بامدادجنوب- جواد شکریان: نخستین کنفرانس و نمایشگاه آبزی‌پروری خاورمیانه و آسیای مرکزی  روز گذشته با مشارکت انجمن جهانی آبزی‌پروری (WAS) و موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در هتل المپیک تهران افتتاح شد. این کنفرانس که در آبزی‌پروری شامل رویدادهای مهمی از جمله همایش آبزی‌پروری آسیا‌-اقیانوسیه 2015‌، همایش آبزی‌پروری خاورمیانه 2015، سمپوزیوم بین‌الملی میگو و دومین کنفرانس بین‌المللی پرورش لارو در ایران است. با شعار دستیابی به بازارهای جدید تشکیل شده است.

در حاشیه مراسم افتتاح این کنفرانس، معاون وزیر جهاد کشاورزی در خصوص تلفات میگوی بوشهر در سال جاری و خسارت وارده به تولیدکنندگان گفت: بیماری میگو در کشور‌های بزرگ و تولیدکننده همواره با تلفات همراه بوده است اما برای پرورش میگوی عاری از ویروس مشارکت با بخش خصوصی نیز آغاز شده است و امیدواریم که این تلفات به حداقل خود برسد. کشور نروژ بزرگ‌ترین تولیدکننده میگو در جهان، بر اثر بیماری لکه سفید در تولید میگو خسارت 15 تا 20 درصدی را تجربه کرده و بنابراین ایران نیز از مشکل بیماری لکه سفید میگو مستثنی نیست، امیدواریم با واردات واکسن به کشور بخشی از مشکلات در این زمینه حل شود.

رئیس سازمان شیلات در خصوص میزان خسارت میگو بر اثر بیماری لکه سفید، خاطرنشان کرد: آمار نهایی این خسارت اعلام نشده است اما پیش‌بینی می‌کنیم حدود 30 تا 40 درصد در استان بوشهر کاهش تولید داشته باشیم.

صالحی از رایزنی با یک موسسه تولیدکننده واکسن بیماری لکه سفید میگو که دارای 30 نمایندگی معتبر در دنیاست خبر داد و افزود: در صورت توافق با این موسسه، بخشی از مشکلات پرورش‌دهندگان حل خواهد شد.

وی میزان تولید در حوزه آبزی‌پروری در سال گذشته را 355 هزار تن عنوان کرد و گفت: ارزش صادرات ماهی و میگو در سال گذشته 312 میلیون دلار  بوده است.

معاون وزیر جهاد کشاورزی، پرورش ماهی در قفس را از ظرفیت‌های مهم در استان‌های جنوبی نظیر بوشهر عنوان کرده و تصریح کرد: تحولات منطقه و مشکلات ناشی از فعالیت‌های داعش در منطقه، صادرات آبزیان را تا حدودی  تحت تاثیر قرار داد اما این مشکلات حل شده است و پیش‌بینی می‌شود 50 هزار تن از آبزیان تا پایان آذر‌ماه صادر شود.

صالحی همچنین با بیان این‌که واحدهای فراوری آبزیان ایران دارای استانداردهای صادراتی به اتحادیه اروپا و کد EC هستند، خاطرنشان کرد: برای توسعه صادرات آبزیان به روسیه ۱۹ واحد مجوز صادرات را از طرف ایرانی و روسیه دریافت کردند.

رئیس سازمان شیلات کشور با اشاره به این‌که پرورش و مصرف آبزیان در مناطق روستایی که قبل از آن اثری از آبزیان در آنها یافت نمی‌شد از شاخص‌های موثر در تامین امنیت غذایی و اشتغال مناطق روستایی است، افزود: توسعه پرورش ساحلی از دیگر اقدامات مناسب در توسعه آبزی‌پروری پایدار است. پرورش میگو و سایر آبزیان در نواحی ساحلی و در اراضی بدون قابلیت زراعت از سودمندترین اقداماتی است که می‌توان از آبزی‌پروری انتظار داشت.

در همین خصوص مدیرکل شیلات استان بوشهر در گفت‌وگو با بامداد جنوب، با بیان این‌که اغلب صادرکنندگان ایران بوشهری هستند، تصریح کرد: صدور مجوز از طرف سازمان شیلات ایران انجام می‌گیرد و به‌دلیل تعداد زیاد پرورش‌دهندگان در بوشهر، بیشتر افرادی که مجوز صادرات میگو را دریافت کرده‌اند نیز بوشهری هستند.

