بامدادجنوب- الهام بهروزی: اینک بوی شب قدر می‌آید و جلوه دست‌هایی دیده می‌شود که خاموش به دعا ایستاده‌اند و بهار در آنها می‌جوشد. وسعت دل‌هایی دیده می‌شود که در کنج تاریکی شب، قرآن بر سر، با صفا و محبت می‌تپند و بیقرار او را می‌خوانند.
اکنون این ما و این شب قدر که شب نزول قرآن است. امشب آسمان به زمین نزدیک می‌شود و کریمانه دل‌های کویری را ستاره‌باران می‌کند. بیاییم در این شب سرنوشت‌ساز که درهای آسمان به‌روی همه باز است، دل‌هایمان را از غرور و ریا بتکانیم و خدای سبحان را با یکرنگی ستایش کنیم. بیاییم دوباره دل‌های کدرمان را تا انتهای آسمان بکشانیم و آرزوهایمان را پر و بال بدهیم و خیر و سعادت را برای همگان آرزو کنیم و از رب‌العالمین بخواهیم که هیچ کودکی جنگ را و بی‌کسی را تجربه نکند و دریا را به‌جای مادر به آغوش نگیرد. بیاییم دوباره پر احساس شویم و برای زلال شدن با خود و نفس اماره نبرد کنیم. بیاییم فانوس‌ها را برداریم و سکوت شب را با طراوت وضو زیباتر کنیم و در قنوت نمازهایمان دست‌ها و نگاه‌های نیازمند را فراموش نکنیم. شب قدر است. شبی که برتر از هزار ماه است. شبی که برتر از تمام عمر من و تو است. شب تولدی دوباره، شبی که درهای آسمان باز می‌شود. قدرش را بدان، شاید فردایی بیاید که نباشید، سلام بده به لیله مبارک قدر، سلامی تا صبح بازگشت و رسیدن به آغوش پر مهر معشوق ازلی.
روایت شده است که شب قدر به‌سبب نزول قرآن، شبی شکوهمند است، شبی که والاترین و پربرکت‌ترین شب‌های سال به‌شمار می‌رود. از رویدادهای مهم این شب، تعیین سرنوشت آدمی است. در این شب حوادث و امور نیک و بد سال پیش روی انسان رقم می‌خورد. انسان در این شب معجزه‌ای به‌نام «دعا» در اختیار دارد که به کمک آن تا حدی سرنوشت خود را در این شب تعیین می‌کند. دعا و ندامت از گناهان دو بال انسان برای رهایی از جهنم پلیدی‌ها و پلشتی‌های دنیوی است، در این شب معبود هستی بیقرار شنیدن نوای «سبحانک یا لا الله الا انت، الغوث الغوث، خلصنا من نار یا رب» انسان سیه‌روی و رهیده است، عجیب معبودی است که مرا و تو را با همه روسیاهی‌ها و گناهان می‌پذیرد، آن هم پذیرشی با عشق و شوق. خوش به حال ما که آفریدگار داریم که کریم الصفح است، بخشنده‌ای که بدون هیچ چشمداشتی می‌بخشد، محبوی که هم عشق است، هم عاشق و هم معشوق، به‌راستی ای انسان خوش به حال تو که این‌چنین محبوبی درگاه خدایی هستی که عزازیل را به‌خاطر سجده نکردن تو از درگاهش راند، چون تو را اشرف مخلوقات نامید و شیطان هیچ‌گاه تاب دیدن این لحظه را نداشت و سوگند یاد کرد تا جهان در گردش است، می‌کوشد تو را از راه یکتاپرستی به بیراهه بکشاند اما ای انسان تو قدر این بزرگی و عشق خدایت را می‌دانی؟! خدایی که تا زنده هستی درهای توبه و رحمت خود را بر تو گشوده است و با اطمینان به شیطان رانده شده گفته است، بندگان خالص من هیچ‌گاه اسیر وسوسه‌های تو نمی‌شوند... .
