بامداد جنوب - الهام بهروزی:
تقریبا در حال نزدیک شدن به روزهای پایانی هفته کتاب و کتابخوانی هستیم؛ هفتهای که میتوان بهانه خوبی برای اجرای یکسری طرحها و نشستهایی با حضور عامه مردم با محوریت کتاب باشد. در این میان، موسسات مردمنهاد که نقش تاثیرگذاری را در مقوله فرهنگسازی و آگاهیبخشی ایفا میکنند، میتوانند با علم به جایگاه شاخص کتاب بسیاری از فعالیتهای خود را متکی به این میراث کهن تعریف کنند تا مسیر را برای رسیدن به اهداف کلان خود هموار سازند. یکی موسساتی که در استان بوشهر نگاه ویژهای به حوزه کتابخوانی دارد و در طول سال افزون بر مسوولیتهای اجتماعی خود، از حوزه کتابخوانی غافل نمیشود، موسسه مردمنهاد «نجیرم» بندر دیّر است که اعضای آن را جوانانی تحصیلکرده، مانوس به کتاب و دغدغهمند تشکیل میدهد.
این موسسه در تازهترین اقدام خود بهمنظور اشاعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی نشست «عالیجناب ماتیکان» را با حضور فریبا اقدامی، مدیرعامل جهک در دیّر برگزار کرد. جهک یا «جریان همخوانی کتاب» سازمانی مردمنهاد است که از بهار 1391 با هدف توسعه فرهنگ مشارکت و افزایش آگاهی اجتماعی آغاز به کار کرده و میکوشد تا با همراهی نیروهای داوطلب جوان، مردم را به مشارکت در طرحهای نو و گوناگون کتابخوانی فراخواند. جهک برای تحقق اهداف عالی خود در زمينه گسترش فرهنگ کتابخوانی، افزایش سرانه مطالعه در جامعه، حمایت از ناشران و نویسندگان ایرانی و آشنایی با آثار گوناگون و مضامین آنها اجرای طرحهایی متنوع و نوآورانه را در دستور کار خود قرار داد تا عموم مردم را در ردههای سنی و طبقههای اجتماعی مختلف به مطالعه فرابخواند. جهک بر این باور است که در میان مشغلههای امروز شهرنشینی، کتابخوانی و بهویژه گفتوگوی موثر پیرامون آن میتواند و میبایست در میان اولویتهای شهروندان قرار گیرد. از اینرو، مدیرعامل این سازمان دعوت موسسه مردمنهاد «نجیرم» دیّر را لبیک گفت تا با حضور سه روزه خود شور کتابخوانی را در میان معلمان، مریبان، نویسندگان و کتابخوانان بزرگترین بندر صیادی کشور برانگیزد و راههایی را برای ترویج جریان همخوانی کتاب ارائه کند تا آیندگان این زادبوم از همان بدو زیستن با یار مهربان انیس و مونس شوند. این نشست به همت موسسه مردمنهاد «نجیرم» و با همکاری اداره آموزش و پرورش، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، کتابخانه عمومی دیّر و دفتر امور اجتماعی استانداری بوشهر برگزار شد که با اقبال بینظیری از سوی مخاطبان روبهرو شد.
موسی درویشی، مسوول برگزاری این نشست در خصوص برگزاری این برنامه به بامداد جنوب گفت: این برنامه بهمناسبت هفته کتاب و کتابخوانی با حضور فریبا اقدامی برگزار شد. این نشست آموزشی که با موضوع ترویج و مطالعه ادبیات کودک و نوجوان و با تدریس خانم اقدامی اجرا شد، با اقبال خوبی از سوی مربیان باشگاههای کتابخوانی و تسهیلگران کتابخوانی در دیّر مواجه شد. اقدامی در این کارگاه با اشاره به تفاوتهای کاری و عملی معلم و تسهیلگر، دورنمایی از ویژگیهای معلمان و تسهیلگران را در زمینه ترویج کتاب را بیان کرد. وی با تاکید بر تلفیق آموزش و بازی در روند کتابخوانی و همچنین کودکمحوری در رویکرد تسهیلگر، از مشارکت دادن کودکان در برنامههای کتابخوانی، ایجاد فضای شاد در محیط آموزش و اجازه دادن به کودکان برای خطا کردن به عنوان مشخصات بارز یک تسهیلگر کتابخوانی دانست. در برنامه «عالیجناب ماتیکان» که در خانه جوان دیّر برگزار شد، درباره مطالعه ادبیات کودک و نوجوان مفصل بحث و گفتوگو شد و خانم اقدامی با طمانینه و با تسلط کافی به سوالات شرکتکنندگان در این کارگاه پاسخ گفت.
