بامدادجنوب- الهام بهروزی: بوشهر و جاذبههایش حرف زیادی برای گفتن دارد اما باید زبان گویای آن شد و با عشق به شناسایی و انعکاس این ظرفیتها و جاذبهها پرداخت. دیر زمانی است که کند و کاو در استان و شناسایی ظرفیتهای بکر و ناشناخته و شناخته شده آن جزئی از زندگیاش شده است، بهطوری که با عشق و علاقه فراوان بامداد هر روز برای کاوش در طبیعت چشمنواز استان قدم در ره کشف تازگیها و دیرینهگی میگذارد. روز گذشته در تحریریه روزنامه میزبان این مستندساز ماجراجو بودیم که مدام در پی یافتن رازهای طبیعت و جاذبههای فراموش شده استان است. وی با رویی گشاده و با فروتنی در مورد فعالیتهایش با ما سخن گفت. پیش از پرداختن به گفتوگوی انجام شده، بهطور مختصر به معرفی این مستندساز هماستانی میپردازیم.
عبدالصاحب اقدسی كارهاي هنري خود را از سال 58 و 59 با نمايش در مدرسه راهنمايي «مصطفي خميني» شروع کرد و تا هنرستان به این هنر ادامه داد. در سال 1368 عضو انجمن سينماي جوان دفتر برازجان شد و دوره عكاسي و فيلمسازي را زير نظر استادان محمدرضا شيخياني و سيد حسين صافي به پايان رساند. وی در سال 1375 در رشته عكاسي وارد دانشگاه هنر تهران شد و پس از دريافت مدرك ليسانس از سال 1382 به استخدام صدا و سيما در آمد كه تاكنون نيز در آنجا مشغول به كار است. گفتنی است اقدسی از اولین دانشآموختگان هنر عکاسی در استان است. همچنین وی نخستین کسی است که در استان به فیلمبرداری در زیر آب پرداخته است.
اقدسي در سال 1383 به فراگيري غواصی در جزیره قشم و تهران پرداخت و موفق به دريافت مدرك سه ستاره cmas (سي مُس) شد. او در سال 87 ماموریت یافت، به انگلیس برود. وی در دفتر صدا و سیمای جمهوري اسلامي ايران در لندن فعالیت خود را آغاز کرد تا اینکه در اسفند سال 1390 ماموریت وی به پایان رسید و بار دیگر همکاری خویش را با صدا و سیمای مرکز استان از سر گرفت. وی در این سه سالی که در انگلستان بود، غواصي را هم ادامه داد.
عبدالصاحب اقدسی در گفتوگو با بامداد جنوب گفت: زمانی که در انجمن جوان برازجان بودم علاوه بر تولید چند فیلم، به عکاسی نیز توجه ویژه داشتم و برای پایاننامهام موضوع «عکسدرمانی» را انتخاب کردم که این پروژه تقریبا سه سال طول کشید. در این پروژه با بچههای عقبمانده ذهنی کار میکردم، یک نوع عکاسی تطبیقی بود، من عکاسی را به آنها یاد میدادم و آنها هم عکاسی میکردند و بعد نتیجه کار را بررسی کرده، آنها را با هم تطبیق میدادیم. که در این پروژه استاد راهنمایم مرحوم کاوه گلستان بود. بعد از دانشآموختگی از دانشگاهدر دو فیلم بلند سینمایی بهعنوان دستیار کارگردان و همچنین بازیگر حضور یافتم.
