داود علیزاده

روزبازارها گونه‎ای از بازارهای هفتگی هستند که معمولا در حاشیه یا میادین بزرگ شهرهای کوچک و بزرگ برپا می‎‏شوند و در آن عمدتا دستفروش‌ها با بساط و عرضه کردن محصولات خود از سبزی و تره‎بار گرفته تا لباس و کیف و ظروف چینی و ... امرار معاش می‎کنند. در این بازارچه‎ها معمولا افراد فاقد شغل فعالیت می‎کنند و از طریق فروش محصولات متنوع زخم‎های ناسور زندگی خود را دست و پاشکسته درمان می‏‌کنند.

جمعه‏بازار برازجان یکی از این روزبازارهاست که مکانی برای داد و ستد و فروش هر نوع محصولی به‎شمار می‏رود و در آن عموما میوه و تره‎بار، آجیل و خشکبار، پوشاک، ظروف، ماهی، کفش و لوازم خانه عرضه می‏شود. پیش از این روزبازار در مرکز شهر برازجان فعالیت می‎کرد و هرچند فضای آن کوچک بود اما غرفه‎بندی شده و کف آن آسفالت بود و تنها مشکلی که این بازارچه داشت، مشکلات ترافیکی بود؛ به همین دلیل با تشکیل کارگروهی تصمیم گرفته شد که جمعه‏بازار به نقطه‎ای خارج از شهر منتقل شود و در نهایت این روزبازار در تابستان گذشته به زمین خاکی وسیعی در ورودی شهر و کنار میدان خلیج فارس منتقل شد.

این در حالی بود که مکان فعلی فاقد هر گونه زیرساختی برای راه‎اندازی جمعه‏بازار بود و با وجود گذشت چندین ماه از این جابه‎جایی هنوز هم هیچ اقدامی در زمینه ایجاد زیرساخت‎های لازم صورت نگرفته است و این مساله صدای اعتراض بسیاری از شهروندان برازجانی را درآورده است! بدیهی است که مهم‎ترین دلیلی که مسوولان شهری برای جابه‎جایی جمعه‎بازار برازجان مطرح کرده بودند، مشکلات ترافیکی بوده است که در مکان فعلی همین مساله تبدیل به یک معضل شده است و متاسفانه چند وقت پیش یک شهروند که برای خرید به جمعه‎بازار مراجعه کرده بود، در اثر تصادف جان خود را از دست می‌دهد.

بنا به گفته شهروندان، مکان فعلی جمعه‎بازار به‌دلیل خاکی بودن کف آن از نظر بهداشتی نیز مصائبی را هم برای فروشندگان و هم برای مشتریان به همراه دارد چون با کمترین وزش بادی گرد و خاک روی تمام محصولات عرضه شده می‎نشیند و این گرد و خاک ممکن است به همراه خود بیماری‎های فراوانی را داشته باشد. همچنین این روزبازار به‌دلیل نداشتن سقف در مقابل سرما و گرما و باران نمی‌تواند فضای امنی برای فروشندگان و مشتریانش باشد. علاوه بر این، نبود سرویس بهداشتی دیگر مشکل این فضا است که شهروندان برازجانی را می‎آزارد!

یک فعال و کنشگر مدنی در این باره به بامداد جنوب گفت: وقتی خبری مبنی بر فوت یکی از همشهریانمان بر اثر سانحه تصادف در مکان جدید جمعه‌بازار را شنیدم، واقعا ناراحت شدم. ان‌شاءالله دیگر شاهد چنین اخبار دردناکی که باعث و بانی آن تصمیمات ناشیانه برخی از مسوولان بود، نباشیم.

به گفته داریوش صالحی، برای ایجاد روزبازارها یک کارگروه وجود دارد که شامل دستگاه‎های فرمانداری، شهرداری، سازمان علوم پزشکی، اداره صنعت و معدن، اداره کشاورزی، راه و شهرسازی، استاندارد، کار و رفاه اجتماعی، اتاق اصناف، شورای شهر، سازمان نظام کشاورزی می‏شود و ریاست این کارگروه را فرمانداری به عهده دارد و شهرداری به تنهایی وظیفه‌ای ندارد و تصمیمات را کارگروه به ریاست فرمانداری می‌گیرد؛ اما پس از تصمیم‌گیری این وظیفه شهرداری است که مکان مناسب را با تجهیزات اولیه و استاندارد‌های لازم برای راه‎اندازی روزبازار تامین کند.

وی در ادامه با اشاره به اینکه جمعه بازار علاوه بر اینکه یک بازارچه هفتگی لست و زمینه اشتغال مردم را در یک روز خاص‌ فراهم می‎آورد، یک مکان تفریحی هم برای عموم مردم است، افزود: این در حالی است که مکان فعلی جمعه‌بازار برازجان از ابتدایی‌ترین امکانات بی‌بهره است! این رزوبازار در فصل تابستان به‌دلیل گرد و خاک زیاد و در فصل زمستان هم به‌دلیل بارش ‌باران عملا به مکانی غیرقابل تردد تبدیل می‌شود.

