بامدادجنوب- الهام بهروزی: بندرگناوه یکی از شهرهای استان بوشهر است که در گستره خود هنرمندان، شاعران و نویسندگان موفقی را پرورش داده و به جامعه معرفی کرده است اما هنرمندان این شهر هم مانند دیگر هنرمندان استان همچنان با کمبودها و مشکلاتی دست به گریبان هستند. در این باره اگر جانب انصاف را بخواهیم رعایت کنیم برای رفع این مشکلات نیاز به یک همت جمعی است که در نتیجه آن توسعه فرهنگی اتفاق بیفتد.
برای رسیدن به توسعه فرهنگی در استان، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی میتواند با برگزاری جلسات مستمر هماندیشی با هنرمندان تعامل و ارتباط نزدیکی را با جامعه وسیع هنرمندان که امروزه بخش عظیمی از جامعه را تشکیل میدهد، برقرار کند و در مقابل هم هنرمندان نیز خواستههای گروهی را بر خواستههای شخصی ترجیح بدهند و برای رفع موانع و مشکلاتی که در این حوزه بهچشم میخورد، با اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و متولیان فرهنگی همکاری داشته باشند، چراکه صرفا با نقد و نالیدن از کاستیها دردی دوا نمیشود. متاسفانه یکی از دلایل عقبافتادگی ما در این عرصه چند دستگی است، اگر واقعا به فکر تعالی فرهنگ و هنر استان هستیم، خودمان را موظف بدانیم دردها را شناسایی کرده، کاستیهای را بهصورت جدی دنبال کنیم و پیگیر باشیم، از مسوولان بخواهیم که این مشکل وجود دارد و این راهکار است یا آنها را دعوت به اندیشیدن در این باره کنیم و بیجهت بدون اینکه مشکل را معرفی کنیم، مسوولی را به کمکاری متهم نکنیم اما اگر مسوولی خود در زمینهای قولی داده ولی بعدها نادیده گرفته شده است، نقد به عملکرد وی وارد است.
در بسیاری از نقدها حب و بغض دیده میشود که این نوع نقد نه تنها کمکی نمیکند بلکه آسیبرسان نیز است.
در عرصه هنر و ادب چه ما که بهعنوان خبرنگار قلم میزنیم، چه هنرمندان که در این حوزه هنرآفرینی میکنند و چه مسوولانی که این حوزه را مدیریت میکنند، موظف هستیم با تمام توان و با رعایت قوانین به معرفی هنر و ادب دیار خود بپردازیم. سعی کنیم افق دید خود را به سوی مسیری بدوزیم که نویدبخش آینده روشنی برای هنر و ادبمان باشد. حلقه گمشده جامعه هنری امروزی همدلی است که نبودش در این حوزه به وفور به چشم میآید و آسیبها و مشکلاتی را در پی داشته است. نویسندگان و شاعران هماستانی نیز جزئی از این جامعه هستند که سالیان سال است که با مشکلات و گاه با بیمهریها روبهرو هستند اما همچنان با عشق پیش میروند. این در حالی است که یک نویسنده با قلمش می تواند تاثیر شگرفی بر اذهان داشته باشد که اگر حمایت شوند، نقش تاثیرگذاری را در رشد و پیشرفت شعر و داستاننویسی این خطه ایفا میکنند. در این باره گفتوگویی را با مسوول انجمن آدینه ادبی گناوه صورت دادیم که در ادامه میآید.
حسین جلالپور درباره انجمن آدینه ادبی گناوه به بامداد جنوب گفت: انجمن شعر گناوه بهصورت رسمی از سال ۷۲ همزمان با ورود اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی به گناوه شروع به کار کرده است. البته قبل از اینکه به این صورت در بیاید، جلسههای این انجمن بهصورت شبانه و در منزل شاعران برگزار میشد. همه اعضای آن زمان در شکلگیری آن نقش داشتند و مهمترین هدفی که این انجمن همواره دنبال میکند، نقد و بررسی شعر شاعران و شناسایی استعدادهای شهر و راهنمایی آنهاست.
وی با بیان اینکه در سالهای اولیه و میانی تشکیل انجمن آدینه ادبی گناوه وضعیت استعدادیابی و پیشرفت شاعران بهمراتب بهتر از سالهای اخیر بود، افزود: در سالهای کنونی شاهد خلق آثار آبرومندی نبودهایم ولی امروز ما امیدواریم بتوانیم به وضعیت طبیعی خودمان برگردیم. شعر گناوه بهخصوص در غزل سعی کرده همیشه شعر پیشرویی باشد.