وی با اشاره به اینکه بعد از استخدامم در صدا و سیمای مرکز استان چندین کار مستند را تهیه و کارگردانی کردم، افزود: از جمله ساخت مستند «سیراف» در سال 85 بود كه برنده بهترين تصويربرداري، بهترين تدوين و بهترين تحقيق در جشنواره توليدات صدا و سيما در محمودآباد شد که 50 درصد تصویربرداری این مستند در زیر آب اتفاق افتاد. این مستند در مورد شهر سیراف بود و برای اولینبار از بخشهای این بندر کهن که در زیر آب قرار داشت، تصویربرداری کردم. دیگری «جواهرات زنده» در سال 87 كه اين مستند نيز برنده بهترين كارگردان و بهترين تدوين در جشنواره توليدات صدا و سيما در شيراز شد و در مورد ماهیهای زینتی خلیج فارس ساخته شد که در این مستند تقریبا از 10 یا 15 گونه ماهی زینتی فیلمبرداری شد. تصویربرداری مستند جواهرات زینتی صددرصد در زیر آب صورت گرفت، البته من پیش از این دورههای غواصی را سپری کرده بودم (در دنیا از ماهیهای زینتی بهعنوان جواهرات زنده یاد میکنند) این مستند در 34 دقیقه تهیه شد و علاوه بر شبکههای استانی از شبکههای سراسری هم بارها پخش شد.
اقدسی با بیان به اینکه در سه سالی که در انگستان ماموریت داشتم، چندین مستند کار کردم که از شبکههای سراسری و خبر پخش شدند، خاطرنشان کرد: در آنجا یک مستند 15 قسمتی بهنام «امپراتوری» که در مورد تاریخ انگلستان بود، ساختم. دیگری مستند «خلع سلاح هستهای از رویا تا واقعیت» که در سه قسمت تهیه شد، یک مستند دیگر هم بهنام «muslim today» در هفت قسمت تولید کردم که به مسلمانان امروز میپرداخت و از شبکههای انگلیسیزبان پخش شد و مستندی نیز درباره زندگی دکتر اکبر اعتماد (اولین رئیس آژانس انرژی هستهای ایران که در فرانسه زندگی میکند) تهیه کردم که هنوز پخش نشده است.
این مستندساز در ادامه گفت: بعد از اینکه از انگلیس برگشتم از همان سال اول تاکنون تهیه کننده برنامه قرآنی «نوای ملکوت» (به مدت چهار سال) هستم که در این چهار سال سه سال مقام اول کشور را کسب کردیم اما سال اول مقام دوم را بهدست آوردیم و همینطور تهیه کنندگی برنامههای شونیشنی، اقلیم ایران (که در مورد دشتستان کار شد)، نوروز 93 (که در یازده قسمت تهیه شد) و جایی برای زندگی (که سال گذشته آن را در هشت قسمت تهیه و کارگردانی کردم و در آن به مسائل روستا و روستاییان پرداختیم) عهدهدار بودم.
اقدسی با اشاره به اینکه بعد از آشناییام با محمدرضا جنگی در برنامه شونشینی (به کارگردانی مسعود ضیغمنژاد) از دوسال پیش مستندهای خودم را با همکاری وی میسازم، افزود: در حال حاضر هم مشغول ساخت یک مستند هشتگانه به تهیه کنندگی و کارگردانی خودم و محمدرضا جنگی هستم که در این مستند هشتگانه به شناسایی جاذبههای گردشگری، طبیعی و تاریخی شهرستانها میپردازیم که تاکنون 70 درصد این پروژه انجام شده و تنها سی درصد آن باقی مانده است و قرار است از شبکه استانی پخش شود. در این مستند در بخشهایی که درباره سیراف بود، 30 تا 40 درصد کار در زیر آب فیلمبرداری شد. استان ما بدون اغراق جاذبههای بینظیری دارد که هنوز بهطور کامل معررفی نشده است، بهعنوان مثال بندر سیراف هنوز بهطور کامل شناخته نشده است، به گفته دکتر سرافراز «سیراف را اگر بهطور کامل بشناسانیم، تخت جمشید را محو میکند». در قسمتی از این مستند هشتگانه که در سیراف تهیه شد، غیر از محمدرضا جنگی، محمدرضا طاهری نیز با ما همکاری داشت. افزون بر این مستند، مراحل پیشتولید مستند سه گانه «دشتستان در مبارزات جنوب» را به پایان رساندهایم که این مستند در مورد اتفاقات و جنگهایی است که دشتستانیها با انگلیسیها داشتند و بیشتر آن به جنگ زنان لردهای، غضنفرالسلطنه و مجاهد برزجانی میپردازد و انشاالله در نظر داریم که برای نقش تاریخی مجاهد برازجانی از یک بازیگر مطرح سینما که شباهت عجیبی هم با این شخصیت دارد، استفاده کنیم. فیلمبرداری این مستند تاریخی هم به امید خدا از بهمنماه آغاز میشود.
