بامدادجنوب- الهام بهروزی:
«تولد» بهانه زیبایی است برای جان دادن به روزهای زندگی یک فرد و اما چه زیباتر میشود وقتی که در این روز بهترینها در کنارت سالروز زمینی شدنت را جشن بگیرند. حسین علیزاده هنرمندی که هنر موسیقی ایرانزمین وامدار هنرنماییهایی بیبدیلش است، یکم شهریورماه تولدش را در جمع هنرمندانی نظیر فریدون شهبازیان، شهرام ناظری و لوریس چکناواریان و... جشن گرفت و این بار با لبخندهای سراسر شوق خود نوای زندگی را به زیبایی نواخت.
علیزاده سال ۱۳۳۰ در منطقه سیدنصرالدین بازار تهران متولد شد. وی پس از تحصیل در هنرستان موسیقی به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران رفت و همزمان در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی به یادگیری و اجرای کنسرت پرداخت. این موسیقیدان نزد هوشنگ ظریف، حبیبالله صالحی، محمود کریمی، علیاکبر شهنازی، داریوش صفوت، نورعلی برومند، سعید هرمزی، یوسف فروتن و عبدالله دوامی موسیقی را آموخت و در سالهای آغازین دهه ۱۳۶۰ خورشیدی در دانشگاه آزاد برلین نیز دانشآموخته شد. علیزاده در سال ۱۳۴۷ عضو ارکستر رودکی شد و دو کنسرت وی در جشن هنر شیراز آغاز راهش بهعنوان یکی از وزنههای موسیقی ایرانی بود. وی با عضویت در کانون چاووش همراه با دیگر استادان موسیقی ایران از جمله محمدرضا لطفی و پرویز مشکاتیان آثار جاودانهای در موسیقی ایران بهنام مجموعه آلبومهای «چاووش» اجرا کرد و نیز با آموزش به هنرجویان موسیقی تاثیر مهمی در تربیت موسیقیدانان و نوازندگان پس از انقلاب گذاشت. علیزاده در اوایل دهه هفتاد ریاست هنرستان موسیقی را بر عهده داشت. وی تا سال ۱۳۸۴ با محمدرضا شجریان در قالب گروهی چهار نفره همراه با کیهان کلهر و همایون شجریان به برگزاری کنسرت و اجرای برنامه در کشورهای مختلف مشغول بود.
حسین علیزاده تا به حال سهبار برای آلبومهای «فریاد»، «بیتو به سر نمیشود« و «به تماشای آبهای سپید» نامزد جایزه گرمی در بخش «بهترین آلبوم سنتی جهان» شدهاست. جوایز گرمی معتبرترین جایزه صنعت ضبط و پخش موسیقی در امریکا محسوب میشوند. وی همچنین چهار بار جایزه بهترین موسیقی فیلم را از جشنواره فیلم فجر برای فیلمهای «گبه»، «زشت و زیبا»، «آواز گنجشکها و ملکه» بهدست آورده است. دریافت جایزه بهترین موسیقی متن برای فیلم «آسمان زرد کمعمق» در جشن انجمن منتقدان سینمای ایران در سال 1392 از دیگر افتخارات وی است. علیزاده در سال ۱۳۹۰ فعالیتهای آموزشی خود را با عنوان«مکتب علیزاده» از سر گرفت و برای این منظور وبسایتی با همین عنوان را راهاندازی و این وبسایت را، تنها وبسایت رسمی و مورد تائید خود معرفی کرد.
به گزارش ایسنا، تولد 65 سالگی این نوازنده پیشکسوت تار و سهتار در موزه هنرهای دینی امام علی (ع) در حالی جشن گرفته شد که بهعنوان شانزدهمین برنامه «جشن تولد ماه» نام گرفت. در این باره هنرمندانی که در این آیین حضور داشتند، در باره وی به اظهار نظر پرداختند.
