بامدادجنوب- الهام بهروزی:
هنرمندان و صنعتگرانی که در حوزه صنایع دستی فعالیت میکنند، افرادی هستند که هنرهای اجدادی و خاص منطقه خود را زنده نگه میدارند. در بوشهر نیز هنرمندان و صنعتگرانی زندگی میکنند که بسیاری از هنرها و صنایعی را که بهصورت تجربی از نیاکان خود آموختهاند، زنده و سرپا نگهداشتهاند. بدون شک استان ما یکی از استانهای غنی و مستعد در حوزه صنایع دستی است، بهطوری که تاکنون موفق شده صنایعی چون نخریسی عبا و حصیربافی را در فهرست آثار ملی ثبت کند. افزون بر این صنایع، هنرهای چون سبدبافی، صدفسازی، گبهبافی، ساخت زیور و آلات و ...
از دیرباز در بوشهر رایج بوده اما شوربختانه آنگونه که باید به هنرها و صنعتها توجه نشده است. آنچه که در اینجا بیش از هر چیزی دردناک است، این است که بیشتر این هنرمندان تنها از طریق همین صنعت و هنری که به آن اشتغال دارند، امرار معاش میکنند و شوربختانه در این سالهای اخیر بهدلیل ورود بیرویه محصولات بیکیفیت و ازرانقیمت چینی بازار هنر آنها کساد شده است. حال فرض کنید که این هنرمندان باید در این گرانی زندگی را بگذارنند، بدون هرگونه حمایت و بیمهای. شاید برای حمایت از برخی از صنایع، تسهیلاتی هم اختصاص یافته باشد اما وقتی که کار هنرمند دچار رکود شده، چگونه میتواند اقساطش را پرداخت کند؟ متاسفانه یکی از مشکلاتی که هنرمندان صنایع دستی در استان با آن بهشدت دست به گریبان هستند، نبود بازارچه دائمی برای عرضه و معرفی هنرشان است و متاسفانه آن بازار مختصر مصرفی هم که داشتند، با ورود محصولات چینی به تعطیلی کشیده شده است. درد و مشکل دیگر این جامعه نیز این است که با وجود سابقه چندین ساله و تبحر و مهارتشان در هنر، هنوز بیمه نشدهاند. این مساله باعث میشود که هنرمندان حتی برای برخورداری از حداقل امکانات زندگی نیز با مشکلات عدیدهای روبهرو باشند. البته این مشکل تنها محدود به هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی استان نمیشود، بلکه این مشکل در سراسر کشور دیده میشود. حال باید برای حمایت و دلگرمی هنرمندان صنایع دستی متولیان و دولتمردان تصمیمات سازنده و جدیتری بگیرند، چراکه اگر این روند ادامه بیابد چه بسا، ممکن است بسیاری از هنرهای اصیل ایرانی برای همیشه به حافظه تاریخ سپرده شوند و دیگر شاهد تولید آنها نباشیم.
متاسفانه بهتازگی هم حذف تعدادی از هنرمندان و صنعتگران از فهرست بیمه تامین اجتماعی موجی از ناامیدی را در میان جامعه صنایع دستی بهوجود آورده است. به گزارش ایسنا، مشاور اجرائی معاونت صنایعدستی در این باره گفت: بهدنبال پیگیریهای انجام شده، سازمان تامین اجتماعی، دلیل قطع بیمه صنعتگران را نداشتن اعتبار کافی بیان کرده و گفته است، اعتبار لازم برای این کار تنها برای شش ماه ابتدای سال ۹۵ پرداخت شده بوده که آنها هم این کار را انجام دادهاند. به گفته مسوول مربوطه در سازمان تامین اجتماعی هزار و ۷۴ میلیارد تومان درخواست اعتبار دادهاند و تنها ۴۴ میلیارد تومان آن پرداخت شده، بنابراین با دریافت چنین اعتباری نمیتوانستهاند کار بیشتری انجام دهند.
فریده سیاووشی در ادامه با بیان اینکه سازمان تامین اجتماعی اسم سههزار نفر را از فهرست بیمه حذف و بیان کرده، این افراد مشمول بیمه و صنایع دستی شناسهدار نبودهاند؛ از طرفی کارگاههایشان فعال نبوده است. مسوول مربوطه در سازمان تامین اجتماعی به مدیرکل دفتر آموزش و حمایت از تولید معاونت صنایع دستی-فریدون میرزالو گفته بود، برای جایگزین کردن هنرمندان در فهرست بیمه که میتوانند مشمول بیمه باشند به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اعلام خواهیم کرد.