مسوول انجمن آدینه ادبی گناوه در خصوص نویسندگان هماستانی و انجمن داستاننویسی این شهر بیان کرد: بهنظر من ما حتی باید در ردیفکردن اسمهای نویسندگان هماستانی دقت بیشتری کنیم. همین اسمها میتواند راهنمای ما باشد یا هدایتکننده به بیراهه! یکی از کسانی که در داستاننویسی ایران میتواند راهنما باشد «محمدرضا صفدری» است. در گناوه انجمن داستان ما همیشه همراه با شعر برگزار میشده ولی ما امروز یک انجمن اختصاصی برای داستان داریم که البته زیرمجموعهای از همان انجمن ادبی ماست. انجمن ترانه هم داریم. در گناوه داستاننویسان خوبی داریم؛ زهره سعدزاده سالها پیش رمان «زن کولی قریب» را چاپ کرده و حسین زارعی مجموعهداستان «ادکلن و کپههای خاراشتر» را. ولی بهدلیل همراهی نکردن مسوولان، متاسفانه کمتر این کتابها دیده شدند! یعنی نه معرفی شدند و نه جلسه نقدی برای این کتابها برگزار شد. مسعود کبگانیان هم یک مجموعهداستان و یک رمان (مرگ مستطاب) زیر چاپ دارد. در کل امروز وضعیت خوبی بر داستان حاکم است و امیدوارم نسل جوان بتوانند ادامهدهندگان راه بزرگانی چون چوبک و صفدری باشند.
جلالپور با اشاره به اینکه لزومی ندارد که ما نگران ثبت گویشها از راه شعر باشیم، خاطرنشان کرد: چراکه راههای مطمئنتر دیگری برای ثبت و ضبط گویشها وجود دارد. ثبت گویشها یکی از دغدغههای اصلی خود من است ولی لزومی ندارد شعر اقدام به این کار کند اما اگر شاعری بتواند به شکلی مطلوب از امکانات گویشی در شعرش استفاده کند، ممکن است خوب باشد! ایرج شمسیزاده و کمالی در یک دوره توانستند شعر گویشی را بین مردم رواج بدهند و شاعران زیادی هم روی آوردند به این نوع شعر ولی متاسفانه بسیاری از این شاعران شعرهایی مینویسند که از جوهره شعری کاملا تهی هستند.
وی دغدغه بزرگ و مشکل عظیمی که در مسائل فرهنگی وجود دارد، ناآشنا بودن مسوولان فرهنگی با مقولهای بهنام فرهنگ دانست و گفت: درک و شناخت درستی از کارهای واقعا فرهنگی وجود ندارد. همین نبود شناخت باعث شده از کارهایی که نباید حمایت کنند و از کارهایی که باید حمایت نکنند.
این پژوهشگر هماستانی در پاسخ به این پرسش که چرا میان انجمن نویسندگان و انجمن هنرهای نمایشی تعامل و همکاری لازم وجود ندارد، در حالی که این دو انجمن میتوانند با همکاری یکدیگر نقش تاثیرگذاری را در رشد و پیشرفت هنر و ادب این دیار باشند، بیان کرد: بله، متاسفانه میان این دو انجمن تعامل مناسبی وجود ندارد ولی ما سعی کردهایم تا حدودی این خلأ را پر کنیم، حداقل بین خودمان. ما روزهایی از نشستهای انجمن را به نمایشنامهخوانی و متنخوانی اختصاص دادهایم. صحبتهایی هم با مسوول انجمن هنرهای نمایشی پیرامون برگزاری نشستهای مشترک بهمنظور ارتقای سطح دانش خودمان داشتهایم.
حسین جلالپور در خصوص برنامههای آینده انجمن آدینه ادبی گناوه یادآور شد: یکی از برنامههای ما در آینده برگزاری نشست «شب داستان» خواهد بود که در ادامه همان برنامههای اختصاصی «شب ترانه» و «شب غزل» است. بعد از آن هم «شب سپید» را برگزار خواهیم کرد. برنامه بسیار مهم دیگری که داریم و واقعا میطلبد همه مسوولان استانی با ما همکاری کنند، همایش شعر و داستان زیر 18 سال استان خواهد بود. این همایش بهمنظور شناسایی استعدادهای این استان در این زمینه است. البته مسوولان کمترین همکاری ممکن را تا امروز با ما و برنامههایمان داشتهاند که این نوع همکاری اصلا رضایتبخش نیست.
وی با بیان اینکه میتوان شاعران جوان و نسل امروز را به سرودن شعر محلی تشویق کرد، افزود: ولی در ابتدا لازم است شعر واقعی به مردم و جوانترها معرفی شود و هر نوشته موزونی را شعر ندانیم. یکی از رمزهای موفقیت شاعران محلیسرایی نظیر شمسیزاده بارز بودن وجوه و جنبههای شعری در آثار آنهاست؛ وجهی که در نوشتههای دیگران کمتر خود را نشان میدهد.
جلالپور که تاکنون عناوینی متعددی نظیر برگزیده شعر دانشآموزی (سال ۷۳)، مقام اول شعر دانشجویی کشور (سال ۷۴)، مقام اول شعر جوان کشور (سال ۸۲) و... داشته است، در پایان خاطرنشان کرد: شعر باید بیانگر شعر بودن خودش باشد نه مسائلی بیرون از شعر! شعر راه خودش را، اگر شرایط طبیعی باشد، پیدا میکند ولی این روزها شرایط طبیعی نیست. فضاهای مجازی شعر را به سمت و سوهایی هدایت کرده و برده که شناخت شعر واقعی را حتی برای اهل شعر هم مقداری سخت کرده است و شاعر رسالتی ندارد جز خدمت به زبان و گسترش آن.