فریدون شهبازیان در این مراسم گفت: گفتن نکات برجسته حسین علیزاده، کاری تکراری است. او جزء تکنوازان برتر این سرزمین است. کسانی که در تکنوازی به حدی میرسند که دسترسی به آن حد سخت است، میتوانند به خلاقیت و آهنگسازی هم دست پیدا کنند. حسین علیزاده از این دست افراد است. امیدوارم ۱۲۰ ساله شود. او یک تکنواز است که در ساز و موسیقیاش، جایگاه والایی دارد. روز بعد اولین کنسرت او با شهرام ناظری در تالار وحدت که من به آنجا رفته بودم تا نظرم را درباره صدای خواننده و سازها بگویم، او با سهتار کاری کرد که من بهعنوان آهنگساز تسخیر شدم. او آهنگ ترکمن را نواخت و پس از آن، هیچ آهنگی نتوانست با ذهن من چنین کاری کند، افزود: علیزاده اولینباری که به استودیو رادیو آمد، ۱۹ ساله بود. من قطعهای را برای ارکستر تار نوشته بودم و از او خواستم تا بیاید و آن قطعه را ضبط کند. این کار شروع آشنایی من با او بود. حالا هم برای جشن تولدش به اینجا آمدهایم. من تمامقد تولد او را تبریک میگویم.
در ادامه شهرام ناظری، نیز در سخنانی درباره وی گفت: زمانی بود که در بزرگداشتها و تولدها خیلی شرکت میکردم اما با گذشت زمان و مشکلاتی که در جامعه ما بهوجود آمد و چالشهایی که در مقابل ما هنرمندان بود، حس روانمان را از دست دادیم و شاید آرمانهایمان تخریب و تفکری که در جوانی داشتیم،عوض شد. همهچیز دست به دست هم داد تا این وضعیت غیرطبیعی بهوجود آید. یواش یواش احساس کردم دیگر به این بزرگداشتها علاقهمند نیستم، چون حقیقت را در آنها نمیبینم. مدتی است که کمتر به این مراسم میروم یا نمیروم اما امروز تولد یکی از دوستان و یاران من است که از سال ۱۳۵۴ به این بعد، با این هنرمند بزرگ آشنا شدم و پستی و بلندیهای زیادی را با هم طی کردیم. من امروز از روی دلم به جشن تولد حسین علیزاده آمدهام.
وی با بیان اینکه حسین علیزاده یکی از ارزشمندترین هنرمندان قرن معاصر است و واقعا لازم نیست درباره کار او زیاد حرف بزنیم، افزود: او به این مرحله رسیده که امضای خودش پای آثارش حک شده است. سخت است هنرمندی طی نیمقرن به این درجه برسد که آثارش منحصربهفرد او باشد. خیلیها هستند که نابغهاند اما به این مرحله نمیرسند، زیرا دانش و بصیرت لازم را برای این کار ندارند. او دیدگاه وسیع خود را به موسیقی سنتی محدود نکرده و در ضمن دیدگاه عمیقی نسبت به موسیقی قومیتهای ایران داشته است. آنچه بسیار برای من با ارزش است، وجهه فرهنگی اوست و همین باعث ماندگاری آثار او شده است. حسین علیزاده شاگردان زیادی را با همین فرهنگ تربیت کرده و شاگردان او خاص هستند. امیدوارم این وجود ارزنده، سالهای سال در کنار ما باشد و به جامعه خدمت کند.
لوریس چکناواریان، آهنگساز و رهبر ارکستر سخنران بعدی این مراسم بود که خطاب به علیزاده گفت: چه خانواده فوقالعادهای داشتی که تو را بار آوردند. پس از اولینبار آشناییمان و شنیدن اثر فوقالعاده «نینوا» زمانی که خانه من را ترک کردی، در فکر فرو رفتم که علیزاده پلی میان موسیقی کلاسیک و سنتی است. تو در هر دو منطقه، صاحبنظر و فوقالعاده هستی. من با خود فکر میکردم چطور ممکن است یک نفر هر دو را داشته باشد، بعد به این نتیجه رسیدم کسی میتواند که نام امام حسین (ع) و امام علی (ع) همزمان داشته باشد.
در ادامه، عکسهای علیزاده از جوانی تا امروز، در قالب ویدئویی کوتاه برای حاضران پخش شد. پس از سخنرانی محمود صلاحی، رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران علی جهاندار (خواننده) حاضران را به آواز خودش مهمان کرد. بعد از آن حسین علیزاده که در میان تشویق حاضران پشت تریبون رفت، گفت: من شایسته این همه تشویق نیستم. خیلی احساس خوشحالی میکنم و هزاران برابر از آنچه که شایسته است، تشویق شدم.
