بامداد جنوب- الهام بهروزی:
چهارم اردیبهشتماه بندر بوشهر میزبان شاعران آیینی پنج استان فارس، بوشهر، هرمزگان، خوزستان و کهگلویه و بویراحمد بود؛ شاعرانی که قلم به دست دل خویش داده تا در ستایش اهلبیت (ع) عاشقانههایشان را بر لوح سپید جاری سازند. اشعاری که واژه واژهشان راوی معرفت و عشقی ژرف بود. اشعاری که از ارزشها سخن میگوید و دل را از عالم حضیض به سوی عالم معنا میکشاند. گاهی با تصاویر جاندار و لطیفش دمی ما را به بهشت میبرد و با توصیف وجود بیبدیل خاتمالانبیاء (ص) فضایی عارفانه و آرامبخش خلق میکند و گاهی هم به توصیف و ستایش امام معصوم مبادرت میورزد و اذهان را غرق در خلسهای شیرین و آسمانی میسازد. بهراستی شاعران اهل بیت، سفیرانی از دیار معنایند که پا به عرصه هستی گذاشتهاند تا با آفرینش ابیات نغز و گیرا در رثا یا مدح معصومین و اهل بیت (ع) تیرگیها را از دلها بزدایند و با نور معرفت و کرامت جاودانه ایشان، بذر معرفت و هدایت را در وجود خاکیان بکارند.
نخستین کنگره شعر اهل بیت (ع) برای نخستین بار در بوشهر بهصورت منطقهای با موضوع پیامبر اکرم (ص) برگزار شد؛ کنگرهای که بدونشک حرف زیادی برای گفتن داشت و استقبال خوبی هم از آن شد. این رویداد ادبی شامگاه سهشنبه (چهارم اردیبهشتماه) طی آیینی به کار خود پایان داد. آیین پایانی نخستین کنگره شعر اهل بیت (ع) با حضور حجتالاسلام سیدعلیپناه محمودینیا معاون فرهنگی پژوهشی و آموزشی تبلیغات اسلامی، حمیده ماحوزی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی، اسماعیل کاظمی مدیرکل روابط عمومی استانداری، امید پارساییفر رئیس حوزه هنری استان بوشهر و شاعران آیینی پنج استان کشور در سالن شهید آوینی ادارهکل تبلیغات اسلامی استان بوشهر برگزار شد. این برنامه با تلاوت آیاتی چند از کلامالله مجید به همت امیررضا اکوان، قاری خردسال آغاز شد؛ قاری که با صدای بینظیر و تسلط وافرش تحسین افراد حاضر در سالن را برانگیخت. سپس سرود مقدس ملی کشورمان طنینانداز شد و پس از پایان آن، محمدرضا ابراهیمی، شاعر هماستانی در کسوت مجری به روی صحنه رفت و با خوانش اشعاری نغز، جو دلنشینی بر این محفل ادبی و معنوی حاکم کرد. وی در ادامه از معاون فرهنگی پژوهشی و آموزشی تبلیغات اسلامی دعوت کرد تا به ایراد سخن بپردازد.
سبک و سیاق رهبر انقلاب در خصوص شاعران تکریم است
معاون فرهنگی پژوهشی و آموزشی اداره کل تبلیغات اسلامی استان بوشهر در این آیین در سخنانی ضمن خیرمقدم به حضار و شاعران حاضر در جلسه بر اهمیت و نقش تاثیرگذار شاعران آیینی در ارتقای ارزشهای دینی و ترویج مکتب اهل بیت تاکید کرد.
حجتالاسلام محمودینیا در پایان سخنانش با اشاره به عنایت مقام معظم رهبری به جمع شاعران آیینی گفت: سبک و سیره مقام معظم رهبری به شعرا و کسانی که اشعارشان رحمت للعالمین را به جامعه معرفی میکند و جامعه را به اهل بیت علیهمالسلام نزدیک میسازد، تکریم و تعظیم است. از اینرو، لازم بود بستری فراهم شود که جامعه شعر و شاعر را تکریم کند که خوشبختانه این بستر با نگاه ویژه رهبر انقلاب به شاعران فراهم شده است.
