بامداد24/عبدالله محمدعلی‌پور: در روزهای گذشته خبرهایی منتشر شد که حکایت از آغاز صادرات آبزیان دریایی ایران به بازار روسیه داشت که در بین این محموله صادراتی 20 تن میگو هم وجود داشت.

باز شدن مسیر صادرات محصولات بخش کشاورزی و شیلات ایران به روسیه وعده‌ای بود که حدود دو سال پیش و پس از تحریم شدن روسیه از سوی اتحادیه اروپا، به فعالان این بخش داده شده بود، با این حال، روند صادرات این محصولات به بازار روسیه با کندی و مشکلاتی همراه بود.

در ابتدا، مسیر صادرات محصولات کشاورزی باز شد اما خیلی زود کشاورزان و صادرکنندگان ایرانی از این کار دست کشیدند. کاهش شدید ارزش روبل روسیه و مشکلات ساختاری و اداری موجود در این مسیر دلایلی بود که برای توقف رشد صادرات به روسیه مطرح شد. پس از مدتی و با تقویت دوباره ارزش روبل و رایزنی‌های سیاسی و اقتصادی با روسیه، این مسیر دوباره بازگشایی شد تا بازار پرتقاضای روسیه روی تولیدکنندگان ایرانی باز شود.

اما محصولات شیلاتی ایران و به‌خصوص میگوی تولیدی در استان‌های جنوبی کشور تا همین چند وقت پیش نتوانسته بودند، راهی برای ورود به بازار روسیه باز کنند. مدیرعامل اتحادیه تکثیر، پرورش و صادرات آبزیان ایران اعتقاد دارد، مهم‌ترین چالش صادرکنندگان محصولات شیلاتی ایران، وجود مشکلاتی است که عامل اصلی آنها سازمان دامپزشکی و شیلات است.

ارسلان قاسمی در گفت‌وگو با مهر با بیان این‌که هنوز هیچ اتفاقی در زمینه صادرات به روسیه رخ نداده است، گفت: صادرات به بازاریابی، حضور مستقیم در بازار هدف، شناخت کافی از این بازار و ایجاد شرایط ویژه نیاز دارد که تاکنون هیچ یک از این موارد در کشور ما محقق نشده است.

وی با اشاره به این‌که سازمان‌های دامپزشکی و شیلات برای حضور در بازار روسیه، انحصار ایجاد کرده‌اند، افزود: سازمان دامپزشکی حضور صادرکنندگان را در بازار روسیه به ۱۹ شرکت محدود کرده است. این دو سازمان در بازار روسیه ضمن ایجاد انحصار، بسیار بد عمل کردند. ضمن این‌که وزارت جهادکشاورزی به‌عنوان متولی صادرات محصولات کشاورزی، وظیفه خود را در این زمینه به‌درستی انجام نداده و بدون این‌که در بازار بسیار بزرگ روسیه، بازارسازی و بازاریابی شود، اقداماتی انجام داده که دراین اقدامات در واقع ضدصادرات بوده است.

مدیرعامل اتحادیه تکثیر، پرورش و صادرات آبزیان ایران، به صادرات ۲۰ تن میگو به روسیه اشاره کرد و افزود: این محصولات به‌عنوان نمونه صادر شده‌اند، ضمن این‌که صادرات ۲۰ تنی ما در مقایسه با نیاز بیش از ۱۸۰ هزارتنی روسیه به واردات میگو، اصلا عددی نیست.

قاسمی در پاسخ به این پرسش که در صورت فراهم شدن امکانات، ما توانایی چه میزان صادرات به روسیه را داریم؟ با بیان این‌که کل تولید میگوی کشور در سال گذشته، بین ۱۵ تا ۱۶ هزار تن بوده است، گفت: اگر بازار روسیه برای ما باز شود، امکان تولید دو برابری میگو در کشور وجود دارد، بنابراین وقتی بازار باشد، تولید در داخل امکان‌پذیر است.

