بامدادجنوب- مریم خوئینی: کمتر از دو هفته دیگر مجلس دهم با حضور منتخبان مردم کارش را آغاز میکند، تا مردم حاصل اعتماد خود را به یک کار تشکیلاتی که همان استقبال از لیست امید بود ببینند. ایده معرفی کاندیداها در قالب یک لیست را برخی از جمع فعالان حزبی مطرح کردهاند و در زمان انتخابات با ایجاد موج سعی کردند همانی که میخواهند راهی بهارستان شود تا پیگر مطالبات مردم باشد. حال که نزدیک به دو ماه از انتخابات میگذرد با این سوال مواجه میشویم، ماموریت احزاب پس از انتخابات چیست؟
اسداالله بهادری از فعالان سیاسی و حزبی در گفتوگو با بامداد جنوب در اینباره گفت: احزاب بهعنوان تشکلهای تخصصی-حرفهای با فعالیتهای سیاسی که محل فعالیت نخبگان هر کشور محسوب میشود، میتوانند در ارتقاء کیفیت تصمیمات و مصوبات مجلس و تقویت بنیه کارشناسی مصوبات کمک زیادی کنند. همچنین در امر انتقال مطالبات ملی و مردمی و تعیین اولویتهای کشور در دو حوزه ماموریتهای اصلی مجلس؛ یک قانونگذاری و در مرحله بعد نظارت، به نمایندگان و مجلس یاری رسانند.
بهادری ادامه داد: احزاب از طریق تعامل با کمیسیونهای تخصصی مجلس میتوانند به کیفیت و غنای بحثهای کارشناسی و مصوبات کمیسیونها و نهایتا به مجلس کمک کنند.
وی امر نظارت بر چگونگی ایفای نقش نمایندگان را یکی دیگر از وظایف احزاب دانست و تصریح کرد: در دوره 4 ساله آنان نمایندگی احزاب را بهمثابه دیدهبان جامعه مدنی بر عهده دارند.
وی یادآور شد: نمایندگانی که در فهرست احزاب به مجلس راه یافتهاند، وفاداری و پایبندی نمایندگان را نسبت به میثاق نامهای که متعهد شدهاند کنترل کرده و در صورت تخطی به اطلاع موکلین برسانند. با وجود همه محدودیتها و مشکلات برای همه احزاب واقعی و مستقل این احزاب با حداقل امکانات مالی و پشتیبانی و رسانهای در رقابتی نابرابر با احزاب مستظهر به حمایت و برخوردار از پشتیبانی نهادهای مختلف موفق شدند که اکثریت کرسیهای مجلس را بهدست بیاورند و رای مردمی و دولت تدبیر و امید را در انتخابات مجلس دهم مجددا تکرار کنند.
مهدی موجی یکی دیگر از فعالان سیاسی و حزبی در گفتوگو با بامداد جنوب در اینباره میگوید؛ تجربه تشکیل شورای سیاستگذاری اصلاحطلبان در آستانه انتخابات مجلس دهم، تجربه نسبتا موفقیتآمیزی بود که منجر به نتایجی شد که از طرف بدنه جامعه و عموم اصلاحطلبان با توجه به مشکلاتی که وجود داشت، به نوعی پیروزی اصلاحات تلقی شد. از آنجایی که این تجربه نخستین اجماع سراسری در نوع خود شناخته میشد، طبیعتا خالی از اشکال هم نبود.
وی با بیان اینکه خفتن در باد این پیروزی و عدم توجه به ضعفهای ساختاری میتواند در آینده پاشنه آشیل اصلاحات شود، یادآور شد: در حدود یک سال آینده شاهد دو انتخاب مهم خواهیم بود. در مورد انتخابات ریاست جمهوری که تا حدودی از الان تکلیف احزاب اصلاحطلب مبنی بر حمایت از روحانی مشخص است اما در مورد انتخابات شورای شهر به اجماعی شبیه اجماع به دست آمده در انتخابات مجلس دهم نیاز است. از این رو اصلاح ساختار شورای سیاستگذاری از جمله مهمترین اقدامات احزاب اصلاحطلب پیش از انتخابات 96 خواهد بود.
موجی یادآور شد: ضعفهای ساختاری شورای سیاستگذاری در آستانه انتخابات نیز منجر به انتقادات زیادی بین اصلاحطلبان و عموما جوانان اصلاحطلب شد که در آن مقطع با درک شرایط حساس آستانه انتخابات و احترام به بزرگان اصلاحطلب که دعوت به همدلی میکردند و همچنین وعده آنها برای گفتوگو جهت اصلاح ساختار پس از انتخابات، قرار بر آن شد که انتقادات قابل قبول جوانان به این شورا به بعد از انتخابات موکول بشود. اکنون که خوشبختانه با موفقیت کلی لیست امید در استان، مسیر انتخابات به سلامت طی شد، زمان مناسبی است که جهت تداوم موفقیت شورای سیاستگذاری در آینده با نگاهی منصفانه، شفاف و بدون رودربایستی علمکرد شورای سیاستگذاری نقد شده و در جهت اصلاح گام برداریم.
