الهام بهروزی: هنر یکی از ابزارهای کارآمد برای گذر بشر از دوران پرآشوب کروناست؛ چراکه فضای شاد، رنگارنگ و هیجان‌انگیز فعالیت‌های هنری کاهنده آلام و افکار مزاحم و بیمار است. به عقیده متخصصان روانشناسی بالینی، هنردرمانی روشی موثر و کاربردی در مقابله با بحران‌های روانی دوران کروناست.
به‌طور طبیعی در این دوره بحرانی، خانه‌نشینی طولانی‌مدت و محدود شدن بسیاری از کنش‌های اجتماعی و رفت‌و آمدهای روزانه برای مردم ایران که بسیار اجتماعی هستند، طاقت‌فرسا و دشوار است و برای آن‌ها با تبعات و پیامدهای جبران‌ناپذیری همراه شده یا می‌شود. طبیعتا اگر راهی برای خروج از این وضعیت کسل‌کننده و افسردگی‌آور تدبیر نشود، قطعا به‌شکل فزاینده‌ای با بحران بیماری‌ها و اختلالات روانی در دوران پساکرونا روبه‌رو خواهیم شد.
بدیهی است روی آوردن به فعالیت‌های هنری یکی از راه‌های نجات‌بخش برای تخلیه فشارهای روانی ناشی از اخبار بد و آسیب‌های مرگبار ویروس کروناست. قطعا هنر دنیای شاد و امیدبخشی را پیش روی فرد می‌گذارد. هرچند فعالان و تاسیسات فرهنگی هنری خود از گزند تعطیلات پیاپی به‌دلیل کنترل این ویروس مصون نمانده‌اند ولی با همه این‌ها، این عرصه نجات‌بخش به جریان خود ادامه می‌دهد تا کورسویی در دنیای تاریک کرونا باشد برای نجات بشر.
در این میان، ویروس کرونا بیرحمانه این حوزه را با چالش‌های تهدیدآمیزی روبه‌رو کرده است تا جایی که موجب تعطیلی یا رکود بسیاری آموزشگاه‌ها و موسسات فرهنگی هنری و بیکاری شمار زیادی از اهالی و فعالان هنری شده است ولی با همه این‌ها هنر روی پاهای خود ایستاده تا رنگی تازه به دنیای مات کرونایی ببخشد. قطعا در راستای مقابله با یاس، نومیدی، افسردگی، استرس و مرگ‌اندیشی نقش شگرفی را ایفا خواهد کرد. آموزشگاه‌هاي آزاد و مربيان هنر در استان بوشهر مانند سایر نقاط کشور در بدترين شرايط به برگزاري كلاس‌هاي هنري اقدام كردند تا جريان هنر در اين منطقه از حركت نايستد و در سايه آن روحيه اميد و نشاط را در جامعه پیرامونی خود زنده نگه دارند.
در این میان، یکی از مربیان هنرهای تجسمی در خصوص اهمیت پرداختن هنر در دوران کرونا به بامداد جنوب گفت: از دید من، گذراندن زندگی در دوران کرونا که پر از اضطراب، نگرانی و افسردگی است نیاز به محرکی دارد که از این شرایط انسان را دور کند و به سمت امید و حال خوب ببرد. بدون تردید انتخاب هنر در این دوران گزینه بسیار خوبی می‌تواند باشد؛ چراکه فضایی که هنر پیش روی فرد می‌گذارد، فضایی امیدبخش و هیجان‌انگیز است. در حقیقت انسان زمانی که دارد روی طرح یا اثر خود کار می‌کند، غرق در دنیای رنگ‌ها و نقش‌ها می‌شود. این غرق‌شدگی موجب زدودن افکار منفی از ذهن و دور شدن فرد از موضوعات و مسائل نگران‌کننده و آزاردهند می‌شود. از این رو، روی‌آوردن به هنر به‌ویژه در بحران کرونا می‌تواند نقش موثری را در حفظ سلامت روانی فرد و شادابی و تقویت روحیه وی ایفا کند.
مریم خلیفه در ادامه با تاکید بر اینکه فعالیت‌های هنری تاثیر بسزایی در کاهش تنش‌های روانی افراد در مواقع بحرانی مثل اپیدمی بیماری‌های مسری و... دارد، افزود: به عقیده روانشناسان، هنردرمانی به‌عنوان یک ابزار فرافکن در کاهش مسائل و مشکلات درون خانواده، کاربردی فراگیر در زمان بحران کرونا دارد و در همه زمان‌ها به‌ویژه دوران شیوع انواع بحران، نیروهای متعارض درونی و بیرون فرد و جامعه را بهبود داده و سازگاری بهتری برای صاحب آن اثر ایجاد می‌کند.
