بامدادجنوب- یعقوب آل‌الله:
بازار مسکن در چند سال گذشته شاهد رکود بی‌سابقه‌ای بوده و دولت و بانک مرکزی برای برون‌رفت از این رکود و اثرگذاری مثبت بر رشد اقتصادی کشور، برنامه‌های متنوعی را تدارک دیده است. به‌دلیل این‌که کارشناسان نبود تقاضا را علت اصلی رکود در بازار مسکن عنوان کرده‌اند، تحریک تقاضای موثر در بازار مسکن به‌عنوان اساس طرح‌های تحریکی دولت شناخته شده است.
بر این اساس، دولت تلاش کرد با افزایش بی‌سابقه مبلغ وام‌های مسکن از یک سو و کاهش نرخ تسهیلات خرید مسکن از سوی دیگر، مردم را به دریافت تسهیلات و خرید خانه ترغیب کند. در چند سال گذشته، مبلغ تسهیلات مسکن از 500 میلیون ریال به بیش از سه برابر افزایش یافته و نرخ تسهیلات این بخش نیز از حدود 20 درصد در سال 91 به هشت درصد کاهش یافته است که این عامل متقاضیان مسکن را حتی با داشتن مبالغ اندک موجودی، به ورود به این بازار ترغیب کرده است.
اگرچه در یک سال گذشته ارائه مدل تسهیلات مسکن یکم از سوی بانک مرکزی متقاضیان اندکی را به خود جلب کرده بود، اما کاهش نرخ این تسهیلات از 13 درصد به 11 و سپس به 5/9 و هشت درصد هجمه زیادی را به سوی بانک‌های مسکن ایجاد کرده است. به‌گونه‌ای که به گفته مدیران بانک‌ها، ثبت نام این تسهیلات در طی دو ماه گذشته به بیش از دو برابر افزایش یافته است که با توجه به کارکردهای خوبی که این تسهیلات برای رونق تدریجی بازار مسکن دارد، می‌توان انتظار داشت کمتر از یک سال آینده این بازار وارد مرحله جدیدی از رونق شود.
کاهش قیمت 20 هزار تومانی در شش ماه
با این‌حال، اوراق تسهیلات مسکن که همواره به‌عنوان بازویی مهم در بازار مسکن کشور نقش‌آفرینی کرده و قیمت آن یکی از مقولات تاثیرگذار بر تقاضای مسکن در کشور بوده است، در طی دو ماه گذشته شاهد کاهش قیمت بی‌سابقه‌ای بوده است. این اوراق که هم‌اکنون در انواع و قیمت‌های مختلف در فرابورس معامله می‌شوند، طی شش ماه گذشته حدود 200 هزار ریال کاهش قیمت داشته‌اند.
قیمت اوراق تسهیلات مسکن از کانال 80 هزار تومان در مردادماه به کانال 70 هزار تومان سقوط کرد. هر فقره اوراق وام خرید مسکن که اول آبان در ادامه حرکت معکوس قیمت، به سطح متوسط 83 هزار و 500 تومان رسیده بود، به فاصله دو روز کاری، روز دوشنبه یک کانال دیگر به عقب برگشت. در این روز، میانگین قیمت هر فقره اوراق تسهیلات خرید مسکن با 6/5 درصد کاهش نسبت به میانگین قیمت اوراق در اولین روز آبان، با سقوط به کانال 70 هزار تومان، به 78 هزار و 800 تومان رسید.
پیش از این قیمت اوراق وام مسکن در اولین ریزش پاییزی خود، روز یکم آبان، چهار درصد نسبت به میانگین قیمت اوراق در اولین ماه نیمه سرد سال – مهرماه – کاهش یافت. قیمت هر فقره اوراق وام مسکن که نیمه مردادماه از مرز 103هزار تومان گذشته بود، در شهریورماه به متوسط 90 هزار تومان و در مهرماه به سطح میانگین 86 هزار و 700 تومان رسید. در شرایطی که میانگین قیمت هر فقره اوراق وام مسکن 28 مهرماه به سطح 85 هزار تومان رسید، دومین ریزش پاییزی قیمت اوراق تنها به فاصله دو روز کاری در اولین روز آبان، یکبار دیگر میانگین قیمت اوراق را با 2 درصد کاهش مجدد، به سطح 83 هزار و 500 تومان رساند.
اگرچه کاهش نرخ تسهیلات مسکن یکم یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر قیمت مسکن بوده است اما کارشناسان معتقد هم‌اکنون یک عامل عمده منجر به بازگشت قیمت اوراق به سطح قیمتی سال گذشته شده که عموما ناشی از ایجاد تعادل نسبی میان حجم عرضه و تقاضای اوراق طی دست کم دو ماه اخیر است. این عامل تاثیرگذار در تعادل قیمتی اوراق و عقبگرد آن به سطح قیمتی یکسال گذشته، به خالی بودن بازار مسکن از فشار تقاضا بر می‌گردد. اگر چه حجم معاملات مسکن تحت تاثیر خروج از رکود افزایش یافته است اما هم‌اکنون فشار شدید از جانب طرف تقاضا برای خرید مسکن و دریافت وام دیده نمی‌شود.
رونق مسکن با رشد شدید قیمت‌ها همراه نیست
با وجود تعادل نسبی در بازار مسکن، به‌نظر می‌رسد که سال آینده با آزاد شدن بیش از صد هزار تسهیلات مسکن اولی که باید در خرید مسکن به‌کار روند، تقاضا در بخش مسکن با رشد بیشتری همراه خواهد بود که این افزایش تقاضا با توجه به وجود خانه‌های ساخته شده و آماده فروش در اغلب شهرهای کشور، منجر به بالا رفتن قیمت‌ها نخواهد شد. کارشناسان بخش مسکن عقیده دارند با ادامه روند کاهش نرخ تورم که ممکن است در ماه‌های آینده به حدود پنج درصد هم برسد، حداکثر میزان افزایش قیمت‌های مسکن چیزی معادل تورم سالیانه یا کمتر از آن خواهد بود.
در عین حال، کاهش نرخ سود تسهیلات مسکن یکم در ماه‌های آینده تعداد بیشتری از افراد را به‌سوی بانک‌های مسکن روانه خواهد کرد و این امر به ادامه کاهش قیمت اوراق تسهیلات مسکن و شدت یافتن دوباره رکود بازار مسکن دامن خواهد زد تا مردمی که برای خرید مسکن ناگزیر به گرفتن وام هستند، در سال آینده با دستی پرتر برای انتخاب خانه مورد نظرشان وارد بازار مسکن شوند.
