داود علیزاده:

تقریباً یک دهه از رونق فروشگاه‌های اینترنتی در ایران می‌گذرد. هرچند بعد از بحران اقتصادی پساتحریم در سال‌های اخیر بسیاری از آنها با مشکلات عدیده روبرو شدند. مثال بارزش فروشگاه اینترنتی بامیلو بود که در سال گذشته فعالیت خودش را پایان داد. بامیلو یکی از اولین فروشگاه اینترنتی ایران بود که در سال 93 به یکی از قطب‌های فروش اینترنتی مبدل شده بود. بااین‌حال آنچه در بامیلو باعث رکود و شکست شد، تنها تحریم و بحران اقتصادی نبود. روش مارکت پلیس در این سایت باعث شد تا فروشندگان دیگر از بامیلو برای فروش کالای خود بهره بگیرند. اجناس نامرغوب و بی‌کیفیت و تقلب‌های مرسوم فروش اینترنتی در کار فروشندگان غیر باعث شد تا بامیلو مشتری‌هایش را از دست بدهد و در نهایت بسته شود. 

این روزها دیجیکالا رقیب دیرینه بامیلو نیز همین روش را در پیش‌گرفته است. مارکت پلیس  دیجیکالا البته بر محصولات نظارت بیشتری دارد؛ اما تقلب‌های مرسوم دارد دامن این سایت را هم می‌گیرد.

یکی دیگر از موارد تقلب، قیمت‌گذاری در تخفیف‌های این سایت است که به طرز مشکوکی باقیمت‌های اصلی تطبیق ندارد. به‌طور مثال در تخفیف‌های شگفت‌انگیز این سایت که هر روز طیف مختلفی از کالاها را با تخفیف‌هایی تا مرز 50 درصد عرضه می‌شود. همان محصول در دیجیکالا در روزهای عادی قیمتی نزدیک به قیمت تخفیف دارد، بااین‌حال در لیست شگفت‌انگیز قیمت آن به طرز شگفت‌انگیزی بالا می‌رود و با برچسب تخفیف با قیمت واقعی نزدیک می‌شود.

شگردی برای ارائه تخفیف کاذب و ترغیب مشتری به خرید کالا. در واقع مشتری تصور می‌کند که کالا را با تخفیف 50 درصدی خریده است؛ ولی در واقع این تخفیف یا درصد جزئی است و یا گاهی اصلاً تخفیفی اعمال نشده است.

یکی دیگر از موارد تقلبی که در فروشگاه‌های اینترنتی انجام می‌گیرد، ارسال کالای معیوب در فروش‌های قیمت پایین است. به این صورت که اجناس زیر 20 تا 30 هزار تومان که معیوب هستند، به صورت اینترنتی می‌شوند و ازآنجاکه هزینه پست برای مرجوع کردن کالا به‌صرفه نیست، مشتری قید مرجوع کردن کالا را می‌زند. چون گاهی به‌اندازه قیمت کالا هزینه پستی آن می‌شود. این مساله بیشتر در فروشگاه‌های آنلاین کتاب اتفاق می‌افتد. کتاب‌هایی که مشکل چاپی و تاخوردگی دارند و مشتری حضوری از خرید آن امتناع می‌کند در خرید اینترنتی برای مشتریان ارسال می‌شود.

نمونه دیگر تقلب در فروشگاه‌های اینترنتی در دسته محصولاتی صورت می‌گیرد که تاریخ‌مصرف دارند. به این طریق که برای مشتری محصولاتی با تاریخ رو به انقضا ارسال می‌شود و چون تاریخ کاملاً منقضی نشده، فروشگاه از پذیرفتن ارجاع کالا سر باز می‌زند!

یکی دیگر از شگردهای فروشگاه‌های اینترنتی اعلام نکردن تاریخ تولید و کشور سازنده کالا است. قیمت و کیفیت بسیاری از کالاها مشمول تاریخ تولید و کشور سازنده می‌شود. به‌طور مثال در بازار موبایل سال تولید در قیمت آن تأثیر دارد و ممکن است همان برند، همان مدل با یک سال تولید پایین یا بالاتر تا چند صد هزار تومان تغییر قیمت داشته باشد و یا برندی در کشورهای مختلف تولید می‌شود که فروشگاه اینترنتی تنها در معرفی به برند اشاره می‌کند و از کشور سازنده آن امتناع می‌کند و با این کار مشتری را فریب می‌دهد.

خیلی وقت‌ها پیچ‌وخم‌های شکایت اداری و دردسرهایش از یک‌سو، ارزش ناچیز کالا از سوی دیگر باعث می‌شود که مشتری عطایش را به لقایش ببخشد و این تقلب‌های مرسوم همچنان به شکل یک ناهنجار اجتماعی رواج داشته باشد.