بامداد24:
علی باباچاهی متولد کنگان است. وی دوره دبستان و دبیرستان خود را در بوشهر گذراند سپس در دانشگاه شیراز ادبیات فارسی خواند. باباچاهی مدرس ادبیات در دبیرستانهای بوشهر بوده است و پس از هجده سال تدریس بعد از انقلاب به افتخار «باز نشاندگی» نائل شد. از او تاکنون بیش از پنجاه کتاب در زمینه شعر، نقد و بررسی و پژوهش ادبی منتشر شده و سالها با مطبوعات تهران همکاری داشته و بیش از دو هزار صفحه نقد و تحلیل از وی در مطبوعات مختلف به چاپ رسیده است. او یکی از چند شاعر مطرح در سالهای بعد از انقلاب بوده است مطالبش که بیشتر وقتها جنجالبرانگیز بوده، گاه با واکنشهای شدید دستاندرکاران ادبی روبهرو شده است.
باباچاهی مطرح کننده شعر پسا نیمایی است و آغازکننده شعری که او آن را «شعر در وضعیت دیگر» مینامد. باباچاهی تاکید دارد که در زیر عنوان این شعر شاعران دیگری نیز میتوانند قرار گیرند. در حال حاضر او را یکی از شاعران پست مدرن ایران میشناسند که بهتر است خوانندگان برای روشن شدن این نکته افزون بر مطالعه مصاحبههای او در کتاب «دری به اتاق مناقشه» به مصاحبههایی که در انتهای کتاب «اتاق بر آب راه می روم» و به مصاحبهای که در آغاز کتاب «گل باران هزار روزه» آمده، مراجعه کنند.
با وجود این توضیحات، باباچاهی مدام در نوشتههایش تکرار میکند و با تاکید میگوید: «پست مدرنیسم، اشتیاق سوزان من نیست!».
چندی پیش متوجه شدیم که انتشارات نگاه در نظر دارد کتاب «دری به اتاق مناقشه» را که مجموعه مصاحبههای علی باباچاهی شاعر نظریهپرداز معاصر است، منتشر کند. این مجموعه تصویری گویا از فراز و فرود اندیشههای شاعر از سی و پنج سال پیش تاکنون درباب مسائل ادبی است که در نشریات مختلف به چاپ رسیده است. البته در این مجموعه مصاحبههای شاعر پیش از انقلاب شاعر نیامده که اگر میآمد، میتوانست تصویری گویاتر از سیراندیشههای باباچاهی بهدست دهد .
به گفته باباچاهی این اثر ناظر بر تمامی تحولات و تغییرات در شعر معاصر پس از انقلاب است و تصویری از تمام جریانهای شعر نو ایران درلابهلای این گفتوگوها آمده است .خبر انتشار این کتاب بهانهای شد تا با نویسنده آن گپ و گفتی کوتاه داشته باشیم.
«دری به اتاق مناقشه» موضوعات جاری ادبیات معاصر است
علی باباچاهی، درباره موضوع این کتاب که در برگیرنده مصاحبههای مطبوعات مختلف با وی است، به بامداد جنوب گفت: طبیعی است که این گفتوگوها بهطور ناگزیر به حال و احوال شعر امروز ایران و به موارد حاد و گاه به موضوعات جاری در حوزه شعر و ادبیات معاصر پرداخته است. با خواندن این مصاحبهها خواننده در مییابد که پرسش شونده مساله و وسوسهاش دقیقا نشان دادن وضعیت تازه شعر بعد از انقلاب است. یعنی وضعیتی که با تغییر وضعیت جهان و تغییراتی که در روح دوران و در سطح جهان صورت گرفته است.
وی با بیان اینکه جهان جدید، جهانی تازه است و زبانی تازه را میطلبد، تصریح کرد: تجربه جنگ برای شاعران ایران بهویژه شاعر معاصر ایران یک تجربه جدید است و زبان خاص خود را میطلبد، از این رو در لابهلای این گفتوگوها احتمالا به تغییرات زبان شعر و تکنیکهای آن پرداخته شده و مطالب مطرح شده در این کتاب جریانهای متعدد شعر بعد از انقلاب، از شعر منسوب به شعر گفتار تا شعر عینیتگرا و تا شعر در وضعیت دیگر را که با رگه های پسا مدرنیستی همراه است، مد نظر قرار داده است.
مصاحبههای این کتاب متعلق به بعد از انقلاب است
این نویسنده و شاعر بوشهری با اشاره به اینکه این کتاب در بر گیرنده گفتوگوهای متعدد است که در طول زمان خاصی شکل میگیرد، خاطرنشان کرد: هر یک از مصاحبهها در نشستی جداگانه صورت گرفته است و شکلگیری کتاب به تصمیم و اراده مصاحبه شونده پدید نیامده است، یعنی گفتوگوهایی که در این کتاب منتشر شده است، به وصف سی و پنج سال بعد از انقلاب میپردازد.
وی در پاسخ به این سوال که چه هدفی شما را بر آن داشت تا چنین کتابی را تالیف کنید، گفت: باید بگویم که در بدو امر هیچ هدفی نداشتدم. هدف یا اهدافی نیز اگر در میان باشد، در حین این گفتوگوها پدید آمده است، یعنی هدف زیر نوک خودکار ضرورت های نوشتاری شکل گرفته است. پرسشگر چیزهایی پرسیده و من در پاسخ به او مطالبی را عنوان کردهام که برایم موضوعیت داشته است که این پاسخها ناظر بر جریانهای ادبی و محورهای تفکر جاری در طول زمان (دوران) بوده است.
«بیرون پریدن از صف» کتاب دیگر باباچاهی
وی به توضیح اینکه چرا این کتاب فقط در برگیرنده مصاحبههای بعد از انقلاب او با مطبوعات مختلف است پرداخت و افزود: از من کتاب دیگری نیز بهنام «بیرون پریدن از صف» از سوی انتشارات مفرغ نگار قبل از تالیف کتاب «دری به اتاق مناقشه» چاپ شده است که آن در برگیرنده مصاحبههای بعد از انقلاب من است و اینکه چرا مصاحبههای قبل از انقلاب من چاپ نشده است باید بگویم که چندان تمایلی به انتشار آنها در این کتابها نداشتم.
باباچاهی افزود: مصاحبههای کتاب «دری به اتاق مناقشه» بهگونهای در کنار هم قرار گرفتهاند که پیوستگی ساختاری را تا آخر کتاب حفظ کنند. به این معنا که گفتوگوها بنا به تاریخ انتشار نیامده و سعی کردهام، مسیر روند تحول و تغییرات را دربرگیرد. بهطور قطع از منظرهای مختلف این مصاحبهها شبیه به یکدیگر است اما در این کتاب مصاحبههایی درج شده که تمامی جریانها، طرح مباحث، درگیریها، جهشها، ابداع و خلاقیتها، رکودهای موقتی و بحرانها به تناوب به میان آمده است.
باباچاهی کتاب شعر دیگری نیز با عنوان «قشنگی دنیا به همین است» در دست انتشار دارد. این کتاب را نشر دریچه منتشر خواهد کرد. چاپ دوم «گل باران هزار روزه» هم از سوی نشر مروارید وارد بازار کتاب خواهد شد. تاکنون کتابهای «در غارهای پر از نرگس»، «بیا گوشماهی جمع کنیم» و «به شیوه خودشان عاشق میشوند» از باباچاهی منتشر شده است.