بامدادجنوب- سیدعلی موسوی: اخبار و اطلاعات دریافتی حاکی از ورود نیروهای آلمانی و فرانسوی در کنار نیروهای امریکایی در استان حسکه سوریه است. این یعنی آنکه دو بازوی اصلی ناتو به شکل فعالی در تحولات نظامی سوریه حاضر شدهاند. با این تفاصیل اگر حومه جنوبی و شمالی حلب را قلب اصلی درگیریهای نظامی در سوریه محسوب کنیم بدون شک شهر رقه در شرق سوریه دیگر نقطه داغ درگیریهای نظامی سوریه خواهد بود. این در حالی است که جبهه النصره تلاش دارد برای تضعیف قوای ارتش سوریه جنگ را به شهرهای ساحلی سوریه که تاکنون از امنیت بالایی برخودار بوده است، منتقل کند.
نقشه برلین شرقی و غربی در حال پیاده شدن در شهر حلب است اما با وجود حضور نیروهای آلمانی که اکنون بالغ بر 500 تن ارزیابی میشوند، در کنار حدود 300 تن از نیروهای فرانسوی، این تصور تداعی و تجلی بیشتری پیدا کرده است که سوریه شرقی و غربی همچون آلمان شرقی و غربی در سوریه بهعنوان سرآغاز جنگ سرد بر فراز خاورمیانه در حال شکلگیری عملی است، معادلهای که بهای آن را مردم منطقه خاورمیانه پرداخت میکنند.
بر همین اساس حدود دو ماه است که از حمله سراسری از سوی امریکا و همپیمانانش در استان حسکه نیروهای کرد سوریه از میان حزب دمکراتیک کردهای سوریه به سوی رقه سخن گفته میشود. با حمله کردهای سوریه به سوی منبج در شمال غربی رقه، نقشه نظامی حمله به رقه با رهبری میدانی امریکا بیش از گذشته روشنتر شده است. با عملیاتی شدن برنامه امریکا، ارتش سوریه با حمایت نیروی هوایی روسیه حملات وسیعی برای تسلط بر منطقه الطبقه و به شکل خاص فرودگاه الطبقه در جنوب غربی رقه آغاز کرده است. این عملیات نشان میدهد عملیات امریکاییها در رقه با حمایت مستشاران نظامی آلمانی و فرانسوی بسیار جدیتر از گذشته شده است. از نگاه اروپاییها رقه پایتخت داعش است، سازمانی که بزرگترین ضربات امنیتی را متوجه اروپا و بشکل خاص فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی کرده است.
با وجود حجم بالای پناهندگان سوری در آلمان، این کشور نیز از هماکنون به فکر حفاظت از خود با کمک به حمله و تسخیر رقه افتاده است و یا حداقل توجیه مناسبی برای این کار دارد، زیرا تمام تحلیلهای اطلاعاتی و نظامی نشان میدهد بیشتر عملیات تروریستی در اروپا از رقه سازماندهی و تمرین شده است اما همه میدانند بهدلیل بافت اجتماعی و وجود هزاران پناهنده سوری که از شهرهای حلب و ادلب و دیگر شهرهای سوریه عازم رقه شده و در آن استقرار یافتهاند و بخشی از آنها به صفوف داعش و دیگر مجموعههای مسلح در رقه پیوستهاند آزادی شهر رقه از دست داعش کار آسان و سریعی نخواهد بود بهخصوص آنکه حمله به رقه میتواند آسیبهای جدی به شهروندان عادی وارد کند و داعش از آنها به عنوان سپر انسانی استفاده میکند.
در همین حال حملاتی که از سوی جبههالنصره و جیش الفتح اکنون متوجه حومه حلب است، با نگاه به عملیات آتی در رقه ادامه و گسترش یافته است، زیرا همپیمانان نظامی ترکیه و سعودی در حومه حلب در صدد هستند تا با زمینگیر کردن نیروهای ارتش سوریه و همپیمانانش در حومه جنوبی حلب، راه تسخیر یکدست رقه را هموار کنند تا ارتش سوریه و همپیمانانش نتوانند پیش از آزادی رقه به مناطقی از این منطقه از جمله فرودگاه الطبقه دست پیدا کنند.
حالا گرایش و نگاه استراتژیک ترکیه و سعودی و یا تقسیم کار این دو در سوریه در سایه برنامههای نظامی امریکا و ناتو هویداتر از گذشته است. ترکیه به حلب و نواحی اطراف آن اهتمام بالایی دارد و آن را حوزه عملیاتی خود در قالب نگاه استراتژیکش به شمال سوریه میداند و از سویی دیگر سعودی اهتمام بالایی به رقه دارد تا در سایه عملیات آزاد سازی رقه از سوی امریکاییها، نیروهای تحت امرش پس از پاکسازی رقه از نیروهای داعش جایگزین آنان شود.
شکست مذاکرات سیاسی سوریه در ژنو و ناامیدی شدید استفان دی میستورا، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه خود دلیل روشن دیگری است که دامنه جنگ در سوریه گسترش خواهد یافت تا مذاکرات سیاسی آینده سوریه در سایه برگهای برنده میدانی و نظامی در سوریه ادامه یابد. وی اعلام کرده است هیچ زمان جدیدی برای ادامه گفتوگوهای سیاسی در ژنو نمیتوان تعیین کرد.
دو راه بیشتر برای خروج از این دایره وجود ندارد، یا آنکه مصالحه سیاسی در سوریه به نتیجه برسد که هیچ گواهی برای تحقق این امر اکنون وجود ندارد و یا آنکه کفه نظامی در سوریه آن قدرتغییر کند تا بشود دست برتر را در آن به نفع یکی از طرفها دید. شواهد نشان میدهد با توجه به تعلل عمدی امریکا در حل و فصل سیاسی بحران سیاسی، راه دوم سرعت بیشتری در سوریه پیدا کرده است گرچه سختی و عواقب غیر قابل پیشبینی نیز میتواند در راه داشته باشد.