وی با بیان اینکه روزبهروز در ایران به موسیقیدانها توهین میشود اما من به خاک خودم افتخار میکنم، افزود: تا زمانی که زنده هستم، ایران مال من است. این همه مهر و قدردانی را که از مردم ایران دیدم، اگر به کره ماه هم بروم، پیدا نمیکنم. ما موسیقیدانها از لطف مردم بهره میگیریم. ایران برای من در فرهنگ و مردمش خلاصه میشود. گلایهای از مسوولان ندارم، گلایه را وقتی میشود گفت که درک موسیقی در طرف مقابل وجود داشته باشد. معتقدم اگر ما به طرف مردم یک قدم برداریم، مردم به طرف ما صدها قدم برمیدارند.
علیزاده با اشاره به اینکه ما هرقدر هویت و تعلق به خاک خودمان داشته باشیم، سرافرازتر خواهیم بود، یادآور شد: من زیاد سفر کردهام. قدیمها شوق سفر داشتم اما حالا زمانی که سفری پیش رو دارم، دلم میگیرد. ایران بهشت من است. شنوندههای ایران خوب و فرهیخته هستند و با تعصب و نگاه مثبت به ایران فکر میکنند. ما با هر جهت سیاسی، در خاک ایران زندگی میکنیم و وظایف دیگری داریم.
علیزاده با اشاره به سفرش به آلمان برای تحصیل در زمینه موسیقی، تصریح کرد: زمانی که به برلین وارد شدم، میخواستم فراغتی پیدا کنم و ذهن خودم را پربار کنم، زیرا این یک تجربه است. زمانی که آدم وطنش را ترک میکند، قدر همه چیز را بهتر میداند.
این نوازنده که ۶۵ ساله با یادآوری زمان تحصیلش در هنرستان ملی موسیقی، گفت: پدر و مادرم در شرایطی من را به هنرستان موسیقی فرستادند که همه، فرزندانشان را از این کار منع میکردند. ما شش فرزند بودیم و پدر من که خیاط بود، بهسختی مخارج زندگیمان را تامین میکرد. او میگفت من پولی ندارم که تو را به هنرستان بفرستم اما مادرم گفت، من این کار را برعهده میگیرم. مادرم یک اقتصاددان بزرگ بود. پدرم خرجی خانه را زیاد نکرد اما مادرم توانست خرج تحصیل من را تا سه سال بدهد. استاد دهلوی که همه زندگی و کارم را مدیون او هستم، زمانی که دید استعداد دارم، من را در ارکستر خود پذیرفت و به این ترتیب از سال سوم هنرستان نهتنها برای خودم درآمد داشتم، بلکه به خانوادهام نیز کمک میکردم. مادر من با هنرمندی تمام جزء اولین کسانی بود که صدای هر سازی از هر جایی پخش میشد، میتوانست تشخیص دهد این ساز من است یا نه. علیاکبر شهنازی، فرهاد فخرالدینی و هوشنگ ظریف استادان من در موسیقی بودند. در واقع من از بهشت عبور کردم و از میوههای درختان پربار آن برداشتم.
در ادامه، همزمان با پخش آهنگ «تولد» برای حسین علیزاده، او شمع ۶۵ سالگی خود را فوت کرد.
سپس سازمان فرهنگی-هنری شهرداری تهران یک لوح تقدیر و هدیه، غلامحسین امیرخانی یکی از آثار اخیر خود را که در چند روز آینده به پایان میرسد، لوریس چکناواریان مجموعهای از آثارش، حسین محجوبی کتاب آثار شخصی خود، حمید سکوتی(سازنده ساز) یکی از سازهای دستساز خود را بهعنوان هدیه تولد به این نوازنده چیرهدست اهدا کردند. علیزاده هنگامی که یک سهتار را هدیه گرفت، به شوخی گفت: اجازه دهید، امتحان کنم ببینم خوب است یا نه. وی سپس پشت میکروفن رفت و به نواختن قطعهای کوتاه پرداخت که با تشویق حاضران روبهرو شد. کیخسرو پورناظری، هوشنگ مرادی کرمانی، کیوان ساکت، اسماعیل خلج و امیرحسین مدرس از جمله دیگر مهمانان این جشن بودند.