انتظارها برای لغو تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، بالاخره به پایان رسید و روز گذشته با اجرای توافقنامه برجام، این تحریم‌ها لغو شد. تحریم‌های ظالمانه علیه ایران در حالی به ایستگاه آخر رسید که اقتصاد ایران به شدت در روزهای اخیر تحت تاثیر این اتفاق مهم بوده است. بر اساس متن توافق برجام، به محض برداشته شدن تحریم‌ها ایران می‌تواند صادرات نفتی خود را بدون محدودیت جهانی از سر بگیرد. تحریم‌های بانکی ایران برداشته می‌شود و ایران دوباره می‌تواند از سیستم سوئیفت (جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی) استفاده کند. سیستمی که می‌تواند تبادلات تجاری ایران را تسهیل کرده و صادرات و واردات را رونق دهد.
نزدیک شدن به اجرای توافقنامه برجام البته آثار مطلوب دیگری نیز بر بازار اقتصادی کشور گذاشت. روز گذشته خبرهای خوشی از بازار بورس ایران به گوش رسید. بر اساس این اخبار، بورس تهران پس از 18 ماه، رکورد شکست و افزایش بیش از هزار واحد را تجربه کرد؛ جهش یکباره هزار و صد واحدی بورس در ساعت اولیه روز شنبه و پس از آن ادامه یافتن این افزایش تا هزار و 400 واحد در ساعات پایانی. ضمن این‌که ارزش معاملات و حجم معاملات انجام‌شده نیز افزایش یافته بود.
کاهش قیمت سکه و ارز
سکه و ارز دیگر بازاری بود که به‌صورت مستقیم از توافق برجام دچار تاثیر شد. با اجرای توافق برجام، قیمت طلا و برخی ارزهای مهم به میزان قابل توجهی کاهش یافتند. دلار که تا پیش از این سیر صعودی به خود گرفته و به بیش از سه هزار و 700 تومان رسیده بود، با کاهشی در حدود 130 تومان در چند روز اخیر، روز گذشته به سه هزار و 572 تومان رسید. یورو هم در چند روز اخیر نزدیک به هزار ریال کاهش قیمت داشت و با قیمت سه هزار و 930 تومان معامله شد. پوند انگلیس هم دستخوش تغییر زیادی شد و در حدود 170 تومان طی یکی دو روز اخیر کاهش یافت. ارزهای دیگر نیز هرکدام به نسبت کاهش یافتند تا بدین ترتیب ریال ایران در مسیر ارزشمند شدن قرار گیرد.
در بازار سکه نیز، سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم که در روزهای گذشته حدود 960 هزار تومان بود، سیر نزولی روزهای اخیر خود را ادامه داد و به 917 هزار تومان رسید. سکه تمام بهار آزادی طرح جدید نیز 922 هزار تومان معامله شد.
توافق هسته‌ای ایران باعث سقوط نفت شد
قیمت سبد نفتی اوپک در معاملات روز جمعه و در آستانه اجرای توافقنامه برجام، با کاهش ۶۹ سنتی نسبت به روز قبل از آن به ۲۵ دلار در هر بشکه رسید.
بر این اساس، قیمت نفت سنگین ایران که بخش عمده‌ای از نفت صادراتی کشور را تشکیل می‌دهد، کمتر از 25 دلار شده است. هر بشکه نفت سنگین ایران به‌طور معمول 5/0 تا یک دلار کمتر از قیمت سبد نفتی اوپک معامله می‌شود.
البته بر اساس گزارش بانک گلدمن ساکس، کاهش شدید قیمت نفت منجر به کاهش تولید شده عرضه این ماده ارزشمند نسبت به تقاضای جهانی آن کم می‌شود که بر این اساس، نفت قبل از پایان سال مجددا روند صعودی به خود خواهد گرفت.
بر اساس اظهارات تحلیلگران، این بانک بازار به محض آغاز حرکت نمودار قیمتی به سمت یکنواختی، آماده ادامه دادن به روند صعودی خواهد بود.
توتال و شل فردا با شرکت نفت ایران دیدار می‌کنند
در حوزه نفتی نیز پیش از این مسوولان ارشد وزارت نفت از افزایش سریع صادرات پس از لغو تحریم‌ها خبر داده بودند. بر اساس گفته‌های وزیر نفت، هم‌اکنون که تحریم‌های نفتی ایران به پایان رسیده، ایران در روزهای ابتدایی می‌تواند حدود 500 هزار بشکه نفت بیشتر صادر کند.
در همین راستا، خبرهای رسیده حاکی از آن است که غول‌های بزرگ نفتی دنیا مانند توتال، شل، انی، او‌ام‌وی و... فردا با مسوولان شرکت نفت ایران دیدار می‌کنند و از فردا مذاکرات با این شرکت‌ها به سمت عقد تفاهم و قرارداد پیش می‌رود. ایران نیز می‌تواند از این طریق بازار از دست رفته خود در بازار جهانی نفت را دوباره به‌دست آورد.
لغو تحریم‌های هواپیمایی
رئیس‌جمهور امریکا با تفویض کامل اختیار به جان کری، وزیر امور خارجه این کشور، اختیار لغو تحریم‌های هواپیمایی ایران پس از صدور بیانیه آژانس بین‌المللی مبنی بر اجرائی شدن برجام را داده بود. بر همین اساس روز گذشته و در پی قرائت بیانیه از سوی ظریف و موگرینی، تحریم‌های هوایی ایران نیز لغو شد تا ایرلاین‌های ایران بتوانند پس از سال‌ها، به تجهیز ناوگان‌های فرسوده خود بپردازند.
