سعید غریب‌زاده در گفت‌وگو با بامداد جنوب:
انجمن گهواره آفتاب تمدن با معرفی میراث فرهنگی و گردشگری دراستان شکل گرفت و البته به‌منظور وسعت دادن به فعالیت‌هایمانم تصمیم داریم بخش فرا استانی آن را نیز در آینده نه‌چندان دور فعال کنیم.
بامدادجنوب- الهام بهروزی: بافت کهن بوشهر پیوسته از دغدغه‌های روزنامه بامداد جنوب بوده و بارها و بارها در گزارشات متعددی از آن نوشته‌ایم.
این بافت چنان وقاری دارد که هر بار در این باره قلم می‌زنم، با تمام وجودم عظمت آن را لمس می‌کنم، بافتی که سالیان درازی به شهر و مردمان آن اعتبار و هویت بخشیده است ولی افسوس آن‌گونه که باید قدر این میراث کهن تاریخی و فرهنگی را نمی‌دانیم. چندی است که همگان بر آن شده‌ایم تا این بافت را انزوای فراموشی خارج سازیم، امید است که با همدلی بتوانیم دوباره شاهد روزهای شاد و زیبای آن باشیم. در این زمینه گفت‌وگویی را با سرپرست انجمن گهواره آفتاب تمدن که در راستای شناسایی، حفظ و پاسداشت میراث فرهنگی و تاریخی مشغول به فعالیت است، صورت دادیم که در ادمه می‌آید.
سعد غریب‌زاده در گفت‌وگو با بامداد جنوب گفت: انجمن گهواره آفتاب تمدن با محوریت معرفی میراث فرهنگی و گردشگری در سطح استان شکل گرفت و البته به‌منظور وسعت دادن به فعالیت‌هایمانم تصمیم داریم بخش فرا استانی آن را نیز در آینده نه‌چندان دور فعال کنیم. انجمن بیشتر در حوزه شناسایی و معرفی آثار باستانی استان و مناطق گردشگری کار می‌کند و بیشترین تاکید ما روی بناهای تاریخی به‌منظور شناخت، معرفی و حفاظت از آنهاست. از صنایع دستی استان هم به‌نوعی حمایت می‌کنیم. این انجمن دو یا سه است که در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری سخت مشغول به فعالیت است و با توجه به این‌که استان بوشهر دارای بناهای شاخصی است، ما به‌دنبال شناخت، حفاظت و معرفی این آثار تاریخی هستیم که برخی از این آثار متعلق به دوره ماقبل تاریخ هستند و یکی از کارهای شاخص انجمن معرفی همین آثار است که هنوز معرفی نشده‌اند و همکاران باستان‌شناس ما به‌دنبال معرفی و ثبت این محوطه‌هایی هستند که هنوز ثبت و معرفی نشده‌اند.
وی با اشاره به این‌که ما از زمانی که شروع کردیم اهدافی را برنامه‌ریزی و در دستور کار خود قرار دادیم که خوشبختانه به 40 تا 50 درصد این اهداف دست یافته‌ایم، افزود: اگر به 50 درصد اهدافمان با وجود گذشت دو یا سه سال هنوز نرسیده‌ایم، به‌دلیل یک‌سری مشکلات و کاستی‌هایی ناشی از امدادرسانی‌های ضعیف به انجمن‌ها بوده، چون بیشترین پافشاری انجمن‌ها روی حمایت‌های اجتماعی و جامعه است نه دولت و یک انجمن در واقع باید خودکفا و خودمحور باشد و نباید محتاج دولت و حمایت ارگان‌های دولتی باشد اما تنها انتظاری که از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان داریم، این است که همکاری به‌موقع و لازم خودشان را از انجمن‌ها دریغ نکنند، همچنین در خصوص تهیه لوازم و وسایلی که در برگزاری مراسمی که در واقع بانی اصلی آن اول خود سازمان است و بعد ما کوتاهی نکنند و به ما کمک کنند، غیر از این انتظاری نداریم، چراکه فلسفه وجودی یک انجمن یا تشکل، مردمی و اجتماعی است.
غریب‌زاده در مورد انگیزه برای فعالیت در این حوزه گفت: نخست به‌واسطه رشته تحصیلی‌ام (تاریخ) علاقه‌مند به فعالیت در این حوزه بودم و دوم زمانی که شروع به کار کردم، انجمن فعالی در این زمینه وجود نداشت، ما با توجه به تخصصی که در این حوزه داشتیم، توانستیم به‌خوبی فعالیت و به‌نوعی دین خودمان را به فرهنگ و تاریخ بوشهر ادا کنیم.
