بامداد24: مجلس شورای اسلامی روز گذشته طرح کلیات الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته‌ای منطبق بر اصول امنیت ملی و موازین بین‌المللی را در دستور کار جلسه‌ای علنی خود قرار داد. این طرح با 199 رای موافق، سه رای مخالف و 5 رای ممتنع از مجموع 213 نماینده حاضر تصویب شد. برخی از نمایندگان پس از تصویب این طرح فریاد مرگ بر امریکا و الله‌اکبر سر دادند. قرار است جزئیات این طرح در جلسه علنی روز سه‌شنبه بررسی شود.

این طرح در حالی تصویب شد که به‌نظر می‌رسد هنوز مخالفت‌ها و نقطه‌نظرات متفاوتی در مورد آن وجود داشته باشد. هنگامی که لاریجانی متن طرح را در جلسه علنی مجلس قرائت می‌کرد، عده‌ای از نمایندگان به او اعتراض کردند که چرا شورای عالی امنیت ملی؟ وی نیز پاسخ داد شورای عالی امنیت ملی زیر نظر رهبری است. ما نباید دست رهبری را در این قضیه ببندیم بلکه ایشان هر تصمیمی در این قضیه گرفتند ما باید در مجلس اطاعت کنیم و شورای عالی امنیت ملی هم مربوط به دولت نیست.

گفتنی است پیش از مطرح شدن این طرح در جلسه علنی، چندین بار محتوای آن دستخوش تغییراتی شد. این تغییرات اعتراضاتی را به‌همراه داشت. احمد توکلی در همین رابطه در تذکری با استناد به ماده 146 آیین‌نامه داخلی مجلس گفت: طرح الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته‌ای در دستور کار این هفته مجلس ثبت شده بود ولی متاسفانه با توجه به اصلاحاتی که در آن صورت گرفته در دستور کار این هفته، همان عنوان قبلی‌اش آمده و تجمیع صورت نگرفته است. رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در پاسخ به تذکر توکلی با تاکید بر این‌که تصویب طرح الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته‌ای باید با مشورت با شورای عالی امنیت ملی انجام شود، گفت: آنان ملاحظاتی دارند که ما آن را منتقل کردیم اما متاسفانه برخی از آنها در طرح رعایت نشده است.

لاریجانی که خود سابقه دبیر شورای عالی امنیت ملی را دارد و در کم و کیف شرایط شورا است، ادامه داد: مردم منتظر هستند مجلس طرحی را که با 92 درصد به اولویت آن رای داده بررسی کند، چرا تغییرش دادند؟ طرح الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته‌ای در دستور کار دوم مجلس قرار داشت ولی در صحن قرائت نشد. این مسائل مربوط به شورای عالی امنیت است و شورا درباره آن نظر دارد و باید با هماهنگی تصویب شود. ما می‌خواهیم در کشور به یکدیگر کمک کنیم، نه این‌که مساله جدیدی بسازیم. شورای عالی امنیت یک‌سری چارچوب‌های مشخصی دارد که ما باید در این زمینه هماهنگی‌های لازم را داشته باشیم. بحث فروش سیب‌زمینی در کشور نیست بلکه بحث مورد نظر یک موضوع مهم در کشور است.

 لاریجانی با تاکید بر این‌که باید در این زمینه توجه لازم را داشته باشیم، تصریح کرد: در هیات‌رئیسه مجلس نیز در این زمینه بحث‌هایی انجام شد و بنا شد بر این مساله چارچوب‌های مورد نظر رهبری حتما رعایت شود، بنابراین تصویب این طرح باید با مشورت شورای عالی امنیت ملی انجام شود. آنان ملاحظاتی دارند که ما این ملاحظات را منتقل کردیم اما متاسفانه برخی از این ملاحظات رعایت نشده است. این مساله مهم است و چون می‌خواهیم با رای بالایی تصویب شود، باید همه در این موضوع کمک کنیم. 

دیائوکو حسینی، کارشناس امور بین‌الملل در گفت‌وگو با بامداد جنوب با بیان این‌که طرح هسته‌ای که در مجلس مطرح شده است، باید بندهایش را دقیق مطالعه کرد، گفت: یک نکته در این طرح آمده که اهمیت زیادی دارد، و آن این است که در قدم اول این طرح به‌دنبال تحت فشار گذاشتن طرف مقابل در این مقطع پایانی از گفت‌و‌گوها است اما چیزی که در این متن دیده می‌شود به‌خاطر بی‌توجهی که طرفین در لوزان بر سر مسائل موجود مشاهده کردند، مقدار فشارها بر دولت ما به‌خصوص بر تیم مذاکره‌کننده بیشتر خواهد شد، به‌ویژه در آن قسمتی که مربوط به بحث بازرسی‌های ویژه از منطقه نظامی می‌شود.

این استاد دانشگاه در ادامه یادآور شد: به‌صراحت اعلام کرده‌اند که همه بازرسی‌ها به هر شکل باید ممنوع شود، موضوع (PMD) که در مورد آن بحث می‌شود می‌تواند از جنبه‌هایی مورد پذیرش قرار بگیرد، با محدودیت‌هایی که کاملا به نیت طرف مقابل ما بستگی دارد، یعنی ایالات متحده امریکا و همراهان گروه 1+5 اگر تصمیم بگیرند که ایران یک نوع شفاف‌سازی‌هایی در رابطه با نیتش در آینده از خود نشان دهد، پس این امکان وجود دارد که در یک بازده زمانی محدود و مشخص ایران اجازه بازرسی‌ها را بدهد، این اقدام هم لزوما به این معنی نیست که ایران اسرار نظامی خودش را افشا خواهد کرد.

این کارشناس بین‌المللی در ادامه با تاکید بر این‌که این بند که در طرح هسته‌ای مجلس آمده یک تا حدی مقدار با واقعیت‌های موجود سازگار نیست ولی مطرح شدن آن به‌عنوان یک اهرم فشار قانونی برای طرف مقابل و کم کردن خواسته‌های آنان می‌تواند کار بسیار سنجیده، مفید و به‌موقعی باشد، تصریح کرد: هم‌اکنون در خود مجلس نیز حساسیت‌هایی نسبت به این طرح احساس می‌شود و اگر تبدیل به قانون بشود می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند و در این زمینه آگاهی لازم در مجلس وجود دارد. در چنین مقطعی فکر می‌کنم از نگاه بعضی از نمایندگان ما این امر بدان سبب است که دولت ما را تحت فشار بگذارد و امکان چانه‌زنی را بگیرند ولی فکر می‌کنم تا به اینجای کار حتی بدون تصویب آن فضای روانی که چنین طرحی می‌تواند ارائه بدهد کارش را در صحنه دیپلماسی انجام داده است، یعنی طرف امریکایی متوجه ماجرا شده است که در ایران طیف زیادی از مردم مخالف زیاده‌خواهی امریکایی‌ها هستند. این بحث کمک می‌کند که درخواست‌های آنها کاهش پیدا کند.

این در حالی است که به‌نظر می‌رسد در چارچوب ارزیابی‌های موجود، مجلس باید هماهنگی بیشتری با دستگاه‌های اجرائی کشور داشته باشد. 

مریم خوئینی