بامدادجنوب- سیدعلی موسوی: مقامات سعودی اذعان دارند، روابط بین این کشور با امریکا در شرایط خوبی بسر نمیبرد و ریاض باید در تعامل با واشنگتن در سیاست خارجی خود بازنگری اعمال کند.
یک منبع عربی به جزئیات مربوط به سفر ملک سلمانبن عبدالعزیز آلسعود پادشاه عربستان سعودی به واشنگتن که در ماه سپتامبر سال 2015 صورت گرفت اشاره کرد، وی در اینباره میگوید، باراک اوباما رئیسجمهوری امریکا بهصورت بسیار واضح با پادشاه سعودی سخن گفت و اعلام کرد: ما نمیخواهیم بشار اسد را در سوریه سرنگون کنیم و اگر چنین میخواستیم چنین میکردیم و حتی روسیه در صورت خواست ما، نمیتوانست مانع از تحقق آن شود.
نایف گزینه اول کاخ سفید
به گفته همین منبع عربی، ملک سلمانبن عبدالعزیز پادشاه عربستان سعودی در همین دیدار موضوع خلافت و جانشینی فرزندش محمد را به جای خود با رئیسجمهوری امریکا مطرح کرد اما پاسخی که از رئیسجمهوری امریکا در اینباره شنید آن بود که واشنگتن تصمیم گرفته است، شاهزاده محمدبن نایف پادشاه آتی عربستان سعودی بعد از ملک سلمان باشد. به گفته این منبع عربی، رئیسجمهوری امریکا به میهمان سعودی خود اعلام کرد، این تصمیم واشنگتن برگشتناپذیر است، چراکه به گفته رئیسجمهوری امریکا شاهزاده محمدبن نایف در مبارزه با گروههای تندرو خبره است و در مقایسه با محمدبن نایف سه دهه است که در راس قدرت وزارت کشور عربستان قرار دارد و در مقابل شاهزاده محمدبن سلمان هیچ تجربهای ندارد و در حاکمیت و قدرت نوپا است.
اما این سفر پیش از ورود نظامی روسیه به سوریه حاصل شده بود، در آن زمان گروههای وابسته به جیش الفتح که از سوی عربستان سعودی و قطر حمایت میشدند، در منطقه سهل الغاب و در حومه لاذقیه پیشرویهایی داشتند و در مسیر ساحلی در اریحا هم پیشروی داشتند، تا اینکه دخالتهای هوایی روسیه حاصل شد و اوضاع میدانی بهصورت ریشهای دگرگون شدند و تمام معادلاتی که عربستان سعودی، ترکیه و قطر تا به آن روز انجام داده بودند با هدف سرنگونی نظام دمشق بود، برهم خورد.
روابط شکننده امریکا و سعودیها
به این نحو اوضاع میدانی به نفع نظام دمشق تغییر یافت و خشم عربستان سعودی بهدلیل مواضع اوباما رئیسجمهوری امریکا در قبال سوریه افزایش یافت، این امر را میتوان به وضوح در سفر اخیر رئیسجمهوری امریکا به کشور عربستان سعودی شاهد بود، در مراسم استقبال از رئیسجمهوری امریکا پادشاه عربستان سعودی امیر شهر ریاض را به استقبال اوباما به فرودگاه اعزام کرد، تا به این صورت پادشاه عربستان سعودی خشم خود را نسبت به رئیسجمهوری امریکا چنین نشان دهد.
ملک سلمانبن عبدالعزیز پادشاهی عربستان سعودی از روی عمد در همان زمان که اوباما وارد ریاض شده بود، خود را به استقبال از مسوولان کشورهای عرب حوزه خلیج فارس که برای حضور در اجلاس سران کشورهای عرب عضو شورای همکاری خلیج فارس آمده بودند، سرگرم کرد و تلویزیون عربستان هم از روی عمد ورود اوباما رئیسجمهوری امریکا به ریاض را پوشش نداد.