پس به شکرانه این شب با عشق بخوان سوره «قدر» را؛ «إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ ﴿۱﴾ وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَیْلَةُ الْقَدْرِ ﴿۲﴾ لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ ﴿۳﴾ تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ ﴿۴﴾ سَلَامٌ هِیَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ ﴿۵﴾؛ ما [قرآن را] در شب قدر نازل كردیم (۱) و از شب قدر چه آگاهت كرد (۲) شب قدر از هزار ماه ارجمندتر است (۳) در آن [شب] فرشتگان با روح به فرمان پروردگارشان براى هر كارى [كه مقرر شده است] فرود آیند (۴) [آن شب] تا دم صبح صلح و سلام است (۵)».
آری در این شب خدا دلتنگ بازگشت تو است، ای که سال‌ها به خواب خوش بیخبری و غفلت فرورفته‌ای، وقت آن است که به خود باز آیی و ببینی هنوز هم می‌توانی به خودت ببالی؟ چقدر در کارهایت رضایت خدایت را در نظر داشتی؟ آیا توانستی گره‌ای از مشکلات برادر یا خواهرت را بگشایی؟ یا چقدر علی‌‌وار در کوچه‌پس کوچه‌های شهر به‌دنبال سیر کردن شکم کودک و خانواده‌ای بودی که خدا بارها تو را به سوی او و گرفتن دستانش سفارش کرده است؟ آیا در حساب و کتابت خدا را در نظر داشتی؟ چقدر در گفتار و رفتارت به دستورات الهی وفادار بودی؟ چقدر کوشیدی تا اخم و غم میهمان چهره و دل پدر و مادرت نشود؟ ... آری وقت این است که امشب بنشینی و با خودت رو راست باشی آیا بعد از پایان خلوتت با حق، خود را شایسته عنوان «انسان بودن» می‌دانی؟!!
امشب شب قدر است، پس بکوش در این بهار شب‌ها با دست پر و سرنوشتی زیبا از خلوتگه یار برگردی و با غسل در کوثر توبه وارد بهشت جان شوی. امشب مقدس‌ترین شب‌هاست؛ شب قدر و شب نزول کتاب آسمانی است؛ کتابی که نویدبخش سعادت و بشارت است. بکوش تا پیوند جانت را با معبودت بیشتر از پیش کنی.
معبود هستی برای این شب مناجاتی را برگزیده است تا به‌کمک آن مسیر بازگشت برای انسان هموار و آسان باشد. بر اساس حدیث شیعه که از حمادبن عثمان (که وی از حسان‌بن علی از امام ششم شیعیان امام جعفر صادق) نقل شده‌است؛ شب قدر تا قیامت باقی است و در ماه رمضان واقع است. در روایات شیعه آمده است که شب قدر یکی از سه شب ۱۹، ۲۱ یا ۲۳ در ماه رمضان است که احتمال شب بیست‌وسوم بیشتر است. در اصول کافی نیز آمده است که تقدیر در شب نوزدهم و ابرام در شب بیست و یکم و امضا در شب بیست و سوم است.
اعمال شب‌های قدر
اعمال شب‌هاى قدر بر دو نوع است: يكى اعمالى كه در هر سه شب بايد انجام داد و ديگر اعمالى كه مخصوص به هر يك از شب‌هاى قدر است.
