بامدادجنوب- الهام بهروزی: «مست/ مست مست/ مست مست مست/ میروم به کوچههای خلوت و عزیز/ میکشم به پشت هر حصار کهنه دست/ کوچهها تهی ست/ بر جبینشان/ با خطوط غم نوشتهاند:/ هیچکس در انتظار مقدم تو نیست./ مست/ ماه کوچ میکند/ شب چه ساکت است/ از صدای پای فقر عاشقانهتر صدای پای ماه نیست/ بندر عزیز!/ چون پرندهها مرا صدا مزن/ مثل آنکه چشمهای روشنت مرا به کوچه میبرند/ مثل آنکه دست من گرفتهای مرا به کوچه باغهای/ شعر میبری/ مثل آنکه حرف میزنی/ یا صدای ریزش ستارههاست؟/ مثل آنکه آب میوزد؟/ مثل آنکه خانههای شهر راه میروند؟/ آه/ من چقدر مست/ من چقدر سادهام/ مثل آنکه دفتر و کتاب و شعر/ هر چه خواندهام به باد دادهام./ مست/ غرق نور الکل و صفای دود/ مست مست مست/ هیج کوچهای مرا به خانه ای نمیبرد/ کوچه تا ستارهها تهی ست/ به رفاقت سبوی می قسم!/ این نه زندگی ست.»
احساس و دلتنگی و زیبایی در بند بند این شعر موج میزند، بیان علی باباچاهی بیانی قوی و توانمند است، او بهواسطه تبحری که در زمینه نقد شعر دارد، خواه ناخواه در اشعاری که میسراید، میکوشد تا کلامش را چنان زیبا و کامل بیان کند که جان مطلب را در نهایت استواری و هنرمندی به مخاطب خویش منتقل سازد.
مهدی جلیلی در مورد این شاعر مطرح جنوبی میگوید: «باباچاهی و همه اعقاب نیما به نوعی از نیما بهره برده و از او گذشتهاند. باباچاهی بهتمامی شعرش را در پناه دیدگاههایش بنا میکند. این فعل «بنا میکند» دقیقا برای او مصداق دارد، او شاعری ساختاری و زبانی است. زبان در مفهوم نگاه به شعر باباچاهی، نحو است. او شاعری است که بر «سپیدیهای متن» تاکید بسیاری دارد و نخستینبار در گزارههای منفرد او این عنوان را دیدم ولی شک دارم او بوده باشد که نخستینبار در شعر ایران این مبحث را عنوان کرده باشد. سپیدیهای متن تاکید بر مشارکت خواننده دارد. شعر او مخاطب منفعل نمیخواهد مخاطب را در شکافتن و دریافت معنا و حس به مشارکت میطلبد. نحو زبان در باباچاهی کاملا دگرگون است و علاوه بر آن بسیاری از مواقع جمله بدون فعل یا سایر اجزائی که بهطور طبیعی لازم است، رها می شود...»
علی باباچاهی، شاعر و نظریهپرداز ادبی دوم دیماه به مناسبت رونمایی از کتابش که بهتازگی به همت انتشارات نگاه وارد بازار شده است، به دعوت علاقهمندانش به بوشهر میآید. در این خصوص گفتوگویی را با علی باباچاهی صورت دادیم که در ادامه میآید.
این شاعر، منتقد و نویسنده در گفتوگو با بامداد جنوب، گفت: در مراسمی که در کافه هنر برگزار میشود، جشن امضای این کتاب به همراه چهار کتاب دیگر که به همت انتشارات نگاه به چاپ رسیدهاند، صورت میگیرد. در این شب تعدادی از اشعارم را میخوانم و در مورد آنها توضیح میدهم و در سوم دیماه نیز در مراسمی که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان بوشهر بهنام «شب باباچاهی» برگزار میکند، حضور پیدا میکنم و در این مراسم از کتاب «اتاق بر آب راه میروم» که بههمت انتشارات سرزمین اهورایی به چاپ رسیده است، رونمایی میشود که مجید اجرایی و علی قنبری در مورد این کتاب به سخنرانی میپردازند، همچنین جشن امضای این کتاب هم برگزار خوهد شد و البته در این مراسم از مجلهای که به همت بانک کتاب بهعنوان ویژهنامه باباچاهی چاپ کرده، رونمایی میشود.
