بامدادجنوب- الهام بهروزی: یار مهربانی که همنشینی با آن باعث تعالی و رشد انسان می‌شود، دوستی که بدون هیچ چشم‌داشتی لحظات خوشی را برای ما به ارمغان می‌آورد ولی چند سالی است که به‌دلیل پیشرفت‌های تکنولوژی و شکل گرفتن قارچ‌گونه شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی و هدررفت زمان زیادی از اوقات فراغت ما در این شبکه‌ها، روز به روز فاصله ما با کتاب و مطالعه بیشتر و بیشتر می‌شود، به‌طوری که بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سایت تبیان، سرانه مطالعه را عده‌ای دو دقیقه در شبانه‌روز دانسته‌اند و عده‌ای دیگر هفت دقیقه در شبانه‌روز. 

البته اینها ارقامی است که از سوی معاون فرهنگی وزیر ارشاد بارها تکذیب شده است ولی در سال 87 رئیس کتابخانه ملی ایران عنوان کرد: سرانه کتابخوانی در کشور برای هر نفر تنها دو دقیقه در شبانه‌روز است. سرانه مطالعه هر ایرانی رقمی بسیار تاسف‌برانگیز است؛ وحشتناکی این رقم، زمانی بهتر مشخص می‌شود که بدانیم سرانه مطالعه امریکایی‌ها 20 دقیقه، انگلیسی‌ها 55 دقیقه و ژاپنی‌ها 90 دقیقه است. 

این سرانه مطالعه بیانگر غربت کتاب در میان ایرانیانی است که روزی در فرهنگ و ادب و علم صاحب بهترین‌ها بوده‌اند و علم را به اقصی نقاط دنیا صادر می‌کردند، اما امروز این‌گونه نسبت به کتاب و مطالعه بی‌رغبت شده‌اند و این مساله موجب نگرانی مسوولان امر شده و آنها را به چاره‌اندیشی واداشته است، هفته بزرگداشت کتاب فرصت مناسبی است برای انعکاس و انتشار برنامه‌های مفیدی که می‌‌توانند دوباره مایه انس و الفت انسان با کتاب شوند، هر ساله در سراسر کشور در هفته کتاب برنامه‌های متنوعی از سوی نهادهای مرجع و مسوول تدارک دیده می‌شود که عمده‌ترین اهداف آنها ایجاد انگیزه و ترغیب مردم به سوی کتاب و مطالعه است، با توجه به این‌که امروز اولین روز هفته بزرگداشت کتاب است، گفت‌وگویی را با مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد استان بوشهر صورت دادیم.

حمیده ماحوزی در گفت‌و‌گو با بامداد جنوب با اشاره به این‌که در این هفته برنامه‌های متنوعی از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تدارک دیده شده است، گفت: از برنامه‌های تدارک دیده در این هفته می‌توان به برگزاری جلسه نقد و بررسی کتاب در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر، جشن کتاب که در پارک مرجان با همکاری شهرداری بوشهر و با حضور امام جمعه بوشهر، آیت‌الله صفایی بوشهری و مدیران استانی (یکشنبه 24 آبان‌ماه)، میلاد کتاب که بازدید از زایشگاه است و به مادرانی که کودکشان تازه متولد شده است، بسته کتاب‌های تربیتی و کودک اهدا می‌شود، سلول کتاب که دیدار از بند نسوان و اهدای کتاب به آنهاست، نقاشی دانش‌آموزی با موضوع کتاب و با همکاری اداره‌کل آموزش و پرورش استان (این نقاشی‌های در نمایشگاه کتاب که در هفته آخر آذرماه برپا می‌شود، در غرفه ای جداگانه به معرض نمایش گذاشته می‌شوند)، دیدار با اهل قلم، نمایش آثار نویسندگان هم‌استانی در نمایشگاهی در محل اداره کل فرهنگ و ارشاد استان، برگزاری کارگاه قصه کودکان با همکاری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، بازدید از کتابخانه‌های استان و... اشاره کرد.

مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد استان با تاکید بر این‌که امسال در هفته کتاب در همه شهرستان‌ها ‌نمایشگاه کتاب برگزار می‌شود اما در شهر بوشهر به‌دلیل این‌که قرار است در هفته آخر آذرماه نمایشگاه بزرگ کتاب برگزار شود، در این هفته نمایشگاهی را برگزار نمی‌کنیم تا شاهد استقبال چشمگیر مردم از نمایشگاه کتاب در هفته آخر آذرماه باشیم، افزود: در این هفته در شهرستان‌ها هم برنامه‌های متنوع و قابل توجه‌ای تدارک دیده شده که می‌توان به احداث خانه قصه و کتاب کودک در خورموج و برپایی نمایشگاه مجازی کتاب‌های صوتی در دیلم اشاره کرد.