اعمالى است كه در هر سه شب بايد انجام داد و آن چند عمل است: نخست، غسل كنند. علاّمه مجلسى فرموده بهتر است غسل شب قدر در هنگام غروب آفتاب انجام گيرد كه نماز شام را با غسل بخواند. دوم، دو ركعت نماز كه در هر ركعت پس از سوره «حمد»، هفت مرتبه«توحيد» خوانده و پس از فراغت از نماز هفتاد مرتبه بگويد: «استغفر‌اللّه و اتوب‌اليه» در روايت نبوى است كه از جاى برنخيزد تا خدا او و پدر و مادرش را بيامرزد تا آخر خبر. سوم، قرآن مجيد را باز كند و در برابر خود گرفته و بگويد: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِكِتَابِكَ الْمُنْزَلِ وَ مَا فِيهِ وَ فِيهِ اسْمُكَ الْأَكْبَرُ وَ أَسْمَاؤُكَ الْحُسْنَى وَ مَا يُخَافُ وَ يُرْجَى أَنْ تَجْعَلَنِي مِنْ عُتَقَائِكَ مِنَ النَّارِ». سپس هر حاجت كه دارد، بخواهد. بعد قرآن را روی سر خود بگذارید و بخوانید: «اللَّهُمَّ بِحَقِّ هَذَا الْقُرْآنِ وَ بِحَقِّ مَنْ أَرْسَلْتَهُ بِهِ وَ بِحَقِّ كُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فِيهِ وَ بِحَقِّكَ عَلَيْهِمْ فَلا أَحَدَ أَعْرَفُ بِحَقِّكَ مِنْكَ و...». پس هر حاجتى كه دارى از خدا بخواه. پنجم، حضرت سيدالشهّدا عليه‌السّلام را زيارت كند. در روايت آمده: هنگامى كه شب قدر مىشود، منادى از آسمان هفتم از پشت عرش ندا سر می‌دهد كه خدا هركه را به زيارت مزار امام حسين عليه‌السّلام آمده، آمرزيد. ششم، اين شب‌ها (شب های قدر) را احيا بدارد، روايت شده هر كه شب قدر را احيا بدارد، گناهانش آمرزيده مىشود، هرچند به شماره ستارگان آسمان و سنگينى كوه‌ها و پيمانه درياها باشد. هفتم، صد ركعت نماز به‌جا آورد كه فضليت بسيار دارد و بهتر آن است كه در هر ركعت پس از سوره «حمد»، ده مرتبه «توحيد» بخواند. هشتم، اين دعا را بخواند: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَمْسَيْتُ لَكَ عَبْدا ...».
اعمال شب نوزدهم: نخست، صد مرتبه «اَستَغفُرِاللهَ رَبی وَاَتوبُ اِلَیه»، دوم، صد مرتبه «اَللّهُمَّ العَن قَتَلَةَ اَمیرَالمومنینَ»، سوم، بخواند «یا ذَالَّذی کانَ...»، چهارم، بخواند دعای «اَللّهَمَّ اجعَل فیما تَقضی وَ...»
اعمال شب بیست و یکم، فضیلتش زیادتر از شب نوزدهم است و باید اعمال آن شب را از غسل، احیا، زیارت، نماز هفت قُل هُوَالله، قرآن بر سر گرفتن، صد رکعت نماز و دعاى جوشن کبیر و غیرها در این شب به عمل آورد و در روایات تاکید شده در غسل و احیا و جدّ و جهد در عبادت در این شب و شب بیست و سوم و آن‌که شب قدر یکى از این دو شب است و در چند روایت است که از معصوم سوال کردند که معین فرمایید که شب قدر کدام‌یک از این دو شب است، تعیین نکردند، بلکه فرمودند: «ما اَیسَرَ لَیلَتَینِ فیما تَطْلُبُ».
از پيامبر گرامي اسلام (ص) نيز نقل شده است:« از خداوند به دور باد و نفرين بر كسي كه به شب قدر برسد و زنده باشد اما آمرزيده نشود». همچنین «انس‌بن مالك» از پيامبر (ص) نقل كرده كه فرمودند: «ماه مبارك به شما رو آورده است و در اين ماه شبي است كه برتر از هزار ماه است و هر كس از فيض شب قدر محروم گردد، از تمام خيرات بي‌نصيب مانده است و محروم نمي‌ماند از بركات شب قدر، مگر كسي كه خويشتن را محروم كرده است». به امید این‌که امشب همه از این شب پربرکت با دست پر برگردیم و دوستی خدا و لبخند رضایت او را به‌دست آوریم. شب نوزدهم گذشت اما امشب و شب بیست و سوم را از دست ندهید، شب بخشش و سرنوشت خود را در یابید... .
