اوضاع منطقه در حال وخیم‌تر شدن است و صدای پای جنگ دوباره از قلب خاورمیانه به گوش می‌رسد و...
بامدادجنوب-سیدعلی موسوی: اوضاع منطقه در حال وخیم‌تر شدن است و صدای پای جنگ دوباره از قلب خاورمیانه به گوش می‌رسد و اگر بحران‌های موجود شامل دخالت برخی کشورهای منطقه به سوریه عملی شود، عملا نبردهای نیابتی وارد فاز نبردهای مستقیم و خونین خواهد شد.
برخوردهای نظامی مرگبار میان ایران و ترکیه و عربستان که هر روز می‌رود تا محتمل‌تر از قبل شود خود نوعی دلهره ایجاد می‌کند برای کسانی که ترس از وقوع جنگی جهانی دارند.
در این میان ابر قدرت‌هایی نظیر روسیه و امریکا نیز بنابر منافع خود و در حد متعادلی وارد نبرد خواهند شد مساله‌ای که تقریبا جهان را دو قطبی خواهد کرد.
در این میان قطع مناسبات دیپلماتیک بین عربستان سعودی و یکسری از کشورهای منطقه با ایران نه فقط باعث تشدید مناسبات دو جانبه شده است بلکه حل و فصل مسائل دیگر در منطقه را مشکل‌تر می‌سازد مانند یمن، عراق و سوریه. یکی از عواقب منفی درگیری کنونی قطع مذاکرات دولت بشار اسد با اپوزیسیون میانه‌رو سوریه است که قرار بود 25 ماه ژانویه در ژنو برگزار شود. کارشناسان در این‌باره اظهار نظر می‌کنند که زمینه کلی نامطلوب است و اوضاع زیاده از حد شکننده است. اوضاع سریع‌تر از انتظارات پیشرفت می‌کند. تمام درگیری‌های منطقه‌ای می‌توانند شدت بگیرند و این امر بر ثبات در خاور نزدیک و مسائل مهاجرتی تاثیر خواهد گذاشت.
احساس شکست از ایران، مهم‌ترین دلیل حرکات ریاض و آنکارا
عربستان و متحد فعلی او یعنی ترکیه می‌خواهند آخرین برگ خود را رو کنند که آخرین برگه آنان نیز خواهد بود یعنی حمله همه جانبه نظامی به کشوری که منافعشان را در خطر می‌اندازد.
اعلام خبر تمایل عربستان به اعزام نیروی زمینی به سوریه واکنش های مختلفی را به همراه داشته است. در این میان گزینه‌های زیادی برای ورود این کشورها به سوریه وجود ندارد. سه راه برای ورود نیروهای عربستان هست، یکی از اردن، جنوب سوریه، یکی از ترکیه، شمال سوریه و دیگری از شرق یا غرب یعنی عراق. در حال حاضر امکان ورود نیروهای سعودی از عراق به داخل خاک سوریه وجود ندارد، زیرا وضع عراق به‌گونه‌ای است که عراقی‌ها اجازه این کار را به عربستان نمی‌دهند بنابراین این گزینه دست نیافتنی است، از طرفی منطقه شیخ مسکین درعا از سوی ارتش سوریه آزاد شده است. درعا یک منطقه استراتژیک در جنوب سوریه است. اردن نیز از بدو بحران سوریه، به دولت دمشق اطمینان داده که مرزهای خود را برای ورود نیروهای نظامی باز نمی‌کند. بنابراین حضور ارتش سعودی جنوب سوریه نیز بعید است و فقط شمال سوریه باقی می‌ماند اما به خوبی می‌دانیم که در باریکه نزدیک به مرزهای سوریه وضع امنیتی بسیار خطرناک است. طی روزهای اخیر بار دیگر پناهندگان سوریه به سمت ترکیه رفته‌ند. ترکیه در وضعی نیست که بتواند اجازه ورود ارتش عربستان از خاک خود به سوریه را بدهد. از طرفی وارد شدن ارتش سعودی یا هر ارتش دیگر از شمال سمت ترکیه نیازمند موافقت روسیه است. زیرا روسیه خواهان قطع ارتباط گروه های داعش و النصره با ترکیه است. روسیه به‌دنبال این است که ارتش سوریه در مرزهای ترکیه مستقر شود بنابراین بعید است ارتش عربستان از این منطقه وارد سوریه شود.
با توجه به این نکته که امریکا تمایلی به حمله به نیروهای بشار اسد نشان نداده، پذیرش سناریو حمله نیروهای زمینی عربستان به داعش نیز بعید به نظر می‌رسد. همه این نکات نشان می‌دهد که آنچه عربستان درصدد انجام آن است و آنچه که در توان دارد، باید مورد بحث و بررسی قرار بگیرد. این در حالی است که ارتش سوریه به کمک روسیه توانسته اخیرا موفقیت‌های قابل توجهی در حلب به‌دست آورد.