سال گذشته هیاتی تجاری از روسیه به استان بوشهر سفر و از حوضچه‌های پرورش میگوی استان بازدید کردند و بر اساس گفته مدیرکل دامپزشکی استان، در همان زمان سطح کیفی و بهداشتی میگوهای استان مورد تائید این هیات قرار گرفت اما آرزوی صادرات میگو و ماهی استان به بازار بزرگ روسیه در دل تولیدکنندگان بوشهری ماند و حالا با آغاز فصل جدید پرورش میگو، امیدوارند آینده این بازار از سال‌های گذشته بهتر باشد.

در حالی‌که اتحادیه تکثیر، پرورش و صادرات آبزیان ایران دو سازمان دولتی را در ماجرای کند بودن صادرات به کشور روسیه مقصر می‌داند، یک مقام مسوول در سازمان شیلات ضمن رد اتهام کم‌کاری به این سازمان، در مورد دلایل کند بودن مسیر صادرات گفته است: اولین دلیل این موضوع آن است که روس‌ها شناختی از محصولات ایرانی ندارند و نمی‌دانند که این محصولات از چه کیفیتی برخوردارند و آیا از لحاظ حجم توانایی تامین نیاز گسترده آنان را دارند یا خیر؟

مدیرکل دفتر بهبود کیفیت، فرآوری و توسعه بازار آبزیان سازمان شیلات کشور با بیان این‌که میزان صادرات آبزیان در پنج ماهه امسال حدود ۲۲ هزار تن به ارزش حدود ۷۰ میلیون دلار بوده است، افزود: باید کیفیت محصول برای روس‌ها شناخته شود تا اقدام به عملیاتی کردن قراردادهای منعقد شده با ایرانیان کنند. درحال حاضر، براساس قرارداد توافقی منعقد شده بین دو طرف، ایران باید حدود ۲۵ هزارتن محصول شیلاتی اعم از میگو، انواع ماهی‌های جنوب و قزل‌آلا تامین و به روسیه صادر کند.

عیسی گلشاهی با اشاره به برگزاری جلسات مذاکره‌ با واردکنندگان روس، افزود: تا چندی پیش قرارداد یاد شده به مرحله اجرائی شدن نرسیده بود و دلیل عمده این مساله، آغاز نشدن فصل برداشت میگو در کشور بود اما به‌محض شروع برداشت این آبزی، اولین محموله شامل یک کانتینر به روسیه صادر شد تا ‌روس‌ها کیفیت آن را بررسی کنند.

این مقام عالی‌رتبه در شیلات با بیان این‌که محموله دوم صادراتی نیز در آستانه ارسال است، ادامه داد: این محموله شامل حدود ۲۰۰ تن میگو و ۵۰ تن انواع ماهی است.

وی با تاکید بر این‌که به‌طور قطع ایران در سال ‌جاری با حجم مناسبی از صادرات آبزیان در بازار روسیه حضور پیدا می‌کند، گفت:‌ مقداری از میگوی تولیدی کشور مشتری‌های خاص خود را دارد، ضمن این‌که نیاز بازار داخل نیز باید تامین شود، بنابراین پیش‌بینی می‌کنیم، در سال‌جاری بیشتر از پنج هزار تن میگو نتوانیم به این روسیه صادر کنیم.

گلشاهی با اشاره به این‌که زمانی که ما تصمیم گرفتیم وارد بازار روسیه شویم، دو طرف توافق کردند واحدهای دارای کد ای‌سی یعنی واحدهایی که مجوز صادرات به اتحادیه اروپا و حداقل معیارهای قابل پذیرش روسیه را دارند، به این کشور معرفی شوند.

وی افزود: در آن مقطع سازمان دامپزشکی، ۱۷ واحد را که دارای این شرایط بودند، به روسیه معرفی کرد و بعدها نیز دو شرکت دیگر به این گروه افزوده شدند. سایر واحدها هم  باید حداقل معیارهای مورد قبول دامپزشکی روسیه را تامین کنند تا به این گروه افزوده شوند. ما ‌حدود ۹۲ واحد داریم که در گذشته دور مجوز صادرات به اتحادیه اروپا را داشتند اما اقدام به تمدید کدها و به‌روز‌رسانی واحدهای خود نکردند. هر واحدی اقدام به تمدید کد یاد شده و رعایت معیارهای مورد نظر اتحادیه اروپا کند، بلافاصله به جمع واحدهای مجاز برای صادرات به روسیه افزوده خواهد شد.