شاهزاده ترکی الفیصل رئیس سابق سرویس اطلاعات عربستان سعودی چندینبار از نبود توافق و دوستی و محبت بین ریاض و واشنگتن خبر داده بود، حتی در گفتوگویی که با شبکه خبری سیانان داشت و همزمان با سفر اوباما رئیسجمهوری امریکا به ریاض صورت گرفت، چنین گفت: باید روابط بین عربستان سعودی و امریکا از نو مورد بازنگری قرار گیرد، باید بدانیم چگونه به سمت روابط با امریکا پیش رویم، باید بدانیم تا چه اندازه میتوانیم به تصمیمهای سرنوشتساز رئیسجمهوری امریکا اعتماد کنیم، چه چیزی باعث مشترک شدن منافع بین دو کشور میشود، باید همه این مسائل به تفصیل مورد بازنگری و ارزیابی قرار گیرند.
شاهزاده ترکی الفیصل افزود: معتقد نیستم، باید صبر کنیم تا رئیسجمهوری جدید به قدرت برسد و پس از آن به اختلافات موجود پایان دهیم.
پرونده 11 سپتامبر تنشها را بیشتر کرده است
اوضاع کنونی بین امریکا و عربستان سعودی به مرحلهای از اختلافات رسیده که بسیار به مراتب عمیقتر از اختلافات بر سر مسائل سیاسی و راهبردی نظیر اختلاف بر سر برتری ایران است یا اینکه اختلاف درباره آن چه که بهار عربی گفته میشود، باشد، اکنون سطح اختلافات به مسائل حیاتی و سرنوشتساز در خاندان حاکم سعودی رسیده است، بهخصوص این که هماکنون در داخل امریکا سخن درباره 28 صفحهای به میان آمده که در گزارش مربوط به حوادث تروریستی 11 سپتامبر سال 2001 دست داشتن عربستان سعودی در این حوادث مطرح شده است. به همین دلیل باید گفت زمان در خصوص این پرونده به سرعت در حال سپری شدن است و باراک اوباما رئیسجمهوری کنونی امریکا باید تصمیمی جدی و سرنوشتساز تا پیش از موعد برگزاری انتخابات ریاست جمهوری امریکا بگیرد که آیا این 28 صفحه علنی شود، یا باز هم باید بهصورت مخفی و پنهان باقی بماند؟ اما برخی از اطلاعات به دست آمده در این خصوص حکایت از آن دارند که خواست ریاست جمهوری امریکا فاش شدن این صفحات است، چراکه ملت و رسانههای امریکایی برای مشخص شدن این مساله به وی فشار میآورند.
بهنظر میرسد، اوباما میخواهد به سیاستهای گذشته خود ادامه دهد و به همین دلیل در برلین بار دیگر اعلام کرد، با هرگونه دخالت نظامی و زمینی در سوریه مخالف است و بر گزینه راه حل سیاسی و گفت وگو برای حل بحران سوریه تاکید دارد و این سخنان به مثابه پیامی واضح برای مقامات پادشاهی عربستان سعودی تلقی میشوند.
سوریه، نقطه آغاز و پایان مناقشات خواهد بود؟
باراک اوباما رئیسجمهوری امریکا گفته است: واقعیت این است، هر زمان که با مقامات و مسوولان وزارت دفاع درباره گزینه نظامی زمینی در خصوص سوریه صحبت میکنیم و تاکنون چندین نوبت چنین کردهایم و خواستیم بهصورت ملموس این قضیه را مورد بررسی قرار دهیم، متوجه شدیم انجام عملی این مهم کاری بسیار سخت و دشوار است، مگر آن که بخشهای وسیعی از خاک آن کشور را در کنترل خود داشته باشیم.
رئیسجمهوری امریکا چنین اظهاراتی را در گفتوگو با شبکه بیبیسی هم تکرار کرد، زمانی که گفت: اقدام کشورهایی نظیر امریکا و انگلیس و دیگر کشورهای غربی برای دخالت دادن نیروهای زمینی بهمنظور سرنگونی بشار اسد رئیسجمهوری سوریه کاری اشتباه است. وی تاکید کرده است: ما میتوانیم فشاری بینالمللی به تمام طرفهای درگیر در بحران سوریه وارد سازیم، این فشارها حتی میتوان روسیه و ایران را هم در بر گیرد، تا کمک کنند، نقش میانجی را برای یک تحول سیاسی در سوریه فراهم سازند، این امر میتواند وسعت اراضی تحت تصرف سازمان داعش را محدود کند و پیشروی آنها را کند سازد. وی در پایان گفته است: میتوان مراکز داعش را در موصل و رقه کنترل کرد.