ایران پیروز نهایی نبرد پایانی
حضور نظامی روسیه در سوریه که بسیاری از کارشناسان را شگفت‌زده کرد، نشانه‌ای دیگر از پیشرفت در آرمان‌های ژئوپولیتیک روسیه است. نکته جالب توجه این است که از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، مسکو در سالیان متمادی در خارج از حوزه منتسب به «خارج نزدیک» خود دست به عملیات نظامی‌زده است.
در هر صورت حملات هوایی روسیه که مدت‌های طولانی درباره آن تصوراتی وجود داشت، در زمانی کمتر از سه ماه بعد از دیدار قاسم سلیمانی، ژنرال بانفوذ ایرانی از مسکو در جولای 2015 اتفاق افتاد. بر اساس گزارش ها سفر سلیمانی به مسکو و دیدار با رئیس‌جمهور ولادیمیر پوتین، گام اولیه برای حضور نظامی گسترده روس‌ها در سوریه بوده است. روسیه با ترتیب دادن چنین سفری به‌دنبال بی‌اعتبار کردن تحریم‌های سازمان ملل بوده است. به همین دلیل تهران، فقط سلیمانی را به‌عنوان فردی که باید به روسیه سفر و با پوتین ملاقات و درباره جنگ سوریه صحبت کند، انتخاب کرد.
منابع روسی می‌گویند سفر سلیمانی به مسکو آخرین مرحله از سلسله دیدارهایی بود که پیش از این در تهران برای پیشنهاد طرحی انجام می‌گرفت که مسکو نمی‌توانست آن را رد کند. دولت ایران از مسکو درخواست کرد تا در ازای پیشرفت اتحاد روسیه و ایران در زمانی که تحریم‌ها لغو می‌شود، در سوریه مشارکت کند. با علم به این که ایران منبع قابل اتکایی برای اقتصاد روسیه آن هم در زمانی بحرانی است، پوتین نمی‌تواند این پیشنهاد را رد کند. تاثیر تهران بر مسکو در جنگ سوریه مشخص می‌سازد که چرا ایران برای اعطای مجوز عبور به هواپیماهای ترابری روسیه عجله داشته است، آن هم در زمانی که کشورهای اروپایی حریم هوایی خودشان را بر روس‌ها بسته بودند اما سوالی که همچنان مطرح است این است که چرا با وجود این مسکو حملات هوایی‌اش را دو ماه بعد از این وقایع، در سوریه آغاز کرد. پاسخ تحولات سیاست داخلی ایالات متحده بوده است. روسیه زمانی که توافق هسته‌ای ایران از سوی سناتورهای جمهوری‌خواه در معرض نابودی قرار داشت، حضورش در سوریه را هم حداقلی نگه داشته بود. بسیاری در روسیه معتقدند که زمانی که دو کشور با یک دشمن روبه‌رو نباشند، ایران بدون شک به سمت غرب متمایل می‌شود و حتی این احتمال وجود دارد که با ایالات متحده علیه روسیه همکاری کند. واقعیتی که در این زمینه وجود دارد این است که در صورت وقوع این احتمال روسیه تاثیرش در خاورمیانه و چه بسا در جهان را از دست می‌دهد.
رقابت روسیه و امریکا در اتحاد با کردهای سوریه
رئیس‌جمهوری روسیه به نظر می‌رسد در تلاش است تا با اتحاد با کردها بازی زیرکانه دیگری برای قدرت در منطقه به راه بیاندازد؛ اقدامی که سیاست‌های امریکا و ترکیه در منطقه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
به گزارش روزنامه اورشلیم پست در گزارشی به تحلیل رابطه کردها و جایگزینی واشنگتن با مسکو برای همکاری با کردها پرداخته و نوشته است: این در شرایطی است که روابط روسیه و ترکیه از زمان سرنگونی جنگنده روسی به دست آنکارا در نوامبر سال گذشته دچار بحران است.
در همین حال، کردهای سوریه روز شنبه اعلام کردند که اولین دفتر خارجی خود را در مسکو طی مراسمی که قرار است با حضور مقامات وزارت خارجه روسیه و نمایندگان چندین کشور دیگر برگزار شود، افتتاح کنند. این خبر را عبدالسلام علی، نماینده کردهای سوریه در مسکو به رسانه‌ها داد.
علی که همچنین یکی از اعضای حزب اتحادیه دموکراتیک، مهم‌ترین سازمان سیاسی کردهای سوریه است، گفت: آرزوی ما این است که حمایت از کردهای محصور در سوریه را از طریق این دفتر احیا کنیم. با این رویداد اکنون توجهات به این مساله معطوف می‌شود که کردها چرا با وجود واشنگتن و سایر کشورهای اروپایی، مسکو را انتخاب کرده‌اند. شموئل بار، یکی از محققان موسسه ساموئل نیمان در اسرائیل طی مقاله‌ای در این‌باره می‌گوید: اتحاد بخش‌های کردنشین سوریه با حمایت روسیه به دستیابی کردهای عراق به استقلال کمک می‌کند.
X Share
پربازدید ها