مسوول برگزاری هفته کتاب کانون «نجیرم» و ریئس کتابخانه عمومی دیّر نیز در خصوص استقبال از نشست «عالیجناب واتیکان» به بامداد جنوب توضیح داد: این نشست با استقبال قابل قبولی مواجه شد، بهطوری که ظرفیت خالی در سالن کنفرانس خانه سازمانهای مردمنهاد شهرستان وجود نداشت و بهناچار تعدادی از علاقهمندان بهصورت ایستاده تا آخر برنامه حضور داشتند و سعیمان بر این بود که غیرمستقیم بازخورد نشستها را از نظر شرکت کنندگان دریافت کنیم که بیهیچ گونه اغراقی باید تاکید کرد که مخاطبان نشستها را عالی و کاربردی توصیف کردند.
سیدمهدی موسویکراماتی در ادامه با بیان اینکه نشستهای کتابخوانی «عالیجناب ماتیکان» حول محور «ادبیات کودک و نوجوان» و «کتابخوانی و توسعه» با رویکرد توسعه فرهنگی برگزار شد، افزود: حضور خانم فریبا اقدامی مدیرعامل موسسه جهک با ویژگیها و منشهای والای انسانی فرصت مغتنمی فراهم آورد که هفته کتاب امسال با عنوان «عالیجناب ماتیکان» دستاورد کمنظیری شامل سه برنامه «کتاب و خانه» به همت مدرسه حجاب دیّر و «کارگاه ترویج کتابخوانی با رویکرد ادبیات کودک نوجوان» و «کتابخوانی و توسعه» به همراه داشته باشد که توانستیم خوشهچین خرمن دانش و تجربیات خانم اقدامی باشیم. آنچه دریافت شد موسسه جهک همگانی کردن فرهنگ کتابخوانی را از برنامههای پیش روی خود تعریف کرده تا بتواند به اهداف متعالی خود که همانا کمک کردن به بهبود وضعیت فرهنگی جامعه است، دست یابد و در این راستا تلاشهای ستودنی داشتهاند. خانم اقدامی در کارگاههای برگزار شده با بهرهگیری از شیوه گفتوگوی متقابل با تاکید بر ارائه نکتههای کلیدی تاثیر زیادی بر مخاطبان خود و ایجاد انگیزه مطالعه در آنان داشته باشد.
وی در ادامه در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه آیا برگزاری نشستهای کتابخوانی اینچنین میتواند در توسعه فرهنگی موثر باشد، توضیح داد: بعد از لذت خواندن، رسالت اصلی کتابخوانی همانا آگاهیافزایی است و اشتراکگذاری کتاب در جمعهای کتابخوان موجب آگاهیبخشی است و بیشک مهمترین شاخصه دستیابی به توسعه فرهنگی آگاهی است. از جمله کارهای مهم کانون «نجیرم» برگزاری کارگاه های آموزش شیوههای اصولی کتابخوانی با کمک متخصصان حوزه کتابخوانی است و با این کار افراد آموزشدیده کتابخوانی را در جامعه همهگیر کرده تا به هدف اصلی خود که توسعه فرهنگی است و بهعنوان رکن اساسی توسعه شهرستان بهشمار میرود، برسد.