این رویداد ادبی در ادامه پذیرای شعرخوانی شاعران آیینی از هر پنج استان بود که با خوانش بیتالغزلها و اشعار پرمغز و لطیف و پراحساسشان، ارادتشان را به اهل بیت (ع) بهویژه پیامبر اکرم (ص) به تصویر کشیدند. پس از این بخش دبیر نخستین کنگره منطقهای شعر اهل بیت (ع) به روی سن آمد تا گزارشی از روند برگزاری آن ارائه کند.
برگزاری نخستین کنگره شعر اهل بیت (ع) با موضوع پیامبر
عبدالله رئیسی با بیان اینکه قصد داریم که کنگره منطقهای شعر اهل بیت (ع) در سالهای آتی هم برگزار شود، گفت: این کنگره، در نخستین دوره با موضوع پیامبر اکرم (ص) برگزار شد و در سالهای آتی هم با محوریت سایر ائمه معصومین (ع) برگزار خواهد شد.
این شاعر، منتقد ادبی و استاد دانشگاه که در حال حاضر دانشجوی مقطع دکتری در رشته زبان و ادبیات فارسی است، در پایان در بخشی از توضیحات خود به همدلی و همراهی ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و حوزه هنری انقلاب اسلامی بوشهر در جریان برگزاری این رویداد ادبی اشاره کرد و افزود: استقبال شاعران استانهای جنوبی از این کنگره در سطحی عالی بود و به همین خاطر هم کار هیات داوران این کنگره برای انتخاب آثار برتر و برگزیده بسیار دشوار بود.
شعر آیینی بر مدار فرهنگ اهل بیت (ع) استوار است
در بخش پایانی کنگره نیز صالح دروند، غزلسرای جوان کشور و عضو هیات داوران این کنگره بیانیه این هیات را قرائت کرد که به این شرح است: « شعر آیینی همچنان که از نامش برمیآید، شعری است که بر پایه آیین و بر مدار فرهنگ اهل بیت (ع) استوار است. در این شعر روح دینی متبلور است و مفاهیم اخلاقی به شکلی برجسته نمایان میشود. این شعر که اصولا اخلاقمحور است، میکوشد تا در کنار مضمون غنی، عناصر زیبایی شناختی را نیز مد نظر قرار دهد و فرم را نیز در کنار محتوا برجسته و پررنگ کند. در شعر آیینی از مفاهیم الهی سخن به میان میآید و در این بین توصیف سیره و سلوک و شخصیت اهل بیت (ع) بیش از دیگر نمودهای دینی مورد توجه قرار می گیرند.»
وی در ادامه افزود: «اما حکایت نخستین کنگره منطقهای شعر اهل بیت (ع) ویژه پیامبر اعظم (ص) حکایت دیگری است؛ استقبال بینظیر و کمتر سابقه شاعران مطرح استانهای بوشهر، فارس، هرمزگان، خوزستان و کهگیلویه و بویر احمد از این کنگره نشاندهنده موفقیت دبیرخانه جشنواره در تبلیغات گسترده و تعلق خاطر شاعران منطقه بهویژه شاعران جوان به مفاهیم بلند دینی و آیینی است. هیات داوران این کنگره لازم میداند معیارها و شاخصهای خود را در انتخاب شاعران برتر که بهعنوان برگزیده نهایی انتخاب شدند، اعلام دارد و ضمن اعلام معیارها و شاخصها، اشاره به نکاتی را هم ضروری میداند.»
