بامدادجنوب- الهام بهروزی: نمایش یا درام به معنای نشان دادن، باز نمودن و مترادف اصطلاحات تماشا، تقلید و بازی است، در اصطلاح به هر اثری که برای اجرا در روی صحنه تئاتر از سوی بازیگران نوشته شده باشد، «نمایشنامه» میگویند.
مهد نمایش یا درام، یونان باستان بوده است. «دراما» در یونانی به معنای کار یا عملی است که واقع میشود و در
در ادبیات ایران، نمایش به مفهوم واقعی و رسمی کمتر قدمت دارد اما با توجه به ویژگیهای تراژدی، نمایشِ سنتی «تعزیه» که قدیمیترین نمایش بومی ایران است، میتواند در چارچوب تراژدی قرار بگیرد.
در ایران پیش از اسلام نمایشنامه وجود داشته در جریان تاریخ ایران، نخستین بار در دوره پارتها به صحنهسازی سورنای بزرگ که میتوان آن را بهعنوان نخستین نمایش ضبط کرد. از دوره ساسانیان درباره نمایش، متنی بهنام «در کنار قصر پاد/ واژ یک آواز جا دارد» باقی مانده و «پتواژ گفتن» نامی است که ساسانیان به تئاتر خود داده بودند. در دوره سلاجقه «خیمهشب بازی» متداول بود.
همزمان با تحولات دوره مشروطه در ایران، در جریان انتقاد از گذشته و رویکرد به پدیدههای نو، تحولی در عرصه نمایش بهوجود آمد. نمایش بهعنوان یک نوع ادبی «ژانر» از همین موقع شکل گرفت. نخستین انگیزههای ایجاد نمایش جدید، با سفر برخی رجال و جوانان به اروپا و دیدار آنان از تماشاخانه غرب میسر شد.
نوشتن نمایشنامه در ایران، ابتدا با ترجمه آثار نمایشی غربیها شروع شد. آثار کسانی مثل مولیر، شکسپیر، دوما و... به فارسی ترجمه شده، گاهی هم روی صحنه رفت. در همین زمان، کسانی دست به نوشتن نمایشنامه بردند، از جمله آخوندزاده، احمد محمودی، میرزا آقاخان تبریزی و... .
نخستین نمایشنامه آن دوران با سبک درام غربی، «جعفرخان از فرنگ آمده» اثر حسن مقدم است. بعد از این، با وجود اینکه نمایش و تئاتر از پایههای بنیادین در ایران برخوردار نبوده اما همواره هنرمندان تلاش کردهاند نمایشنامههای خوبی نوشته و به صحنه آورند؛ مانند آثار غلامحسین یوسفی، علی نصر، بهرام بیضایی و دیگران.
هنر نمایش در ایران دوران پر فراز و نشیبی را طی کرده تا به جایگاه کنونی رسیده است، این هنر در استان بوشهر نیز از جایگاه ویژهای برخوردار است، این استان با وجود موانع و مشکلات فراوان همواره در این عرصه موفق عمل کرده است، بهطوری که در حال حاضر تعدادی از گروههای نمایشی استان نه تنها به جشنوارههای کشوری بلکه به جشنوارههای بینالمللی معتبر نیز راه یافتهاند، بنابراین هنر نمایش در این استان آیندهای درخشانی را پیش رو دارد که در این چند سال اخیر با شکل گرفتن گروههای نمایشی مستعد و با انگیزه توانسته است نقش چشمگیری را در پیشبرد این هنر چه در سطح کشوری و چه در سطع استانی داشته باشد و از دیرباز با تعزیه که گونهای از نمایش تراژدیک است، در سطح کشور معرفی و شناخته شده، بهطوری که تعزیه شهرهایی چون اهرم و بندرریگ و روستای زیارت همهساله بازدید کنندههای خاص خود را دارد.
استان بوشهر همواره پذیرای جشنوارهها و همایشهای گوناگونی در زمینه نمایش و تئاتر بوده است، امسال نیز پذیرای چندین جشنواره و یک همایش بزرگ کشوری با عنوان «همایش مدیران ارشد تئاتر کشور» است و این همایش قرار است که آذرماه سال جاری برگزار میشود.
در همین رابطه با مسوول انجمن هنرهای نمایشی استان گفتوگو کردیم. جهانشیر یاراحمدی به بامداد جنوب گفت: استان بوشهر هفته نخست آذرماه میزبان همایش دو روزه مدیران ارشد تئاتر کشور و مسوولان انجمن هنرهای نمایشی کشور در عسلویه به میزبانی پارس جنوبی خواهد بود.
وی افزود: این همایش با حضور مدیران ارشد تئاتر کشور، دبیر جشنواره تئاتر فجر، معاون هنری وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس انجمن هنرهای نمایش کشور و کلیه روسای انجمنهای نمایش سراسر کشور، مدیرعامل منطقه ویژه پارس جنوبی و مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد استان برگزار میشود.
یاراحمدی با اشاره به اینکه این همایش بهمنظور هماندیشی پیرامون وضعیت تئاتر استانها، بحث و بررسی آییننامه جدید انجمن هنرهای نمایش(آییننامه انتخاباتی انجمن نمایش) و همچنین ثبت گروههای نمایشی است، بیان کرد: آخرین گردهمایی مدیران ارشد تئاتر کشور و روسای انجمن نمایش کشور سه سال پیش برگزار شده بود، امسال با همکاری منطقه ویژه پارس جنوبی به مدت دو روز برگزار میشود که میهمان این همایش، علاوه بر حضور در نشستهای تخصصی، از نقاط دیدنی جنوب استان نیز بازدید خواهند کرد.
وی در ادامه گفت: جا دارد از مدیرعامل منطقه ویژه پارس جنوبی و همچنین مدیر روابط عمومی و امور فرهنگی پارس جنوبی بهخاطر زحمات و پیگیریهای مداوم آنها قدردانی کنم.
برگزاری اینگونه همایشها در استان، میتواند به پیشرفت و توسعه استان در زمینههای گوناگون کمک کند، شوربختانه بوشهر با توجه به استعدادها و ظرفیتهایی که دارد، آنگونه که شایسته است، معرفی و شناخته نشده ولی خوشبختانه با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و رویکردی که مدیران فرهنگی جدید استانی در پیش گرفتند، تغییرات چشمگیری در عرصه فرهنگ و هنر استان صورت گرفت. بامداد جنوب در نظر دارد که در بخش هنر و فرهنگ استان همگام با هنرمندان و مسوولان فرهنگیهنری استان پیش برود و به معرفی حوزههای مختلف فرهگی و هنرمندانی که در این عرصه در جشنوارهها و مسابقات گوناگون ملی و بینالمللی نقشآفرینی کردهاند، بپردازد. امید است با همکاری مدیران فرهنگی بتوانیم اثبات کنیم که بوشهر به راستی شایستگی عنوان پایتخت فرهنگی خلیج همیشه فارس را دارد.