موسوی کراماتی همچنین در ادامه با تاکید بر اینکه کانون رشد و توسعه «نجیرم» در آغاز فعالیت خود با ترسیم نقشهراه، نشستهای دهگانه مرتبط با توسعه شهرستان را برنامهریزی کرد و برای نخستینبار، نشستهای کتابخوانی و نقش آن را در توسعه شهر در آبانماه 95 همزمان با هفته کتاب با حضور هوشنگ مرادیکرمانی، نویسنده مطرح کشوری آغاز کرد، تصریح کرد: حضور آقای مرادیکرمانی نظرگاه اعضا کانون رشد و توسعه نجیرم را به سمت ادبیات کودک و نوجوان سوق داد که شاهد برگزاری کارگاههای مختلفی از جمله «کارگاه ترویج کتابخوانی و مطالعه ادبیات کودک و نوجوان» در 23 آبان بودیم. پرداختن به مطالعه ادبیات کودک و نوجوان باعث نشد که اعضای کانون از بحث توسعه و کتابخوانی بهعنوان یکی از اولویتهای دهگانه غافل باشند. از این رو پس از برگزاری کارگاه 23 آبان، نشست کتابخوانی و توسعه در روز کتاب و کتابخوانی برگزار شد. در عین حال در چند سال گذشته کانون نجیرم همواره با مربیان و مسوولان مهدهای کودک همکاری بسیار نزدیکی داشته و چندین دوره آموزشی ویژه مربیان مهدهای کودک برگزار کرده و در نشست امسال نیز همکاری مهدهای کودک شهرستان قابل تقدیر بود.
رئیس کتابخانه عمومی شهرستان دیّر در پایان در خصوص نقش موسسات مردمنهاد در ترویج فرهنگ کتابخوانی گفت: موسسات غیردولتی میتوانند با ورود انگیزشی افراد به نشستهای کتابخوانی احساس نیاز نهفته در وجود آنان را آشکار ساخته و افراد جامعه را ابتدا با لذت خواندن آشنا ساخته و به این باور برسانند که حال خوش خواندن را که امسال به زیبایی در هفته کتاب مطرح شد، در خود احساس کنند و پس از آن ناخودآگاه به این مهم میرسند که از محدود راههای رسیدن به جامعه مطلوب که با آگاهی دستیافتنی است گذرگاهی چون خواندن است.
در پایان این گزارش یادآوری میشود، برای کتابخوان کردن افراد جامعه نخست باید راههای کتابخوانی را به آنها آموزش داد، سپس در گام بعدی بایست زیرساختهای کتابخوانی را فراهم کرد که این مهم نقش ماندگاری را ترویج فرهنگ کتابخوانی ایفا میکند. ما در این حوزه با چالشهای عمیقی دستبهگریبان هستیم و شوربختانه کتابخانه و کتابفروشی استانداردی را در سطح استان نداریم تا بتوانیم اندکی از تقاضا و نیاز مخاطب را پاسخگو باشیم؛ چراکه آن تعداد کتابفروشی هم که در سطح استان وجود دارد، نمیتواند در هر حوزهای پاسخگوی قشر کتابخوان باشد. بدون شک برگزاری نشستهای کتابخوانی بهصورت مکرر و مداوم میتواند تاثیر بسزایی را پرورش کتابخوانهای حرفهای ایفا کند. کتابخوانهایی که میتوانند مسوولان را به خود آورند و خالق آگاهی در جامعه باشند و توسعه فرهنگی را رقم بزنند. بدونشک وجود کتابفروشیها و کتابخانههای استاندارد در شهرهای کوچک و بزرگ زمانی محقق میشود که جامعه متقاضی و مشتاق کتاب باشند اما تا زمانی که مردم کباب را بیشتر از کتاب دوست دارند، نمیتوان انتظار معجزه داشت. از اینرو، برگزاری نشستهای کتابخوانی گام استواری در کتابخوان کردن جامعه است و افراد را نسبت به کتاب حساس و حساستر میکند.