سرپرست انجمن گهواره آفتاب تمدن در ادامه عنوان کرد: این انتظار از مردم پیوسته وجود دارد که بخواهند حقی را مطالبه کنند، به‌خصوص در زمینه فرهنگی که متاسفانه شهر ما در این حوزه ضعیف ظاهر شده است، چراکه اگر مردم حق خودشان را مطالبه کنند، باعث ترقی و پیشرفت مسائل فرهنگی می‌شوند ولی مساله‌ای که در این مسیر خودم به آن برخورده‌ام، ابن است که نباید برای بالا رفتن از یکدیگر پله بسازیم. از فرصت‌ها و زحماتی که دیگران کشیده‌اند، سوءاستفاده کنیم، فی‌البداهه وارد جریان نشویم و آنها را به نام خود تمام کنیم. این مطالبه‌گری باید در قبال دولت و در واقع ارگان‌های دولتی باشد نه این‌که همدیگر را در این فضای فرهنگی و اجتماعی به‌عنوان پله قرار بدهیم و برای بالا رفتن پا روی دوش یکدیگر بگذاریم. یکی از دلایل عقب‌ماندگی ما این است که مردم همچنان از رسالت انجمن‌ها اطلاع ندارند و نمی‌دانند که در واقع انجمن‌ها پل ارتباطی بین دولت و ملت هستند. ما به‌دلیل همین کمی و کاستی‌هاست که در حوزه‌های فرهنگی خیلی ضربه خورده‌ایم. به‌عنوان نمونه ما آمدیم یک عمارت را در کوچه پس‌کوچه‌ها که داشت خاک‌می‌خورد، معرفی کردیم و کسی این عمارت را نمی‌شناخت و حتی آدرس آن را نیز نمی‌دانستند ولی در حال حاضر بیشتر مردم از وجود آن باخبر هستند و تاکنون چندین برنامه فرهنگی مختلف در این عمارت برگزار شده است که متاسفانه اینک عده‌ای خواهان انحصار این عمارت با عنوان این‌که می‌خواهیم در اینجا کار فرهنگی انجام بدهیم، هستند. این کار شایسته‌ای نیست. ما باید با همدلی و همکاری به انجام خدمات فرهنگی بپردازیم. انتظار ما این است که قبل از صدور مجوزها، تلاش و زحمات انجمنی که نقش زیادی در معرفی و حفظ این عمارت داشته، نادیده گرفته نشود. دست‌کم ما را در این حرکت یا جریان شریک بدانند که شوربختانه تاکنون این اتفاق نیفتاده است ... .
غریب‌زاده در خصوص کاربری عمارت دهدشتی گفت: بعد از پاکسازی و مرمت این عمارت بیشترین استفاده‌ای که تاکنون از آن شده، برگزاری نمایشگاه بوده است و همچنین از طبقه دوم و سوم این ساختمان هم به‌عنوان موزه پزشکی استفاده می‌شود، این ساختمان در گذشته به عمارت «روغنی» معروف بوده که با احتساب زیرزمین شامل چهار طبقه به نام‌های طبقه زیرین یا زیرزمین، طبقه اول (اتاق زمستانه)، طبقه دوم (سالن‌های نشیمن که بخش زیبای آن معروف به اتاق شاه‌نشین است) و طبقه چهارم (اتاق تابستانه) می‌شود و تنها ساختمان چهارطبقه در بافت کهن به‌شمار می‌رود که در ساخت این بنا از سنگ‌های متخلخل (اسفنجی)، ساروج و... استفاده شده و در و پنجره آن هم از جنس چوبی است که از زنگبار یا هند وارد می‌شده که در ساخت آنها از هنر گره‌چینی و شیشه رنگی بهره گرفته شده است. از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این عمارت اتاق شاه‌نشین و گچبری‌های زیبا و خیره‌کننده آن است که از دو بخش تشکیل شده است؛ بخشی که دارای پنجره‌های مشرف به حیاط و رو به سمت غرب ساختمان و گره‌چینی این پنجره‌ها بی‌نظیر است و بخش دیگر آن هم اتاق مجاور است که به‌وسیله سه در کشویی به هم ارتباط پیدا می‌کنند و گچبری‌های این اتاق دیدنی است.