مسوول پیگیری بیمه هنرمندان صنایع دستی در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یادآور شد: بعد از این موضوع، من با امور اجتماعی سازمان مدیریت و برنامهریزی تماس گرفتم. این بیمه با اسم اعتبار گروههای خاص مطرح است. کارشناس این سازمان در جواب پیگیریهای من گفت، هنگامی که بودجه اختصاص داده شود ما هم آن را در اختیار بیمه قرار میدهیم. او همچنین بیان کرد اعتبار بیمه قالیبافان را پرداخت کردهایم.
سیاووشی درباره اینکه بیمه هنرمندان تاکنون به کجا رسیده است، بیان کرد: من با رئیس تشکلهای صنایع دستی صحبت کردهام و او گفت با تامین اجتماعی جلسهای برگزار کردیم و آنها اعلام کردهاند زمانی که بانک اطلاعاتیشان تکمیل شود، به پرداخت بیمه هنرمندان ادامه میدهند؛ چون تکمیل بانک اطلاعاتی پروسه زمانبری را طی میکند، بنابراین رئیس تشکلها پیشنهاد داد که خودمان برای تکمیل بانک اطلاعاتی صنعتگران دست به کار شویم. پیروی همین صحبتها، حدود دو هفته پیش بخشنامهای به استانهای سراسر کشور ارسال کردیم تا ظرف ۲۰ روز اطلاعات مربوط به بیمهشدگان، قطع بیمهها و علت آن و بیمه نشدگان را برای ما ارسال کنند. در حال حاضر هم استانها با ما در تماس هستند تا طی روزهای آینده بتوانیم اطلاعات مربوط به بیمه هنرمندان را تکمیل و در اختیار سازمان تامین اجتماعی قرار دهیم.
وی درباره اینکه چه تضمینی وجود دارد با در اختیار قرار دادن اطلاعات کامل هنرمندان به سازمان بیمه، بودجه کافی برای در جریان انداختن بیمه صنعتگران صورت بگیرد، تصریح کرد: من این موضوع را از بخش اعتبارات پیگیری کردم. همه ما میدانیم که دولت به تامین اجتماعی بدهکار است، با این حال ما منتظر هستیم به محض اینکه فهرست اطلاعات بیمهای صنعتگران استانها رسید، با رئیس سازمان برنامه و بودجه - محمدباقر نوبخت در این زمینه مکاتبه و مشکل را اعلام کنیم تا جلسهای برگزار شود و بتوانیم این موضوع را بررسی کنیم.
مشاوره اجرائی معاونت صنایع دستی با بیان اینکه با توجه به سوابق فعالیتی که در بخش اعتبارات داشتم، فکر میکنم بتوانیم از بودجه بخش حوادث غیرمترقبه در سازمان مدیریت و برنامهریزی استفاده کنیم. این بخش بودجهای را به بحرانها اختصاص میدهند و دستگاههایی که در ردیف بودجه کسری میآورند، میتوانند از این طریق درخواست بودجه کنند.
وی با اشاره به اینکه پرداخت مستمری هنرمندان ما نیز با چنین مشکلی مواجه بوده است، خاطرنشان کرد: متولی مستمری هنرمندان، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صندوق هنرمندان است. چون وزارت فرهنگ و ارشاد متولی ارزشیابی هنرمندان است، این اعتبار از سوی سازمان مدیریت به وزارت ارشاد داده میشود، وزارت ارشاد هم این مبلغ را به صندوق اعتباری هنر که زیرمجموعه خودش است، پرداخت میکند تا مستمری هنرمندانی را که درجه هنری بالایی دارند، بپردازد. قبلا مبلغی که به هنرمندان از کار افتاده پرداخت میکردند، ۱۲۰ هزار تومان و مبلغی که به پیشکسوتان پرداخت میکردند ۱۵۰ هزار تومان در ماه بوده است.
سیاووشی با اعلام اینمه سال گذشته وزارت ارشاد این مبالغ را قطع کرده بود و به ما نیز اعلام کرد که این مبلغ را پرداخت نخواهد کرد، افزود: زمانی که رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری- مسعود سلطانیفر این نامه را به ما ارجاع داد و بعد از پیگیریهای یکساله ما در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سرانجام ۹۰ درصد هنرمندان موفق به دریافت دوباره این مبلغ شدند اما هنوز مستمری آنها در سال ۹۴ پرداخت نشده، یکی از هنرمندان این موضوع را از دیوان عدالت اداری پیگیری کرده است که رای مثبت گرفته و ما منتظر جواب قطعی آن هستیم تا بتوانیم با استناد به آن یکسال معوقه هنرمندان دیگر را برقرار کنیم.