فاطمه رضایی:
پژوهش همواره زیربنای فناوری و توسعه صنعتی در هر کشوری بوده است. تعمق در تاریخ رشد صنعتی کشورهای توسعه یافته نشان میدهد این کشورها برای دستیابی به فناوریهای جدید و توسعه صنعتی در تمام عرصهها ابتدا به تحقیق و پژوهش گسترده در آن زمینه پرداختهاند. برای مثال آلمان و ژاپن بهعنوان کشورهای پیشتاز در صنعت خودروسازی، از آغاز فعالیت در این زمینه، پژوهشهای جهتدار و گستردهای در رابطه با انتخاب نوع موتور، طراحی و ساخت بدنه ماشین، بهکارگیری سیستمهای هوشمند در خودرو و... داشتهاند. در کشور ایران طی سالهای اخیر پژوهش ارتباط نزدیکتری با صنعت پیدا کرده است. بر اساس آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت از سال 94 تاکنون 252 واحد تحقیق و توسعه در کنار واحدهای صنعتی و معدنی کشور ایجاد شده است. همچنین در حال حاضر تعداد 156 شرکت دانش بنیان صنعتی مجوز فعالیت کسب کردهاند.
با این وجود هنوز فاصله زیادی در اجرایی شدن نتایج پژوهشهای انجام شده در دانشگاهها در سطح صنایع مشاهده میشود. یکی از دلایل این مساله آن است که پژوهشها غالبا در قالب طرحهای دانشگاهی انجام شده و نتایج آن به دانشگاه و چاپ مقالات در مجلات علمی محدود میشود. در حالی که اگر پژوهش نه فقط بهصورت بنیادی بلکه با دیدگاه مساله محور و برای رفع مشکلات فعلی در صنایع انجام شود؛ طبیعتا دارای اثرات ملموستری در صنایع خواهد بود. از سوی دیگر اتکا به تجهیزات و دستگاههای وارداتی در برخی از صنایع و عدم تمایل سرمایهگذار به استفاده از تولیدات داخلی منجر به عدم رغبت پژوهشگران برای ورود به عرصه پژوهش و توسعه فناوریهای بومی میشود. در حالیکه به جرات میتوان گفت در بسیاری از موارد دستاوردهای پژوهشی و فناوریهای بومی در رقابت با کشورهای توسعه یافته امتیاز بالاتری میگیرند. برای مثال موفقیت ساخت داروهای نوترکیب و دستیابی به دانش فنی تولید نانو داروها از سوی محققین ایرانی بارها در صدر اخبار دنیا منتشر شده است. بنابراین اعتماد سازی، ایجاد بستر مناسب و عقد تفاهمنامههای دو جانبه بین دانشگاهها و صنایع مختلف کمک شایانی به تسهیل در امر پژوهش و پیشرفت فناوری در تمامی عرصههای صنعتی خواهد کرد. در این راستا انتظار میرود هر گروه از صنایع برای دستیابی به محصولی با کیفیتتر و فناوریهای پیشرفتهتر برنامه مشخصی در زمینههای تحقیقاتی تدوین کرده؛ و با اتکا به نیروهای توانمند علمی داخل کشور و اعتماد به فناوریهای تولید داخل، زمینههای لازم برای اجرایی شدن نتایج پژوهشهای دانشگاهی را فراهم نمایند. به این ترتیب میتوان گفت که با تقویت روحیه پژوهش در کنار آموزش در دانشگاهها، افزایش روحیه خلاقیت، افزایش حمایت ارگانها و نهادهای دولتی از طرحهای پژوهشی و ایجاد فضای رقابتی برای استفاده از فناوریهای تولید داخل، آینده روشنی در انتظار صنعت ایران و رسیدن به خودکفایی و استقلال در تمامی عرصههای صنعتی خواهد بود.