وی در مورد حفظ و پاسداشت میراث فرهنگی و تاریخی و جاذبه‌های گردشگری گفت: در این زمینه یک پیام رسایی دارم که بارها در جلساتی هم که با مسوولان داشته‌ایم، به آن تاکید کرده‌ام که به‌جای این‌که وقتتان را صرف کارهای نمادین، مقطعی و تبلیغاتی کنید، بیشتر روی طرح‌های ریشه‌دار کار کنید. باید با یک فکر خلاق با بافت روبه‌رو شویم، در این زمینه آموزش‌های مفید و موثری بدهیم و در مسیر تحقق اهدافمون استمرار و تاکید داشته باشیم. به‌عنوان نمونه ما پیش از این در زمینه مصرف آب خیلی اسراف می‌کردیم اما اینقدر تبلیغ و آموزش داده شد تا فرهنگ استفاده درست از آب در میان مردم جا افتاد. بنابراین مثلا در طرح پاکسازی بافت قدیم از زباله برای این‌که در این زمینه خبرسازی کنند، بارها از من و اعضای انجمن خواسته‌اند که در این‌گونه طرح‌ها همکاری کنم اما شرکت نکردیم چون این کار نمادین و مقطعی است و ما به‌دنبال کار ریشه‌ای هستیم نه تبلیغات. ما بارها گفته‌ایم، این کار شما که هر از چندگاهی کیسه زباله به‌دست می‌گیرید و در بافت مشغول جمع کردن زباله‌ها می‌شوید، برای یک روز است و موثر واقع نمی‌شود. برای فرهنگ‌سازی و حفظ پاکیزگی محیط بافت باید اینقدر تبلیغ کنیم تا این فرهنگ در وجود اهالی بافت درونی شود، چراکه فرهنگ یک‌شبه جا نمی‌افتد و به‌مرور زمان و با تکرار فرهنگ‌سازی صورت می‌گیرد. بنابراین وقتی که این فرهنگ نهادینه شد، دیگر کسی به خودش اجازه نمی‌دهد در اینجا آشغال بریزد.
این فعال مدنی افزود: من به ارگان‌های دولتی که در حوزه بافت مسوولیت دارند، توصیه می‌کنم اتحاد و همدلی آنها بیشتر شود و به کارهایی بپردازند که نمادین نباشد، اقداماتی که می‌خواهند در حوزه بافت تاریخی انجام بدهند، کارشناسی کنند که آیا این کارها نتیجه‌بخش خواهد بود، آیا این اقدامات قابلیت اجرائی شدن را دارند؟ بنابراین در اینجا اتحاد و همدلی رمز موفقیت است که اگر هم مردم و هم نهادهای دولتی که در سطح استان فعال هستند، این اتحاد و همدلی را داشته باشند، به‌طور قطع با فضای بهتری در بافت مواجه خواهیم شد.
سعید غریب‌زاده در پایان در خصوص فعالیت‌های این انجمن در ایام نوروز گفت: در ایام نوروز شهرداری از ارگان‌های دولتی فعال است، اتوبوس‌هایی را برای گردش مسافران نوروزی اختصاص داده‌اند که به همراه تورلیدرهای خود مسافران را به نقاط دیدنی شهر می‌برند. یکی از محل‌هایی که در این ایام بیشترین بازدید از آن صورت می‌گیرد، چهار محل، بافت قدیم و به‌خصوص عمارت‌هایی است که قابل بازدید هستند، عمارت‌هایی نظیر خانه دهدشتی، موزه مردم‌شناسی، کازرونی، ایرانی و هفته. ما هم در این ایام در کنار دیگر ارگان‌های دولتی در راستای معرفی بافت و جاذبه‌های طبیعی، گردشگری و تاریخی مشغول هستیم. ما از اولین روز تحویل سال تا سیزده به‌در با چیدن سفره هفت‌سین در عمارت دهدشتی میزبان هموطنان و هم‌استانی‌هایمان هستیم و به ارائه خدمات فرهنگی و معرفی میراث کهن و تاریخی، صنایع دستی و حتی جاذبه‌ها و ظرفیت‌های گردشگری می‌پردازیم. بنا به فعالیت‌ها و کارهای سال قبل مسافرانی که محدودیت زمانی برای گردش تمام مناطق استان را دارند، ما در اینجا با پخش مستندهایی درباره محیط زیست بوشهر، آثار تاریخی و ... به شناسایی و معرفی استان و ظرفیت‌های آن می‌پردازیم. همچنین از دیگر فعالیت‌های انجمن گهواره آفتاب تمدن برپایی بازارچه‌های نوروزی در این عمارت‌هاست که در این بازارچه‌ها صنایع دستی، شیرینی‌های محلی، کتاب‌های منتشر شده در خصوص استان و ... را ارائه می‌دهیم و امسال درصدد هستیم که به این بازارچه بخش عکاسخانه را نیز اضافه کنیم.
X Share