وی که از اعضای حزب اعتماد ملی استان بوشهر است، یادآور شد: حزب اعتماد ملی چه در استان و چه در کشور از ابتدا منتقد ساختاری به نام شورای سیاستگذاری اصلاحطلبان در کل کشور بود. این حزب معتقد بود خود شورای هماهنگی اصلاحطلبان متشکل از احزاب اصلاحطلب باید متولی ترسیم نقشه راه جریان اصلاحات در کشور و در استانها باشد. وارد کردن اشخاص حقیقی در کنار شورای هماهنگی و دادن حق رای به مانند یک حزب از سوی خاتمی بدعتی نسنجیده بود که انتقاد بسیاری از دلسوزان اصلاحات را برانگیخت. این اقدام نه تنها تضعیف جایگاه احزاب بود بلکه زمینه را برای دخیل شدن مسائل دیگر در آرا فراهم میآورد، زیرا آرایی که یک پشتوانه جمعی نداشته باشد آسانتر میتواند تحت تاثیر قرار گیرد و چه بسا در جهت تامین منافع فردی تغییر کند.
موجی ادامه داد: با این تفاسیر جایگزینی شورای هماهنگی اصلاحات به جای شورای سیاستگذاری و دعوت از اشخاص حقیقی جهت حضور در احزاب اصلاحطلب و تاثیرگذاری از طریق احزاب از جمله اقداماتی است که میتواند منجر به تقویب احزاب و همچنین مدیریت بهتر مسیر انتخابات از سوی جریان اصلاحات داشته باشد. این اقدامات گرچه گام تاثیرگذاری است اما خالی از اشکال هم نیست.
وی با بیان اینکه در بین همین احزاب اصلاحطلب عضو شورای هماهنگی بارها احزابی را مشاهده کردیم که به عنوان احزاب تک نفره شناخته میشوند احزابی که شاید تنها نام حزب را یدک بکشند و از بسیاری از مشخصههای احزاب بینصیب باشد، گفت: تعداد اندک، نبود چارت حزبی مشخص و برگزار نشدن جلسات حزبی از جمله مشخصاتی است که برخی احزاب اصلاحطلب بهخصوص در شهرستانها با آن دست و پنجه نرم میکنند. متاسفانه شاید سخن گزافی نباشد که بگوییم اینگونه احزاب اکثریت احزاب اصلاحطلب را در استانها و شهرستانها تشکیل میدهند. به طوریکه حتی شاهد احزابی هستیم که در آنها یک نفر با لابی در مرکز، نمایندگی یک حزب را در استان بر عهده گرفته است و تنها خود و حداکثر چند دوست آشنا و خویشاوند را بهصورت صوری اعضای نمایندگی آن حزب در آن منطقه را تشکیل میدهند.
وی یادآور شد: اینگونه احزاب صوری منشا بسیاری از اختلافات، ناهماهنگیها و عدم یکپارچگی اصلاحطلبان هستند، زیرا زمانی که این اشخاص نماینده یک حزب با تعاریف مشخص نیستند تفاوت زیادی با یک شخص حقیقی ندارند و راحتتر میتوانند از نام اصلاحطلبی برای سهم خواهی شخصی سوءاستفاده کنند و تغییر رای و چرخش احتمالی میتواند از پیامدهای احتمالی حضور اینگونه احزاب در چارچوب شورای هماهنگی باشد. از این رو بهعنوان یک راهکار پیشنهادی شرط حضور احزاب در شورای هماهنگی، باید مشاهده فعالیت حزبی حتی در پایینترین استانداردها، باشد.
موجی شرط موفقیت احزاب در انتخاباتهای آینده را تغییر مرجع تصمیمگیرنده پیرامون شورای سیاستگذاری با چارچوبی که در انتخابات مجلس دهم شاهد بودیم دانست و گفت: نظارت بر احزاب عضو از جمله مهمترین اقدامات احزاب اصلاحطلب تا پیش از انتخابات آینده است.
سیروس بنگه گزی یکی از فعالان حزبی نیز وظيفه احزاب بعد از انتخابات را مطالبهگري دانست و گفت: در هر صورت احزاب باید پيگير مطالبات و خواستههای شهروندان و تحقق شعارها و وعدههاي داده شده از سوی نماينده باشند.
وی نظارت آگاهانه همراه با رصد عملكرد نماينده و همچنین تاثير آن عملكرد در ارتقاء حوزههاي مختلف رفاهي، بهداشتي، آموزشي و فرهنگي در زندگي شهروندان دانست.
گفتنی است در حال حاضر به جز یکی دو حزب موجود در استان، فعالیت حزبی آنچنانی در استان صورت نمیگیرد گویا همه در خواب زمستانی فرو رفتهاند. با این حال باید دید فعالان حزبی میتوانند آنگونه که شایسته است اهداف خود را پیش ببرند.