صالحی در خصوص عمده مشکلات و کمبودهای این روزبازار گفت: این مکان فاقد سرویس بهداشتی، سایه‌بان، کف آسفالت یا حداقل سیمانی یا سنگ‌فرش، غرفه‌بندی و ... است. این در حالی است که این موارد جزء الزامات و بایدهای راه‎اندازی روزبازار هستند اما در مکان فعلی هیچ‎کدام از این امکانات وجود ندارد. البته پیش از این؛ دستفروشان و کاسبان جمعه‌بازار در فرمانداری تجمع و نسبت به این مساله اعتراض کردند اما آن زمان مسوولان فرمانداری به آنها گفتند گه این مکان موقت است و به‌زودی این روزبازار به جاده سلامت منتقل شود.

این کنشگر مدنی در ادامه با تاکید بر اینکه حتی شهردار و اعضای شورای شهر هم به استاندارد نبودن مکان فعلی جمعه‎بازار معترف هستند تا جایی که آقای نیکنام در کلیپی کوتاه از نبود امکانات اولیه در این مکان انتقاد کرده است، تصریح کرد: متاسفانه مکان فعلی جمعه‎بازار تهدیدی برای شهروندان است و جابه‎جایی آن نتوانسته فرصتی برای آنها ایجاد کند. این در حالی است که دلیل جابه‌جایی این روزبازار را بار ترافیکی معرفی کردند؛ اما واقعا برای حل این مشکل راه‌حل‌های دیگری وجود نداشت؟ مثلا ایجاد انضباط در اطراف میدان مجاور و راهکارهای دیگری که می‌توانست راهگشا باشد. در اینجا این سوال پیش می‎آید که اگر واقعا هدف کاهش بار ترافیکی بود، چرا به مکانی منتقل شد که در این زمینه دارای خطراتی به مراتب بیشتر از مکان قبلی است؟ متاسفانه مکان فعلی فاقد هر گونه امکانات اولیه و ابتدائی است، به‌طوری که اکنون باید پرسید این کارگروه بر چه اساس و معیاری این مکان را برای جانمایی جمعه‏بازار در نظر گرفتند؟! آیا دانشگاه علوم پزشکی استان از نظر بهداشتی این مکان را تائید کرده است؟! اگر تائید نکرده پس چگونه این روزبازار منتقل شد؟ آیا اداره استاندارد این مکان را برای جانمایی روزبازاربرازجان تائید کرد؟!

صالحی ادامه داد: بدیهی است کسانی که با سرمایه اندک کسب و کاری را شروع می‌کنند، نیاز به حمایت دارند که اگر این حمایت در زمینه تامین مکان صورت بگیرد در رونق کسب و کار آنها می‎تواند بسیار تاثیرگذار ظاهر شود، افزود: در مکان قبلی کاسبان از درآمد خودشان بسیار راضی ‌بودند و می‌توانستند تا حدودی نیازهای خود را تامین کنند؛ اما پس‌ از انتقال به مکان جدید تا مدت‌ها به‌دلیل گرمای هوا و استقبال نکردن شهروندان، به‌شدت تحت فشار بودند و واقعا نمی‌توانستند فروش خوبی داشته باشند و نیازهای زندگی خود را تامین کنند اما اکنون که فصل سرماست و هوای خوب بر منطقه حاکم است و می‎توانند به کسب و کارشان رونق بدهند نیاز به حمایت جدی دارند، آیا وقت آن نرسیده است که مسوولان فکر جدی برای استاندارد کردن و ایجاد زیرساخت‎های اولیه در این مکان کنند، آیا آنها پاسخگوی کوتاهی‎های خود در این زمینه خواهند بود؟!

وی در پایان در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه اگر شهروندان خرید از این بازارچه با توجه به اینکه هیچ‎گونه ایمنی برای سلامت آنها ندارد، تحریم کنند، آیا منجر به این نمی‎شود که مسوولان شهری تکانی به خود بدهند و تصمیم جدی برای مکان این روزبازار بگیرند، گفت: برای مشکل جمعه‌بازار با تحریم حل نمی‌شود و وضعیت آن بهبود نمی‎یابد؛ چراکه اگر تاثیرگذار بود، در همان روزهای اولیه چنین اتفاقی رخ می‌داد. ببینید جمعه‌بازار برای‌ مردم یک مکان تفریحی است که هم خریدشان را انجام می‌دهند و هم چرخی با خانواده خود در آن می‌زنند و جمعه را سپری ‌می‌کنند؛ هرچند از وضعیت آن اظهار ناراحتی‌هایی هم می‌کنند؛ اما گوش شنوایی برای شنیدن نیست! بنابراین برای اینکه مکان فعلی تغییر کند، باید دوباره کاسبان این روزبازار و مردم از فرماندار جدید این درخواست را به‌صورت بسیار جدی‌تر مطالبه کنند و خواهان این بشوند که در این باره تصمیم کارشناسی‎شده و منطقی گرفته شود.

در پایان این گزارش یادآوری می‎شود، مکان فعلی جمعه‎بازار اگر دارای زیرساخت‎هایی ابتدایی و امنیت تردد باشد، به دلیل وسعتی که دارد می‎‌تواند به مکان مناسبی برای داد و ستد بدل شود؛ اما در حال حاضر به‌دلیل شرایط نامناسبی که دارد اغلب شهروندان برازجانی از آن ناراضی هستند و خواهان ایجاد زیرساخت کافی و لازم برای تامین امنیت خود و کسبه حاضر در آن هستند. باشد که این بار مسوولان گوش شنوایی برای این مطالبه بحق شهروندان و کنشگران مدنی این شهر داشته باشند و گام‎های استواری را در راستای رفع این دغدغه جدی مردم این سامان بردارند.