علی باباچاهی با اشاره به اینکه کتاب «دری به اتاق مناقشه»، مجموعه گفتوگوهایی است که در این 30 یا 35 سال اخیر با وی صورت گرفته است، افزود: تمام این مصاحبهها در نشریات تهران بهویژه روزنامهها چاپ شدهاند، البته یکی دوتا از این مصاحبهها در جایی چاپ نشده و برای نخستین بار در این کتاب درج شده است. البته قبل از این، کتاب دیگری بهنام «بیرون پریدن از صف» را منتشر کردهام که در آن نیز تعدادی از مقالات و همچنین مصاحبههایم چاپ شده است اما مصاحبههای هر دو کتاب متفاوت و کاملا مجزا از هم هستند. البته مصاحبههای هر دو کتاب، مصاحبههایی است که از سالهای بعد از انقلاب، یعنی دهه 60 به بعد صورت گرفته است.
وی با یادآوری اینکه هر کدام از این پرسشگرها (مصاحبهکنندهها) بر اساس بینش، فرهنگ و زاویه دید خود سوالاتشان را پرسیدهاند، عنوان کرد: این مصاحبهها معطوف به رویدادهای ادبی سالهای اخیر است، یعنی هر کنش، واکنش، هر نوع بحران، برونرفت از بحران و هر نوع مقوله ادبی و حتی فلسفی که در شعر امروز ایران بهنوعی تاثیرگذار بوده، در این کتاب مورد بحث واقع شده است؛ از مساله «فرم» گرفته تا مساله «آنتیفرم»، از شعر «تکشکلی یا تکمرکزیتی» گرفته تا «شعر چند شکلی یا چند مرکزیتی»، از شعر «خطی و سلسله مراتبی» گرفته تا شعر «کثرتگرا و چند وجهی» و... ولی محوریت این کتاب، بحث شعر مدرن بهویژه شعر پست مدرن است، یعنی اگر خواننده شعر امروز ایران بخواهد در مورد شعر پست مدرن و طرح آن را از دیدگاه من جویا شود یا اصلا بخواهد از جریان این نوع شعر آگاه شود یا از خود بپرسد در جامعهای که دوره مدرنیته را طی نکرده است، چگونه از شعر پست مدرن سخن گفته میشود و اگر سوالاتی از این جنس داشته باشد، میتواند با تهیه این کتاب به پاسخهای خوبی برسد.
علی باباچاهی در خصوص علت حضور نداشتن در مراسم سالگرد منوچهر آتشی گفت: منوچهر آتشی شاعری معتبر است و در عین حال پیشکسوت من در شعر امروز ایران بهشمار میرود، چراکه ایشان 10 سال قبل از من در عرصه شعر حضور جدی داشته است. در طول همه این سالها در هر جلسهای که به یاد منوچهر آتشی در هرجا (تهران، کرج، بوشهر و ...) برگزار شده، حتیالمقدور حضور داشتم و بعد اینکه بنا بر شواهد مکتوب، مطالب چاپشدهای از من چه در مطبوعات کشور و چه در کتابهایی که در زمینه نقد و پژوهش نوشتهام نه تنها از آتشی یاد کردهام بلکه آثار و شعرهای او را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادهام اما دلیل حضور نداشتن در این مراسم بهدلیل هزینههای زمانی است، چراکه بنا بر برنامهریزیهای صورت گرفته، قرار است دوم دیماه به بوشهر بیایم و تا چهارم باشم، اگر من 26 آذرماه هم به بوشهر میآمدم، بدون شک دو سفر بدون فاصله، تبعات و سختیهایی را برایم در پی داشت که خارج از توانم بود، به همین دلیل از شرکت در این مراسم بازماندم.
گفتنی است علیباباچاهی از شاعران پستمدرن و در عین حال جریانساز و تاثیرگذار است که بوشهر در این هفته میزبان این شاعر بزرگ خواهد بود.