وی در خصوص این‌که آیا در این نمایشگاه، ناشران برجسته‌ای حضور خواهند داشت، گفت: در این نمایشگاه 350 ناشر حضور خواهند داشت، به این صورت که ابتدا این ناشران در سامانه مخصوص این اداره‌کل برای حضور در نمایشگاه ثبت‌نام می‌کنند، بعد از ثبت‌نام ناشران، از سوی بنده یا معاون فرهنگی ناشران برتر گزینش می‌شوند و درصدد هستیم که امسال ناشران برتر کشوری را به نمایشگاه دعوت کنیم، این ناشران در نمایشگاه با آثار درجه یک و آثار تازه نشر شده حاضر می‌شوند و هدف ما این است که کتاب‌هایی که در این نمایشگاه عرضه می‌شوند، کتاب‌هایی باشند که افراد به آنها نیاز داشته و کمیاب هستند یا این‌که تازه منتشر شده و مردم از آنها استقبال می‌کنند.

حمیده ماحوزی ادامه داد: الحمدالله امسال در تدارک برنامه‌ها مشکلی نداشتیم و دستگاه‌های همکار، دانشگاه علوم پژشکی، شهرداری و سازمان پارک‌ها و فضای سبز، اداره کل بنادر و کشتیرانی، اداره امور زندان‌ها و اداره کل ثبت و احوال استان به ما در اجرای این برنامه‌های یاری رساندند و این ادارات همچنین سال گذشته نیز در هفته کتاب با همکاری داشتند.

وی با بیان این‌که امسال تلاش کردیم تا با کمترین بودجه و امکاناتی که در اختیار داشتیم، برنامه‌های هفته کتاب را تدارک ببینیم، افزود: کتاب‌هایی که امسال در جشن کتاب به‌صورت رایگان به مردم هدیه می‌دهیم، از سهمیه کتابمان از وزراتخانه در نظر گرفته شده است. نظر برخی از شهروندان در مورد کتاب را هم گرفتیم.

زهرا رکنی، روزنامه‌نگار هم‌استانی نیز در گفت‌و‌گو با بامداد جنوب گفت: از نظر من تنها در هفته کتاب است که مردم با شور و شوق به سراغ کتاب می‌روند ولی بعد از مدت کوتاهی خواندن کتاب را به فراموشی می‌سپارند و دوباره کتاب‌ها بدون مصرف در قفسه‌ها قرار می‌گیرند و مونسی جز گرد و غبار ندارند. البته گران‌شدن قیمت کتاب هم مزید علت برای نخریدن کتاب شده‌است و از این‌که روز به روز فرهنگ کتابخوانی در جامعه ما کمرنگ می‌شود، مایه اندوه است.

جواد شکریان روزنامه‌نگار و تحصیل‌کرده رشته مدیریت هم در گفت‌وگو با بامداد جنوب در خصوص اقدامات اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر، گفت: به‌نظر می‌رسد اقدامات صورت‌گرفته از سوی این اداره‌کل در هفته کتاب امسال، مبنی بر توزیع رایگان کتاب در بین همشهریان، اقدام بسیار مناسبی است. تجربه ثابت کرده که هدیه گرفتن یک کتاب می‌تواند مشوق خوبی در راستای ترغیب افراد به خواندن کتاب باشد.

وی با تاکید بر دادن یارانه به انتشاراتی‌ها در جهت کاهش قیمت کتاب، افزایش بن‌های خرید کتاب و توزیع آن در بین اقشار فرهیخته، راه‌اندازی نمایشگاه‌های کتاب با موضوعات خاص و هدفمند و...، از جمله اقداماتی است که می‌تواند سرانه مطالعه را در استان و کشور افزایش دهد، افزود: ما باید بتوانیم با برنامه‌ریزی‌های مناسب، سن مطالعه را پایین بیاوریم و در کنار تحصیل، شور و حرارتی را برای مطالعه غیردرسی در میان کودکان و نوجوانان به‌وجود آوریم. در این زمینه می‌توان با آموزش والدین و برگزاری همایش‌ها و جشنواره‌ها، به این هدف دست پیدا کرد.

شکریان با بیان این‌که متاسفانه کتاب و کتابخوانی در کشور و به‌خصوص در استان بوشهر از جایگاه مطلوبی برخوردار نیست و با فراگیر شدن شبکه‌های مجازی، رونق نسبی گذشته را هم از دست داده‌اند، یادآور شد: سرگرمی‌هایی که امروزه برای جوانان در دنیای مجازی فراهم شده کم‌کم به سد محکمی برای مطالعه و کتابخوانی تبدیل شده است که این خود نشان از کم‌کاری ما در این حوزه است. امروزه کودکان ما به محض این‌که دست راست و چپ خود را می‌شناسند، یک تلفن همراه هوشمند برای آنها تهیه می‌کنیم تا به اصطلاح از دنیای تکنولوژی عقب نمانند، در حالی که می‌توان با دادن چند کتاب مختص سن کودک، او را با دنیای بزرگ‌تر و بهتری آشنا کرد که علاوه بر مشخص کردن مسیر زندگی، آینده خوبی را برای او رقم زد.

 کارشناسان معتقدند، نقش والدین در نهادینه کردن فرهنگ کتابخوانی در فرزندانشان در کنار نهادهای مربوط بسیار پررنگ است. انتظار می‌رود خانواده‌ها علاوه بر ترغیب کودکانشان به فراگیری تکنولوژی‌های روز آنها را نیز به سوی کتاب و فرهنگ کتابخوانی سوق دهند.