دوروند در ادامه این بیانیه موارد مدنظر را به این شرح معرفی کرد: «1) بهکارگیری اندیشه به همراه زبانآوری، تصاویر بکر، تلفیق مفاهیم دینی با تفکر تاریخی، تخیل ناب، شهود شاعرانه و پیوند مفاهیم تاریخی با مختصات زندگی انسان معاصر از جمله معیارهای داوران این کنگره بوده است. 2) داوری و انتخاب، همواره دشواریها و پیچیدگیهای خود را در پی دارد و تنوع آثار، مسوولیت خطیری را بر عهده داوران میگذارد؛ هیات داوران این کنگره، طی بررسیهای موشکافانه تلاش کرد با دقت و تامل در همه اشعار رسیده، با توجه به معیارها و مصادیق ذکر شده و برگزاری چندین نشست مشترک، آثار برگزیده را در سه مرحله انتخاب و معرفی کند. در مرحله نخست داوری از میان بیش از ۲۵۰ شرکتکننده، تعداد ۳۷ شاعر انتخاب و معرفی شدند. پس از آن دومین مرحله داوری صورت گرفت و تعداد ۲۲ شاعر انتخاب گشته و وارد مرحله نهایی داوری شدند. 3) هشتاد درصد شاعران شرکتکننده در جشنواره، شاعران جوان هستند که این مساله نشاندهنده طینت پاک و سرشت معنوی نسل جوان شعر امروز کشور و مایه مسرت مضاعف است. 4) حضور پررنگ و مقتدرانه بانوان شاعر در این کنگره نشاندهنده بلوغ معرفتی بیش از پیش آنان در عرصههای مختلف فرهنگی از جمله شعر آیینی است. 5) از آنجا که هدف اصلی این کنگره تلاش برای وصل است و نه فصل و کار ما نیز بر پایه تقدیر است و نه تنذیر، بنابراین این هیات با فروتنی و تواضع اعلام میدارد که انتخاب آثار برگزیده صرفا بر پایه بینش و دانش ادبی و تجربه و نگرش شعری این هیات بوده است و هرگز به منزله نفی محاسن و ارزشهای محتوایی و زیباییشناختی دیگر آثار ارسالی نیست. 6) لازم میدانیم از جناب حجتالاسلام سروستانی، مدیرکل محترم تبلیغات اسلامی استان بوشهر، دکتر ماحوزی، مدیرکل محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و آقای پارساییفر، رئیس محترم حوزه هنری استان بوشهر که متولی و حامی این کنگره شعر بودند، قدردانی کنیم.»
بر اساس رای هیات داوران (متشکل از محمدرضا ابراهیمی، عبدالله رئیسی و صالح دوروند) نخستین کنگره منطقهای شعر اهل بیت (ع) (پس از بررسی چند باره آثار ارسالی در بخشهای مختلف) 12 شاعر بهعنوان برگزیدگان این دوره معرفی شدند که عبارتند از: شایسته تقدیر: سیدیوسف صالحی و تقیه زنگنه و شاعران برگزیده: سیدهمحبوبه بصری، شهرام شاهرخی، حمیده کریمی، غلام امینی دومشهری، حامد صافی و اکبر آزادپور. همچنین هیات داوران این کنگره آثار سه شاعر را بهعنوان آثار برتر معرفی کرد که به این شرح است: مقام نخست: ایوب پرندآور، مقام دوم: حیدر منصوری و مقام سوم: سیداکبر سلیمانی. شایان ذکر است که از این 12 شاعر برگزیده با اهدای لوح تقدیر و جوایزی تجلیل و تقدیر به عمل آمد. از بخشهای جنبی این کنگره میتوان به برگزاری کارگاه تخصصی شعر آیینی با حضور عبدالله رئیسی، غلامرضا ابراهیمی و صالح دروند و شاعران آیینی استانهای جنوبی کشور اشاره کرد.
در پایان این گزارش یادآوری میشود، نخستین کنگره منطقهای شعر اهل بیت (ع) با رویکردی تخصصی به مقوله شعر آیینی و با نگاهی آسیبشناختی به این نوع شعر در بوشهر، پایتخت فرهنگی خلیج فارس پذیرای 20 شاعر جوان و آیینیسرای منطقه جنوب کشور بود. البته پیش از این قرار بود این کنگره در بندر کنگان برگزار شود که در نهایت بهدلایلی بوشهر میزبان این محفل ادبی و منحصربهفرد شد.