آخرین آمار ارائه‌شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد که با وجود کاهش آمار جوازهای تاسیس صادره و پروانه‌های بهره‌برداری در بهار امسال، میزان سرمایه‌گذاری در پروانه‌های بهره‌برداری افزایش یافته اما برآورد سرمایه‌گذاری در جوازهای تاسیس صادره با کاهش همراه بوده است که در این میان، استان بوشهر هم چندان وضع مناسبی ندارد.

در حالی که به‌نظر می‌رسید حجم تقاضا در صنعت، برای ایجاد واحدهای جدید صنعتی در سال جاری به‌دلیل احتمال توافق میان ایران و 1+5 افزایش یابد، آمار سه ماهه وزارت صنعت، معدن و تجارت حاکی از کاهش جوازهای تاسیس صادره و پروانه‌های بهر‌ه‌برداری در این مدت نسبت به سال گذشته است.

بر این اساس تعداد جواز‌های تاسیس صادر شده در سه ماهه نخست سال جاری سه هزار و 667 مورد بوده که در مقایسه با سال گذشته 3/5 درصد کاهش یافته است، چرا که در سه ماهه سال گذشته سه هزار و 871 مورد جواز تاسیس صادر شده بود.

در بخش پروانه‌های بهره‌برداری معدن نیز در سه‌ماهه امسال 115 فقره پروانه صادر شده که این رقم در مقایسه با تعداد پروانه های بهره برداری معدن در مدت مشابهه سال گذشته که حدود 196 فقره بود کاهش 3/41 درصدی را نشان می‌دهد.

از سوی دیگر تعداد پروانه‌های بهره‌برداری صنعتی ایجادی نیز در این مدت با کاهش 7/8 درصدی همراه بوده است؛ به‌طوری که در سه ماهه نخست سال جاری 618 پروانه بهره‌برداری صادر شده در حالی که در مدت مشابه سال گذشته تعداد پروانه‌های بهره‌برداری 677 مورد بوده است.

با توجه به آمار مقدماتی دفتر آمار و فرآوری داده‌ها در صورتی که جواز‌های تاسیس صادر شده در این مدت به بهره‌برداری برسند 77 هزار و 954 نفر شغل ایجاد خواهد شد که این رقم نسبت به رقم حدود 94 هزار نفری سال گذشته کاهش 17 درصدی را تجربه کرده است.

براساس این گزارش، تعداد اشتغال ایجاد‌شده براساس پروانه‌های بهره‌برداری صنعتی ایجادی نیز با کاهش 4/14 درصدی از 10 هزار و 611 نفر در سه ماهه نخست سال 1393 به نه هزار و 83 نفر در سه‌ماهه سال جاری رسیده است.

بررسی آمار ارائه‌شده حاکی از آن است که به تبع کاهش تعداد جوازهای تاسیسی صادر شده میزان سرمایه‌گذاری در آنها نیز در صورتی که به مرحله‌ بهره‌برداری برسد، کاهش 35 درصدی را خواهد داشت؛ به‌طوری که میزان سرمایه برآورد شده در این مدت 217 هزار و 813 میلیارد ریال است در حالی که برآورد سرمایه‌گذاری در جواز‌های تاسیس صادر شده سال قبل 335 هزار و 329 میلیارد ریال بوده است.

اما در عین حال سرمایه‌گذاری در پروانه‌های بهره‌برداری صنعتی ایجادی به رغم کاهش تعداد آنها با افزایش 15 درصدی همراه بوده است و براساس برآوردها در سه ماهه نخست سال جاری میزان سرمایه‌گذاری در این پروانه‌ها 17 هزار و 133 میلیارد ریال است. آمار سال قبل نیز نشان می‌دهد که میزان سرمایه‌گذاری در پروانه‌های بهره‌برداری صنعتی ایجادی در سه ماهه نخست سال 1393 حدود 15 هزار میلیارد ریال بوده است.

مقایسه بوشهر با برخی از استان‌ها

براساس این گزارش، بیشترین جوازهای تاسیس صادر شده در سه‌ماهه نخست سال جاری مربوط به استان‌های آذربایجان شرقی، خراسان رضوی و یزد به ترتیب با تعداد 544، 308 و 253 جواز تاسیس بوده است که این سه استان در مجموع بیش از 30 درصد از جوازهای تاسیس صادره را به‌خود اختصاص می‌دهد. سرمایه مجوز جوازهای صادرشده در این سه استان به‌ترتیب 18 هزار و 45 میلیارد ریال در استان آذربایجان شرقی، 19 هزار و 297 میلیارد ریال برای استان خراسان رضوی و سهم سرمایه مجوز در استان یزد چهار هزار و 958 میلیارد ریال بوده است. در استان هرمزگان نیز 49 مجوز صادر شده که سرمایه‌ای 41 هزار و 763 میلیارد ریالی به‌همراه داشته است.

این آمار در حالی ارائه می‌شود که سهم استان بوشهر در مقایسه با این شهرها بسیار ناچیز است. براساس این آمار که از طرف سازمان صنعت، معدن و تجارت اعلام شده است تعداد جوازهای تاسیس صادرشده در استان بوشهر در سه‌ماهه نخست امسال، تنها 37 جواز بوده است که سرمایه صدور این تعداد مجوز نیز در حدود هزار و 78 میلیارد ریال بوده است. نکته حائز اهمیت در این آمار، رشد منفی حدود 20 درصدی و رشد منفی 2/68 درصدی استان بوشهر به‌ترتیب در زمینه‌های صدور مجوز و جذب سرمایه است.

اهمیت این موضوع زمانی مشخص می‌شود که تعداد اشتغال ایجاد شده از طریق این سرمایه‌گذاری‌ها را مورد بررسی قرار دهیم. به‌طور مثال در استان آذربایجان شرقی میزان اشتغال ایجادشده از این طریق در سه‌ماهه ابتدایی امسال، 11 هزار و 525 نفر بوده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته (هفت هزار و 336 نفر) رشد 1/57 درصدی داشته است. در استان خراسان رضوی که که امسال با این میزان سرمایه، توانسته است به میزان هشت هزار و 322 نفر اشتغال ایجاد کند، شاهد رشد 8/63 درصدی در زمینه ایجاد اشتغال بوده‌ایم. استان هرمزگان نیز در زمینه ایجاد اشتغال، رشد 7/52 درصدی نسبت به سال گذشته داشته است.

حال اگر تعداد اشتغال ایجادشده در بوشهر و در سه‌ماهه ابتدایی امسال را بررسی کنیم با عدد 833 نفر برخورد می‌کنیم که نسیت به مدت مشابه سال گذشته، کاهش 3/11 درصدی داشته است. تعداد اشتغال ایجاد شده از طریق صدور جوازهای تاسیس در سه‌ماهه ابتدایی سال گذشته، 939 نفر بوده است. 

بر این اساس، استان بوشهر از منظر تعداد جوازهای تاسیس صادره از بین 31 استان کشور رتبه بیست و هفت، از منظر سرمایه‌گذاری بر روی این جوازها، رتبه سی‌ام و همچنین از منظر اشتغال‌زایی در بین استان‌های کشور در مکان بیست و پنجم قرار دارد.

جدول زیر مقایسه برخی استان‌ها از منظر جوازهای تاسیس صادره به تفکیک استان است که به‌تازگی از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت اعلام شده است.