بامدادجنوب- جواد شکریان:
سال‌های اخیر برای بازار مسکن کشور، سال‌های خوبی نبوده و رکودی بی‌سابقه، فعالان این صنعت را با نگرانی روبه‌رو کرده است. اگر اندکی به عقب‌تر بازگردیم، می‌توانیم بیشتر به ریشه این رکود پی ببریم. در همین رابطه، با نگاهی به وضعیت این صنعت در 15 سال اخیر، شاهد افزایش غیرمنطقی و تصاعدی قیمت زمین خواهیم بود. افزایش 14 برابری زمین در فواصل سال‌های 1381 تا 1392 توان اقتصادی متقاضیان بخش مسکن را به‌شدت کاهش داد تا جایی که این بخش با روی کار آمدن دولت یازدهم در خواب زمستانی فرو رود.
برآوردها از بازار مسکن نشان می‌دهد که طی 10 سال گذشته قیمت هر متر مربع زیربنای مسکونی، افزایشی در حدود 10 برابر در خرید و فروش و 8 برابر در اجاره‌بها مواجه بوده است. همچنین طی ۲۰ سال اخیر قیمت خرید و فروش خانه ۶۰ برابر و قیمت اجاره‌بها ۵۰ برابر شده است.
در اقتصاد جهانی هرگاه تولید مسکن چهار تا پنج درصد بیش از نیاز کشورها باشد به کالایی مصرفی تبدیل می‌شود، در حالی که هم‌اکنون تعداد مسکن در ایران چهار درصد کمتر از تعداد خانوار است. در حال حاضر به‌ازای هر ۱۰۴ خانوار ۱۰۰ مسکن در ایران وجود دارد. این رقم البته در اوایل انقلاب اسلامی ۱۲۷ خانوار در مقابل ۱۰۰ مسکن بود بنابراین با این‌که کار بزرگی در دوران انقلاب اسلامی انجام شده، مسکن هنوز به نقطه عطف عبور از حالت کالایی و سرمایه‌ای به حالت مصرفی نرسیده است.
در همین خصوص یک کارشناس مسکن در گفت‌وگو با بامداد جنوب گفت: آنچه مسلم است این است که طرح مسکن مهر که در دولت‌های نهم و دهم کلید خورد نتوانست رسالت خود را به انجام برساند و نه‌تنها رونقی در بخش مسکن ایجاد نکرد، بلکه علاوه بر ایجاد مشکلات جانبی برای اقتصاد کشور، رکودی بی‌سابقه را بر این صنعت تحمیل کرد.
وی ادامه داد: به عقیده من، مسکن مهر، طرح غیر کارشناسانه‌ای بود که با چاپ بسیار زیاد پول، یک بساز بفروش دولتی را به راه انداخته و باعث شد بسیاری از سرمایه‌گذاران، سرمایه‌های خود را از این بخش خارج کرده و مسکن را با رکود مواجه کند. از طرف دیگر تورم بالای 40 درصدی، تاخیر در تحویل مساکن و متعاقب آن دریافت بیشتر پول از مردم، باعث ایجاد نارضایتی متقاضیان این‌گونه مساکن شد.
در هر حال، خوب یا بد، پرونده این طرح بنابر گفته مسوولان راه و شهرسازی کشور تا پایان سال جاری بسته خواهد شد و جای خود را به طرح مسکن اجتماعی خواهد داد.
امید بازار مسکن به طرح مسکن اجتماعی دولت یازدهم
مسکن اجتماعی، طرح دولت یازدهم برای خانه‌دار کردن افراد کم‌درآمد و یا با درآمد متوسط است که قرار است به‌گفته عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی برای حداکثر 150 هزار خانوار مستاجر در هر سال مسکن اجاره‌ای تامین کند.
به‌عبارتی دیگر، کسانی مشمول این طرح خواهند شد که هیچ شانسی برای پس‌انداز و تامین وجوه مورد نیاز برای خانه‌دار شدن ندارند و دولت معتقد است این افراد باید از سوی دولت برای دوره‌ای موقت مسکن رایگان یا ارزان‌قیمت در اختیار آنها قرار بگیرد تا پس از این دوره، امکان بازگشت به چرخه عادی اقتصاد خانوار برای این افراد فراهم شود.
آن‌طور که حامد مظاهریان، معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی درباره زمان تصویب این طرح گفته، مسکن اجتماعی اکنون در حال بررسی در دولت است و به‌زودی به صحن مجلس خواهد رفت.
طرح مسکن اجتماعی در حالی چند گام بیشتر تا آغاز اجرا فاصله ندارد که هنوز بر سر ورود تعاونیها به این طرح همانند طرح مسکن مهر بحث است. مظاهریان در این‌باره می‌گوید: مجری این طرح بنیاد مسکن است و بنیاد مسکن نیز ترتیباتی را برای اجرای این طرح می‌گذارد که ممکن است یکی از آنها استفاده از تعاونیها برای ساخت پروژه‌ها باشد.
حمید کلانتری معاون امور تعاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز روز گذشته درباره ورود تعاونیها به طرح مسکن اجتماعی گفته که ممکن است وزارت راه و شهرسازی مسوولت این طرح را از بُعد تخصصی به بنیاد مسکن واگذار کرده باشد که اشکالی نیز نخواهد داشت اما این امر منافاتی با تشکیل تعاونیها ندارد.
وی با بیان این‌که ما می‌توانیم برای همه وزارت‌خانه‌ها در تمامی زمینه‌های کشاورزی، صنعت و تجارت تعاونی تشکیل دهیم، تصریح کرد: در صورت ورود تعاونیها به طرح مسکن اجتماعی، تعاونی‌های مسکن اجتماعی شکل می‌گیرند.
به‌گزارش آنا، هرچند تلاش دولت یازدهم برای اتمام طرح دولت گذشته ادامه دارد و به‌نظر می‌رسد که حواشی آن همچنان ادامه‌دار باشد اما با این حال متقاضیان بازار مسکن به طرح جدید مسکن اجتماعی دولت یازدهم امید بسته‌اند تا شاید این طرح بتواند نیازهایی را پاسخ دهد که در طرح قبلی بازار مسکن بی‌پاسخ ماندند.
