بامدادجنوب- الهام بهروزی: «ام‌المصائب»؛ مادر سختی‌ها، بحق عنوان شایسته‌ای است برای نمایشی که در دو عصر متفاوت به مساله حجاب و عفاف می‌پردازد. این نمایش انعکاس بی‌عدالتی‌ها و ناحقی‌هایی است که در همه دوره‌ها از سوی بیگانگان نسبت‌به بانوان باحجاب و باوقار مسلمان اعمال شده است. در نمایش ام‌المصائب نیز دو بانوی پاکدامن؛ یکی حضرت زینب (س) و دیگری زینب حسینی هر کدام با شمرها و ابن‌زیادهای عصر خود برای اثبات حقانیت و صیانت از حجابشان مصائبی را به جان می‌خرند. هر دو زینب به خنده‌های استهزاآمیز آنها پاسخ‌هایی محکم و دندان‌شکن می‌دهند و در نهایت با تحمل سختی‌ها و دشواری‌های تلخ و بدتر از همه از دست دادن پاره‌های تنشان در غربت، شجاعانه ایستادند و از آرمان‌ها و باورهایشان دفاع کردند.
در نمایش ام‌المصائب، کارگردان کوشیده است تا فضایی را با همیاری بازیگرانش به نمایش بگذارد که بیانگر تلخی‌ها و مصائب بانوان عفیف و باحجاب در مقابل زورگویان عصرهای مختلف باشد. بازی قوی دو بانو در این نمایش ستودنی است، هر دو بازیگر در نقش‌های خویش به خوبی فرو رفته و با هم‌ذات‌پنداری با شخصیت نمایش مخاطب را با خود همراه می‌سازند، نمایش از چند پرده تشکیل شده است که به‌صورت یک در میان روایتگر مصائب حضرت زینب (س) در واقعه عاشورا و سختی‌های زینب دیگر این نمایش در عصر حاضر در تقابل با نابرابری‌ها و زورگویی‌های حاکمان مستبد دیار غربت است.
اما آنچه که بیش از همه در این نمایش به چشم می‌آمد، بازی خوب و پراحساس هنرمندان کم‌توان ذهنی و جسمی بود. به دعوت کارگردان باانگیزه نمایش برای آخرین اجرای آن رفتم، همه چیز در عین سادگی در حال اجرا بود و بازیگرانی جوانی که با قدرت کلام و حرکات مناسبی که خاص بازیگران نمایش است، پیام و احساس خویش را به مخاطبان منتقل می‌کردند. بعد از پایان نمایش گفت‌وگویی را با کاظم ارجمندنیا صورت دادیم که در ادامه می‌آید.
کاظم ارجمندنیا در گفت‌وگو با بامداد جنوب گفت: در این نمایش موضوع حجاب با واقعه عاشورا تلفیق شدده، راوی داستان دختری فقیر است که برای ادای نذر خود و تامین هزینه تشرف به مرقد حضرت زینب (س)، نیاز به کمک مالی دارد. به‌همین منظور، برادر او پنهانی کلیه خود را می‌فروشد ولی با گذشت زمان خودش دچار نارسایی کلیه می‌شود. در ادامه نمایش، دختر با نیت کمک به بیماران کلیوی تصمیم می‌گیرد در رشته پزشکی تحصیل کند و شرایطی پیش می‌آید که باید برای این کار به خارج از کشور برود اما در آنجا به‌دلیل داشتن حجاب با محدودیت‌هایی رو‌‌‌‌به‌رو می‌شود...، اپیزود‌هایی که در طول نمایش اجرا می‌شود با حوادث قیام عاشورا و حضور حضرت زینب (س) در بارگاه ابن‌زیاد تلفیق شده است.
کارگردان نمایش ام‌المصائب با اشاره به این‌که پیام نمایش عفاف و حجاب در سایه تکریم فاطمه زهرا (س) است، افزود: ما فقط یک ماه تمرین کردیم و انتظار داشتیم که اجراهای زیادی داشته باشیم ولی متاسفانه حمایت نشدیم. از آنجایی که متن این اثر متنی نو بود و در واقع مخاطب اصلی این تئاتر نیز دانشجویان بودند. به تمام دانشگاه‌های بوشهر مراجعه کردیم ولی در کمال تاسف هیچ‌کدام استقبال نکردند و تنها دانشگاهی که با اجرای آن موافقت کرد، دانشگاه علمی-کاربردی فرهنگ و هنر بوشهر بود. انتظار داشتیم حمایت‌ها بیشتر از این باشد.
وی در خصوص دلیل انتخاب توانخواهان برای این نمایش عنوان کرد: صادقانه می‌گویم کمتر کسی به سراغ این افراد می‌رود، مگر برای جشنواره باشد. این بزرگ‌ترین گلایه من از کارگردانانی است که توانخواهان را فقط با جشنواره‌ها می‌شناسند. گروه‌هایی را سراغ دارم که بعد از شرکت در جشنواره معلولین، نقش این عزیزان را به دیگران می‌سپارند و با آنها در جشنواره‌های دیگر شرکت می‌کنند. امیدوارم دیگر شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم و این توفیق الهی است که همیشه در همه جشنواره‌ها و اجرای‌های عمومی با این عزیزان حضور پیدا می‌کنم، چراکه واقعا دنیای خاصی دارند.