حسین بهمنیاری با اشاره به این‌که تاکنون تنها 19 صادرکننده در کل کشور اقدام به دریافت مجوز صادرات به روسیه کرده‌اند، خاطرنشان کرد: هیچ منعی برای اضافه شدن تعداد صادرکنندگان وجود ندارد و همه افرادی که تولید میگو و یا دیگر آبزیان دارند، می‌توانند با مراجعه به سازمان شیلات، به صدور مجوز اقدام کنند. 

وی با تاکید بر این‌که اروپایی‌ها اصرار چندانی بر داشتن مجوز از سوی صادرکنندگان ایرانی ندارند، بیان کرد: طرف ایرانی برای این‌که در صادرات آبزیان از اعتبار مناسب برخوردار شود، این سخت‌گیری‌ها را اعمال می‌کند. البته کد EC، تائیدیه‌ای از سوی سازمان دامپزشکی است که در واقع به ‌نمایندگی اروپا، این تائیدیه را به صادرکنندگان اعطا می‌کند. 

بهمنیاری مواد لازم جهت اعطای این کد را بیشتر عوامل زیست محیطی عنوان کرد و افزود: برای اعطای این گواهی، موادی نظیر آب خروجی استخر، عوامل زیست‌محیطی و همچنین سلامت میگوها مورد آزمایش قرار می‌گیرد.

آمارها نشان می‌دهد که مصرف سرانه آبزیان در ایران در حدود 9 کیلوگرم است. مصرف ایران از میانگین جهانی 19 کیلوگرم، 10 کیلوگرم کمتر است. این در حالی است که مدیرکل شیلات استان بوشهر، سرانه مصرف آبزیان در استان بوشهر را در حدود 9 برابر کشور عنوان کرد و افزود: در استان بوشهر، آمارگیری برای سرانه مصرف آبزیان از سوی سازمان‌های دامپزشکی و شیلات انجام می‌شود که گاه آمارهای مختلفی به‌دست می‌آید. در برخی از این آمارها مصرف سرانه آبزیان در بوشهر تا 150 کیلوگرم هم عنوان می‌شود اما در آخرین آمار گرفته شده از سوی سازمان شیلات استان بوشهر، میانگین مصرف سرانه آبزیان در بوشهر در حدود 80 کیلوگرم بوده است.

حسین بهمنیاری در خصوص برنامه‌های استان برای صادرات آبزیان به سایر استان‌ها نیز خاطرنشان کرد: در استان بوشهر چند کارخانه فرآوری وجود دارند که میگو را به‌صورت نیم‌پخت و پخته‌شده فراوری کرده و در بسته‌بندی‌های شکیل به سایر استان‌های کشور صادر می‌کنند که سودآوری بیشتری نسبت به فروش میگو به‌صورت خام دارد.

وی استان‌های تهران و اصفهان را بزرگ‌ترین واردکننده‌های میگوی بوشهر عنوان کرد و افزود: امسال بنا به توصیه بامداد جنوب، با مدیرکل‌های شیلات برخی استان‌ها از جمله استان‌های غرب و جنوب غربی مذاکره کردیم که به پیشرفت‌های خوبی در یافتن بازار جدید برای میگوی استان دست پیدا کردیم. البته متاسفانه میگوداران بوشهری در مقابل این طرح‌ها مقاومت نشان می‌دهند و بیشتر تمایل دارند میگوی خود را به‌صورت کلی و یکجا به فروش برسانند هرچند از سود کمتری بهره ببرند.

به‌نظر می‌رسد میگوداران بوشهری باید به روش‌های نوین فروش برای محصولات خود روی بیاورند تا برای فروش میگوهایشان، مانند سال قبل با مشکل مواجه نشوند. بازارهای جهانی، بازارهایی پرخطر و با ریسک بالاست که ممکن است امسال بتوان از این بازار بهره جست اما در سال آینده نه! اوضاع بازار میگو و صادرات آن در چند سال اخیر نیز گواه این موضوع است.

در هر صورت تولیدکنندگان میگو در بوشهر که با زحمت زیاد، سرمایه خود را در این صنعت وارد می‌کنند، برای این‌که بتوانند از سود بیشتر و با دوام‌تری برخوردار شوند، باید در رویه‌های فروش خود تجدید نظر کنند و تمرکز خود را روی بازار داخلی نیز متمرکز کنند. بازار مصرف داخلی ایران که سرانه‌ای کمتر از نصف میانگین جهانی دارد، از پتانسیل بهتری نسبت به بازارهای جهانی برخوردار است و باید با دقت نظر بیشتری بررسی شود.