانی، حمید سبزواری، محمدعلی مجاهدی، عبدالجبار کاکایی و نسل جوانی از شاعران انقلاب، حرکت عمقی خوبی را شروع کرد، بهگونهای که امروز بعد از گذشت سه دهه از عمر انقلاب، هنوز این جریان در شعر معاصر بهصورتی جدی و پررنگ، مطرح است و شاعران جوان زیادی با زبان نو و مضمونهایی جدید و خلاقانه در این عرصه فعالیت دارند که از آن جمله میتوان به حمیدرضا برقعی، اصغر عظیمیمهر، محمدرضا سهرابینژاد، عالیه محرابی، فاضل نظری و.... اشاره کرد.
برخی نقاط ضعف در شعر آیینی وجود دارد. به نظر من، سطحینگری یکی از ضعفهای اصلی بسیاری از شعرهای آیینی است و دلیل آن را مطالعه کم و سادهانگاری شاعر در برخورد با مفاهیم آیینی میدانم، چراکه بسیاری از شاعران همین که شعرشان درباره موضوع بسیار مهم آیینی است، کافی میدانند و احساس میکنند که رسالت خود را در قبال تعهد دینیشان به انجام رساندهاند، در حالی که در شعر آیینی رسالت شاعر سنگینتر است و این وظیفه شاعر آیینی است که شعری در شأن موضوع خویش بسراید، نه اینکه صرفا بخواهد با توجیه مهمبودن موضوع، سطحینگری کند و شعری ضعیف و تکراری بسراید.
شعر آیینی ، ویژگیهای مخصوص به خود را دارد. یک شعر آیینی موفق، ابتدا باید یک شعر خوب باشد، و بعد یک شعر آیینی خوب، چراکه اگر شعریت اثر، ضعیف باشد، جایگاهی در ادبیات پیدا نخواهد کرد، حتی اگر آیینی باشد.
در یک شعر آیینی موفق، همانطور که نگاهی زیبا با زاویه دیدی منحصربهفرد، عمیق، هنری و خلاقانه به موضوع شعر صورت میگیرد، لازم است که از لحاظ زبان، فرم، موسیقی و عاطفه نیز، شعر در جایگاه خوبی قرار داشته باشد.
شعر آیینی بوشهر، شعری دارای شناسنامه و ریشه که در سطح کشور شناخته شده است.
حسین دارند، خلیل عمرانی، سیدمحمد هاشمیفرد، رضا معتمد، محمدحسین انصارینژاد، غلامرضا کرمی، حیدر منصوری، سیدمحمدرضا هاشمیزاده، محمدرضا احمدیفر و ... از شاعران مطرح در شعر آیینی بوشهر هستند و در زمینه معرفی ظرفیتهای شعر آیینی بوشهر، باید بیشتر از اینها کار شود و به غیر از شاعرانی که نام بردم، شاعران مطرح دیگری هم هستند که بهطور قطع باید در فرصتی مناسب به شعرشان توجه بیشتری کرد.