بهبود رابطه و آشتی با جهان برگ برنده روحانی است

بامدادجنوب- مریم خوئینی:

با نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری ‌همچون حس رسیدن روزهای پایانی سال، نگاه‌ها معطوف به عملکرد دولت در حوزه‌های مختلف از جمله سیاست خارجه می‌شود. سیاست خارجه که به‌نوعی برگ برنده حسن روحانی محسوب می‌شود. برجام یکی از مهم‌ترین اقدامات وزارت امور‌خارجه روحانی است که در شرایطی محمدجواد ظریف و همکارانش آن را به فرجام رساندند که علاوه بر تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران، تحریم‌های هسته‌ای در دهه اخیر محدودیت‌های سیاسی و اقتصادی فراوانی را برای فعالیت‌های کشور ایجاد کرده بود و همه اینها بعد از برجام کم رنگ شد. هر چند همچنان برخی معتقد هستند برجام اهداف مورد نظر دولت و حکومت را تامین نکرده و این مساله را سیبلی قرار داده‌اند که هرگاه خواستند با آن دولت را تحت فشار قرار می‌دهند.

کامران کرمی یکی از کارشناسان مسائل حوزه خلیج‌فارس در گفت‌وگو با بامداد جنوب، عملکرد وزارت‌خارجه در حوزه‌های مختلف نظیر اقتصادی و سیاسی در دوران پسابرجام را مثبت ارزیابی کرد و گفت: این وزارتخانه توانسته موفقیت‌های خوبی را به‌دست بیاورد.

به گفته کرمی در سال جاری هیات‌های اقتصادی بسیاری وارد کشورمان شدند، اقدامات شایسته و قرار‌دادهای خوبی تنظیم شد. در این زمینه وزارت ‌خارجه توانست کارنامه موفقی ارائه دهد.

وی در ادامه با اشاره به حوزه سیاسی این وزارتخانه، گفت: این وزارتخانه در این حوزه نیز موفق بوده هر چند کم و کاستی‌های وجود دارد، کم کاستی‌هایی که مربوط به ارتباطات ما با کشورهای حوزه خلیج فارس است. به نظر می‌رسد تمرکز زیاد روی برجام این مساله را به حاشیه برده است. البته رویکرد همسایگان ما نظیر عربستان نیز در این مساله دخیل بوده است. البته به‌صورت کلان‌تر این موضوع باید مدنظر وزارت خارجه قرار گیرد، چراکه ذهنیت تاریخی که میان اقوام ایران و اعراب وجود داشت همچنان وجود دارد.

به گفته این کارشناس مسائل حوزه خلیج‌فارس، توافق هسته‌ای و برجام به‌نوعی روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان را تحت تاثیر خود قرار داد، پس از توافق هسته‌ای مقامات عربستانی احساس کردند که این توافق به ضرر کشورشان است. در اواخر دولت اوباما آنها احساس کردند دست ایران در منطقه باز شده است و پول‌های زیادی در اختیار ایران قرار می‌گیرد که می‌تواند در جهان عرب هزینه کند. برحسب این نگرانی‌ها اتفاقات و رویدادهای مختلفی در منطقه شاهد بودیم که همه معطوف به بازیی بود که عربستان به وجود آورد.

در این میان ما شاهد سفرهای متعدد رئیس‌جمهور، وزیر امورخارجه و معاونانش به کشورهای مختلف در قاره های مختلف بوده‌ایم. کرمی با اشاره به سفرهای متعدد و موفقیت آمیز خواندن آن گفت: اکثر این سفرها با نگاه اقتصادی و برای جذب سرمایه گذاری انجام شده است. سفرهای که غالبا دستاوردهای خوبی در حوزه دیپلماسی به ارمغان آورد. حتی می‌توان برخی از سفرها دامنه ارتباطات ایران با کشور مبدا را دگرگون کرد.  با این حال  همچنان انتظار از این وزرات‌خانه بالا است انتظار می‌رود که پر رنگ تر از گذشته در جوامع بین الملی ظاهر شود.

کرمی پیرامون پیش بینی‌ها در سال آینده نیز گفت: با توجه به رویدادهای مهم اواخر سال جاری از جمله ورود دونالدترامپ به کاخ سفید، فکر می‌کنم سال آینده سالی است با ابهام‌ همراه است ابهام‌های که ممکن است برجام را هم تحت تاثیر خود قرار دهد. اسرائیل و عربستان بشدت تلاش می‌کنند که با تحت فشار قرار دادن دونالد ترامپ برجام را تحت تاثیر قرار دهند. با این حال چگونگی روابط ایران و عربستان یکی از مسائلی است که سال آینده پش روی وزارت خارجه کشورمان است. ایران باید روابط را به سمتی بکشاند که تنش‌ها کمتر شود تا از فشار و ابهام فضای پیرامون کاسته شود. 

وی یکی دیگر از مسائلی که در سال آینده روی آن تمرکز می‌شود، روابط کشورمان با اتحادیه اروپا دانست وگفت وزارت خارجه می‌تواند در این حوزه پر رنگ‌تر ظاهر شود. 

از سوی دیگر الهه کولایی عضو حزب جبهه مشارکت ایران اسلامی درباره کارنامه دولت در حوزه سیاست خارجی در گفت‌وگو با فرارو گفت: دولت روحانی حوزه سیاست خارجی را در شرایطی برای مدیریت تحویل گرفت که به دلیل رویاپردازی‌های دولت‌های پیشین با چالش‌های جدی در عرصه بین المللی رو به رو بودیم به ویژه که تحریم های ظالمانه و بی سابقه گسترده از جانب شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه کشور ما وضع و اجرا شده بود.

به گفته کولایی به دلیل شرایط جهان امروزی و پیوند استوار و تنگاتنگ حوزه سیاست خارجی و سیاست داخلی به ویژه در کشور ما که تجربه انقلاب اسلامی و رویارویی با نظام جهانی را پشت سر گذاشته بود دولت روحانی در شرایط بسیار پیچیده ایفای وضعیت خود را آغاز کرد. بر همین اساس شاید بتوان مهم‌ترین دستاورهای آن را بهبود رابطه و آشتی با جهان ایجاد شرایط منحصر برای جلب و جذب سرمایه گذری خارجی در کشور برای رفع مشکلات گوناگون دانست که البته در این زمینه تنها گام‌های اولیه برداشته شده است و بدون شک ایفای این وظایف به سادگی و سرعت میسر نیست. با این حال انتقادی نیز وارد است چراکه دولت نتوانست در حوزه سیاست خارجی از ظرفیت های کارشناسی قابل توجه در کشور در حوزه های مختلف در این عرصه استفاده مناسب داشته باشد. بدون شک آن زمان می‌توانستیم امیدوار باشیم توفیق بیشتری نصیب دستگاه دیپلماسی و مجموعه فعالیت‌های این حوزه شود. اما در مجموع باز کردن درهای آشتی و تعامل سازنده با جهان بزرگترین دستاورد دوره روحانی است که برای اجرایی کردن آن، تلاش ها باید به شکل همه جانبه ادامه پیدا کند.