ارجمندنیا با اشاره به این‌که خدا را شکر، الان به مدت دوازده سال است که با معلولین عزیز کم‌توان ذهنی، نابینا، جسمی حرکتی، اعصاب و روان و ناشنوا تئاتر کار می‌کنم و همیشه در تمام جشنواره با همین بزرگواران شرکت می‌کنم، گفت: در حال حاضر هم این عزیزان جزء پایه‌های اصلی گروه هستند که حتی برای ثبت گروه نمایشی خود، بازیگران توانخواه جزء اعضای اصلی گروه هستند.
وی با بیان این‌که خوشبختانه تنها استانی هستیم که جشنواره تئاتر معلولین داریم، یادآور شد: بنده دو سال به‌عنوان دبیر جشنواره معلولین و یک سال نیز به‌عنوان دبیر اجرائی جشنواره منطقه‌ای بودم. جا دارد در اینجا از اداره‌کل بهزیستی استان تشکر و قدردانی کنم که در این زمینه زحمات فراوانی متحمل می‌شوند. در مجموع نسبت به استان‌های دیگر کشور در بحث تئاتر معلولین چند قدم جلوتر هستیم. البته با همکاری و پیگیری‌های مداوم رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان، جهانشیر یاراحمدی کانون تئاتر معلولین را راه‌اندازی کردیم که در حال حاضر این کانون دارای دفتری مستقل است. با این اوصاف، تئاتر معلولان در استان از وضعیت خوبی برخوردار است.
این کارگردان با اشاره به این‌که تاکنون نمایش‌های زیادی را کارگردانی کرده است، افزود: نمایش‌های «مهلکه»، «نقاش متفکر»، «دایره مثبت»، «طناب»، «عبور ممنوع»، «مناجات»، «نذر»، «پایان سفر»، «گمشده عشق»، «من فکر می‌کردم»، «دو نیمه»، «محملی بر رحیل چرخ و فلک»، «سجده بر خاک»، «عشق یه بار بیشتر در نمی‌زنه»، «سیب دخترک گلچهره»، «چادرخیال»، «فرات تشنه است»، «دوراهی»، «نگله»، «بندیره سرخ»، «کوزه شکسته»، «قاب خالی»، «سرنوشت نت آخر»، «مرگ در لابه‌لای ساندویچی از بادمجان»، «رد پای دوست»، «ردپای باران روی نت سی»، «ملودی زیرچتر»، «کبوتران کربلا»، «چتری برای شش نفر»، «هانک»، «آوا»، «پشت کلانتری یازده»، «سی پر خون»، «ام‌المصائب» و ... را تاکنون کارگردانی کرده‌ام که در جشنواره امسال هم با نمایش «اورناس» حضور دارم.
کارگردان نمایش ام‌المصائب در پایان با اشاره به این‌که ما با اجرای این نمایش سعی کردیم نذر خود را به اهل‌بیت (ع) ادا کنیم، ان‌شالله که پذیرفته شود، گفت: جا دارد از زحمات و حمایت‌های بی‌دریغ ایوب بنوی، مدیر روابط عمومی و امور فرهنگی منطقه ویژه انرژی پارس جنوبی و داوود آبادی، مدیر روابط عمومی و امور فرهنگی نیروگاه اتمی بوشهر و همچنین سید محمدحسین سیدزاده، ریاست حوزه هنری بوشهر که از نمایش ارزشی-دینی ام‌المصائب که هنرمندان تشکیل‌دهنده این گروه، توانخواهان بودند، حمایت کردند، تشکر و قدردانی کنم.
یادآوری می‌شود، حمید فلاحی، رسول فرهادی، یوسف امینی‌زاده، محمد خارگی، سعید مهرآزما، مهدی حیدری، ایلیا فارسی‌مدان، رقیه رستمی، منیره رستمی، فریبا رستمی، مریم موجی، مریم قایدی، زهرا صالحی، آترین فرهادی، راضیه آرایش، حدیث سیرجانیان، هدی منتظری، مهناز کابی، فاطمه اسدی، نسترن گزدرازی، زهرا رئیسی و معصومه بهادر در این نمایش به ایفای نقش پرداختند. از دیگر عوامل این نمایش مجید میرزایی (طراح پوستر)، علیرضا سلیمانی (تنظیم و اجرای موسیقی)، اصغر فرهادی، داوود جان‌امیری (مداح) و کاظم ارجمندنیا (کارگردان، طراح نور و صحنه) را می‌توان نام برد.
تئاتر بوشهر در همه زیرشاخه‌هایش نیاز به توجه و بازنگری دارد، در این زمینه هنرمندان ساعی و خلاقی در استان مشغول به فعالیت هستند. اتفاق نیکویی است که در این استان علاوه بر افراد عادی، توانخواهان نیز در این هنر روی سن می‌آیند و با احساس به ایفای نقش می‌پردازند. انتظار می‌رود در این زمینه با تدبیر و برنامه‌ریزی‌های حساب شده از سوی جامعه تئاتری استان، شاهد درخشش هرچه بیشتر این هنرمندان باشیم.
