شاید هنگامی که حزب عدالت و توسعه در ترکیه به قدرت رسید کمتر کسی این روزهای این کشور را پیش‌بینی می‌کرد. حزبی که رگه‌های اسلامی بودن آن بیش از همه خودنمایی می‌کرد اما به تدریج مقامات این حزب حرکت به سمت نوعثمانی‌گرایی را در پیش گرفتند.
اگرچه در ابتدا در عرصه سیاست خارجی سیاست به صفر رساندن تنش با همسایگان را به‌عنوان استراتژی سیاست خارجی خود برگزید. اما به تدریج مشخص شد که این کشور با هیچ کشور همسایه‌ای نیست که با مشکل روبرو نباشد. تحولات در سوریه، مصر و دیگر کشورها نشان داد که ترک‌ها به رهبری اردوغان بلندپروازی‌های دیگری را در سر می‌پروانند. اردوغان حتی در عرضه سیاست داخلی پا را از این همه فراتر گذاشت و یکی یکی رقبا را از میدان به در کرد. برای نمونه عبدالله گل رئیس جمهور سابق را به کلی از عرصه سیاست در این کشور به دور کرد.
حذف یکایک نزدیکان نشان دهنده بدبینی اردوغان
این روزها نیز عرصه سیاسی این کشور دچار تب و تاب دیگری شد. خبر استعفای داوود اوغلو از سمت نخست وزیری ترکیه و همچنین ریاست حزب عدالت و توسعه حکایت از حرکت اردوغان به سمت یکتازی کامل در عرصه سیاست ترکیه است. رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در حالی با پذیرفتن استعفای نخست وزیر این کشور وی را مامور تشکیل دولت پیشبرد امور کرد که بر اساس نتایج نهایی و غیر رسمی انتخابات پارلمان ترکیه، حزب حاکم عدالت و توسعه برای اولین بار طی 13 سال اخیر، نتوانست اکثریت مطلق کرسی‌‌های مجلس را تصاحب کند و برای انتخاب کابینه دولت نیازمند آرای دیگر نمایندگان مجلس ترکیه است.
اگرچه در ابتدا اعلام شد که احمد داوود اوغلو نخست‌وزیر ترکیه و رئیس حزب حاکم عدالت و توسعه به‌دلیل اختلافاتی که با رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور این کشور داشت از ریاست این حزب استعفا کرده است اما به سرعت رئیس‌جمهور ترکیه در پاسخ به شایعاتی مبنی بر فشار وی به نخست‌وزیر این کشور برای کناره‌گیری از ریاست حزب «عدالت و توسعه» گفت که داوود اوغلو شخصا این تصمیم را اتخاذ کرده است.
در رابطه با علت استعفای ناگهانی داوود اغلو تاکنون تحلیل‌های متفاوتی بیان شده است. در برخی تحلیل به موضوع اختلاف اوغلو و اردوغان به‌عنوان علت اصلی یاد می‌شود. فشارهای اردوغان و مداخلات او در امور این حزب و همچنین اختلاف داوود اوغلو و اردوغان بر سر میزان اختیارات از جمله این موضوعات است. گفته می‌شود تصمیم مقامات کمیته اجرائی حزب عدالت و توسعه مبنی بر لغو اختیارات داود اوغلو در انتصاب مقامات منطقه‌ای این حزب، آغازی بر کاهش اختیارات وی بوده است.
تحلیلگران ترکیه‌ای نیز می‌گویند که کمیته اجرایی حزب حاکم ترکیه هفته گذشته به‌دلیل همین اختلافات اختیارات داوود اوغلو در تعیین مسوولان محلی حزب را از او سلب کرد، اقدامی که ضربه‌ای دردناک به اختیارات نخست‌وزیر بود.
اما به نظر می‌رسد موضوع بیشتر از آنکه مربوط به اختلاف و کاهش اختیارات اغلو باشد به تمامیت خواهی اردوغان بر می‌گردد. در واقع باید اقدام اغلو را بیشتر در اعتراض به دخالت‌های رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه در امور دولت و حزب عدالت و توسعه تحلیل کرد.
اردوغان در طول سال‌های اخیر برای تحکیم پایه‌های قدرت خود به پاکسازی در نظام قضائی این کشور مبادرت ورزید تا بدین ترتیب از دشمنان خود در این بخش خلاصی یابد. او همچنین روزنامه‌نگاران را به زندان انداخت و تظاهرات ضد دولتی را سرکوب و الان نیز نزدیک‌ترین هم‍‌پیمان سیاسی خود یعنی احمد داود اوغلو را برکنار کرد. در واقع به تدریج اردوغان پله‌های تبدیل شدن به پادشاه تمامیت خواه نئوعثمانی‌ها را طی می‌کند.
در همین حال روزنامه جمهوریت بر این باور است که استعفای نخست وزیر ترکیه نخستین گام به سوی نفوذ دیکتاتوری در عرصه سیاسی این کشور خواهد بود.
ارطغرل اوزکوک سردبیر روزنامه مخالف جمهوریت در سخنانی تاکید کرد: استعفای احمد داود اوغلو نخست‌وزیر ترکیه، نخستین گام به سوی دیکتاتوری در این کشور است. بسیاری از کارشناسان سیاسی بر این باور هستند که استعفای داود اوغلو موجب افزایش قدرت رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه خواهد شد و وی قدرت بیشتری را تصاحب خواهد کرد.
برخی از کارشناسان نیز بر این باور هستند که برات آلبایراک داماد اردوغان، به‌عنوان نخست‌وزیر معرفی خواهد شد. البته سردبیر روزنامه جمهوریت معتقد است که محتمل ترین نامزد برای نخست‌وزیری ترکیه، بکیر بوزداغ وزیر دادگستری است. اوزکوک در این‌باره گفت: البته با توجه به این‌که بوزداغ نمی‌تواند به تنهایی تصمیمات لازم را بگیرد، به‌نظر می‌رسد داود اوغلو در نهایت نخست‌وزیر واقعی ترکیه خواهد بود.
روزنامه دی دبلیو ان آلمان ضمن اشاره به سخنان اوزکوک، نوشت: محتمل‌ترین نامزد برای پست نخست‌وزیری ترکیه، بکیر بوزداغ وزیر دادگستری است. البته وی به دستور گرفتن عادت کرده و نمی تواند یک رهبر واقعی باشد. اوزکوک معتقد است که استعفای داود اوغلو یک کودتای واقعی بوده است، وی افزود: معرفی بوزداغ می‌تواند در نهایت یک گام به سوی اعلام سیستم ریاست‌‌جمهوری در ترکیه باشد، سیستمی که اردوغان به‌دنبال اجرای آن است. روز پنجشنبه، داود اوغلو گزارش‌های رسانه‌ای درباره استعفای خود از ریاست حزب عدالت و توسعه و همچنین سمت نخست‌وزیری را تائید کرد. تشدید اختلافات بین داود اوغلو و اردوغان علت اصلی استعفای نخست‌وزیر ترکیه اعلام شده است.
بنابراین باید در روزهای آینده شاهد گسترش بیش از پیش قدرت اردوغان در صحنه سیاسی این کشور باشیم، اما مشخص نیست تا به کی این یکه تازی ادامه داشته باشد.