وی از خاطراتش در مستند هشت گانه خود که در حال حاضر مشغول تهیه آن است، عنوان کرد: صبح روز گذشته به همراه محمدرضا جنگی مشغول تصویربرداری از چشمه آبگرم برازجان بودیم که متوجه شدیم همزمان با خروج آب معدنی از چشمه، نفت هم بیرون میآید خوب که به چشمه نگاه کردیم، دیدیم که چند لایه سیاه هم دیده میشود که این لایههای سیاه قیر بود اما مساله عجیب این بود که موجوداتی در لایههای میانی این قیرها زندگی میکنند، این موجودات نوعی کرم بودند که از میان این قیرها عبور میکردند و ظاهرا از جلبکهایی که روی این قیرها بود تغذیه میکنند. در کل تشنه کشف ناشناختهها هستم به همین دلیل دنیای مستندسازی را انتخاب کردم و با دیدن و کشف عجایب طبیعت لذت میبرم.
وی در پایان در خصوص دنیای زیر آب افزود: غواصی یک تفریح و ورزشی بسیار مفرح است، اگر کسی برای نخستین بار به زیر آب بیاید و دنیای زیر آب را ببیند، دیگر دل از آن نمیکند، چون وقتی ما روی سطح دریا هستیم عظمت و بزرگی آن را میبینیم اما درون آن را نه. وقتی که در عمق چهل متری آب قرار میگیرم با خودم میگویم، من الان کجا هستم، دقیقا مانند یک ذره ریز غبار در دل توفان هستم. زمانی که به سطح آب بر میگردی، انگار از یک دنیا دیگر برگشتی و یک زندگی دوباره را میخواهی تجربه کنی، دنیای زیر آب پر از شگفتی است، در همین مستند اخیرم که در مورد سیراف بود، در هنگام فیلمبرداری در زیر دریا با زندگی مسالتآمیز موجودات زیر دریا روبهرو شدم، به عنوان نمونه، زندگی مسالتآمیز یک میگو با یک ماهی را دیدم که میگو تنها به ساخت خانه مشغول بود و ماهی به محافظت از او و خانهشان میپرداخت و همینکه من به آنها نزدیک میشدم، هر دو به درون خانه پناه میبردند و ... جالبتر اینکه همیشه شاخکهای میگو بر کمر ماهی قرار داشت.
همین مساله مرا به فکر واداشت که چرا آدمها گاهی ناشکیبا هستند و نمیتوانند یک زندگی مسالتآمیز را کنار هم تجربه کنند و خیلی راحت از یکدیگر میگذرند.
علاوه بر مستنداتی که در بالا ذکر شد، در کارنامه این تهیهکننده مستندساز چند فيلم كوتاه سوپر هشتsmm، چند فيلم ويديوئي، همكاري در ساخت 16 ميليمتري بهعنوان مدير فني، بازي در فيلم سينمايي «ساحت» ساخته حسين فهيمي، بازي در سريال سنگ و بلور، ، ساخت مستند تصويربرداري مستند چشمههاي آب گرم در سال 1386، تصويربرداري زير آب در فيلم سينمايي قفس آبي به كارگرداني علي صادقي در جزيره هنگام و مستند راز ماندگاری (زندگینامه سید محمدرضا کازرونی، یکی از بزرگترین واقفان کشور و یکی از تاثیرگذاران در جنگ جهانی اول در جنوب ایران که چند و قت پیش از شبکه بوشهر پخش شد) دیده میشود.