در همین رابطه، وزیر راه و شهرسازی از توافق با شرکت ایرباس فرانسه برای خرید ۱۱۴ هواپیما برای هما خبر داد.
عباس آخوندی روز گذشته بلافاصله پس از اجرائی شدن توافق برجام، در جمع خبرنگاران حاضر شده و از توافق با شرکت ایرباس فرانسه برای خرید 114 هواپیما برای هواپیمایی ایران‌ایر و هما خبر داد.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به این‌که در چند ماه اخیر مذاکرات بسیاری را با شرکت‌های دست اول تامین‌کننده هواپیما داشته‌ایم، خاطرنشان کرد: در جریان این مذاکره‌ها در دو بخش بحث کرده‌ایم؛ یکی این‌که ساختار هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران را بازسازی کنیم که در این زمینه در گام نخست برای 114 فروند هواپیما با ایرباس فرانسه توافق کرده‌ایم. بحث دیگر این است که تمام شرکت‌های هواپیمایی داخلی را نیز بازسازی کنیم. در این زمینه نیز به دنبال استفاده از لیزینگ هواپیما با شرکت‌هایی که هواپیما عرضه می‌کنند، هستیم.
آخوندی ادامه داد: همچنین با بیمه‌های مطرح دنیا برای تامین هواپیما جهت بازسازی شرکت‌های هواپیمایی مرتبط مذاکره کرده‌ایم.
هجوم سرمایه‌گذاران خارجی به سوی ایران
از دیگر نتایج برداشته شدن تحریم‌ها که روز گذشته کلید خورد، بسیاری از کشورها به سرمایه‌گذاران و صنعتگران خود هشدار دادند که هرچه سریع‌تر وارد بازار ایران شده و سهمی از این بازار را نصیب خود کنند. یکی از این کشورها آلمان بود که در جریان تحریم‌های غرب علیه ایران، دچار زیان زیادی شد.
به گزارش رویترز، یک مقام اتاق بازرگانی و صنعت آلمان گفت: شرکت‌های آلمانی باید پس از برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی علیه ایران در نهایت سرعت ممکن روابط اقتصادی خود با این کشور را احیا کنند.
ولکر دریر، رئیس تجارت خارجی اتاق بازرگانی و صنعت آلمان افزود: بعد از عصر یخبندانی که بیش از 10 سال طول کشیده اکنون یک دیوار مهم در حال فروپاشی است.
انتظار می‌رود طی روزهای آینده توافق هسته‌ای بین ایران و گروه 1+5 به اجرا گذاشته شده و تحریم‌های اقتصادی غرب علیه این کشور برداشته شود.
آلمان پیش از اعمال تحریم‌ها علیه ایران بزرگ‌ترین شریک تجاری این کشور بود. با وضع تحریم‌ها شرکت‌های چینی، کره‌ای و سایر رقبای اقتصادی آلمان جای خالی شرکت‌ها و کالاهای آلمانی در ایران را پر کرده‌اند.
دریر ادامه داد: شرکت‌های آلمانی سهم مهمی از بازار ایران را از دست داده‌اند. ما باید در اسرع وقت روابط خود با ایران را احیا کنیم.
اتاق بازرگانی و صنعت آلمان انتظار دارد صادرات آلمان به ایران در میان‌مدت دو برابر شده و به پنج میلیارد یورو برسد و در بلند‌مدت به 10 میلیارد یورو افزایش یابد.
نگرانی برخی تولیدکنندگان ایرانی از لغو تحریم‌ها
برخی شرکت‌های ایرانی نگرانند تا با ورود سرمایه‌گذاران خارجی به ایران و در نظر گرفتن تسهیلات برای جذب این سرمایه‌ها، سرمایه‌گذاران داخلی به حاشیه رانده شده و سهم خود را از بازار داخلی از دست دهند.
در همین راستا، مدیرعامل مپنا با بیان این‌که بنگاه‌های ایرانی را که با خون‌دل بزرگ شدند، نباید به‌راحتی در پساتحریم از بین ببریم، افزود: اگر تضمینی که به سرمایه‌گذاران خارجی می‌دهند به ما هم بدهند ما هم تامین مالی می‌کنیم.
عباس علی‌آبادی در جمع خبرنگاران گفت: حوزه تجهیزات نیروگاهی در دنیا به‌دلیل پیچیدگی و عمق تکنولوژی به‌صورت انحصاری درآمده و ایران در بین معدود کشورهای دارای توانایی فنی و اجرائی ساخت نیروگاه قرار دارد. در حال حاضر ایران می‌تواند تجهیزات نیروگاهی را مطابق با آخرین استانداردها و تکنولوژی‌های روز جهان تولید کند و این موفقیت نتیجه سال‌ها تلاش دانشمندان و متخصصان کشور است.
مدیرعامل مپنا با اشاره به این‌که به زمان اجرای برجام نزدیک می‌شویم، خاطرنشان کرد: در شرایط پساتحریم باید تحلیل دقیقی از وضعیت کشور داشته باشیم و بدانیم چگونه با بنگاه‌های بزرگ برخورد کنیم و چگونه بنگاه‌های داخلی را مدیریت کنیم تا ظرفیت‌هایی که با خون دل به‌دست آمده‌اند به‌سادگی از بین نروند؛ شرایط بسیار حساسی است که باید با تدبیر و رعایت ملاحظات بسیاری به این دوران ورود کنیم.