وی تعطیلی‌های پیاپی را در ایام کرونا مهم‌ترین چالشی دانست که اهالی هنر با آن دست به گریبان شده‌اند، بیان کرد: این تعطیلی‌ها کار را موجب وقفه افتادن در آموزش هنرجوها می‌شود؛ به‌طوری که گاه برخی از موارد آموزشی را ناچاریم از اول برای آن‌ها یادآوری کنیم البته من برای اینکه هنرجوها در تعطیلات اجباری با مشکل کمتری مواجه شوند، از طریق شبکه‌های مجازی در جاهایی که با مشکل مواجه می‌شوند و نیاز به مشاوره دارند، آن‌ها را راهنمایی می‌کنم اما گاهی سوالاتی پیش می‌آید که باید به شکل عملی به آن‌ها پاسخ بدهم، هرچند در این زمینه هم به تهیه کلیپ‌های آموزشی اقدام می‌کنم ولی قطعا آموزش فیزیکی خیلی بهتر و بیشتر به مهارت‌آموزی آن‌ها کمک می‌کند.
خلیفه در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه آیا ایجاد این وقفه‌های در دوره‌های آموزشی در انگیزه شما در تدریس تاثیر سوئی می‌گذارد، گفت: خیر، چون علاقه من به تدریس به‌گونه‌ای است که حتی با شیوع کرونا و قرنطینه و محدودیت‌های به‌وجود آمده، هیچ‌گونه خللی در اراده و انگیزه من راه نیافته و همچنان مجدانه و با علاقه به آموزش هنر می‌پردازم. البته در حال حاضر فقط دوره‌های نقاشی مدرن با تکنیک اکرولیک را برگزار می‌کنم و شاید نو بودن سبکی که آموزش می‌دهم و اینکه فضای این کار بیشتر انتزاعی و آمیزه‌ای از واقعیت و تخیل است، همیشه برای خود من و هنرجویانم هیجان‌انگیز بوده است. به همین دلیل هیچ مساله‌ای نمی‌تواند بر روحیه و انگیزه من در تدریس تاثیر بدی از خود به جای بگذارد.
وی در ادامه به تاثیر سوء کرونا بر میزان درآمد ماهانه فعالیت‌های هنری اشاره و تصریح کرد: با توجه به شرایط حساس و خاصی که کرونا بر جامعه حاکم کرده است. ما ناچار هستیم که به‌منظور رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی تعداد هنرجوها در هر کلاس را کاهش بدهیم تا بدین شکل شرایط ایمن را برای آن‌ها در آموزشگاه فراهم کنیم. بنابراین خواه ناخواه با کاهش و ریزش هنرجوها از نظر درآمدی در مقایسه با سال‌های گذشته دچار رکود شده‌ایم اما این رکود موقتی است و امید می‌رود با پایان کابوس کرونا دوباره رونق به هنر برگردد.
این معلم هنر در ادامه با اشاره تاثیر کلاس‌های هنر در کاهش خستگی‌های روانی ناشی از پاندمی کرونا تاکید کرد: خوشبختانه کلاس‌های هنری به‌خصوص نقاشی (هنرهای تجسمی) تاثیر فراوانی در کاهش خستگی‌های ذهنی و روانی افراد دارند. ببیندی وقتی وارد این کلاس‌های می‌شوید و نمونه کارهای هنرجوها را می‌بینید ناخودآگاه حال خوبی بر درون فرد حاکم می‌شود و جهان پیرامون خود را که در این روزها مملو از اضطراب و بیماری است، فراموش می‌کند. من در این کلاس‌ها انتخاب طرح را بر عهده خود هنرجو می‌گذارم تا کاملا دلی و از روی علاقه انتخاب کند و بتواند با برقراری ارتباط با دنیای انتزاعی طرح آرامش درونش را افزایش بدهد.
خلیفه در پاسخ به این پرسش که در این مدتی که کرونا بر جامعه حاکم شده، آیا این بیماری بر سلیقه هنرجویان شما در انتخاب طرح‌های خاصی مثل طرح‌های خنثی تاثیری داشته است یا خیر، بیان کرد: نه اصلا این مساله موجب هدایت سلیقه یا ذائقه هنرجو به سمت و سوی طرح‌های مایوس‌کننده نشده است. آن‌ها معمولا طرح‌هایی را در طیف‌ها و سبک‌های مختلف انتخاب می‌کنند که خلاصه در موتیف‌های زندگی‌بخش می‌شوند و اغلب این طرح‌ها با موضوع زن، طبیعت و ... هستند و بیشتر بر پایه تکنیک‌های خاصی هم اجرا می‌شوند.
وی در خصوص اهمیت هنر در دوران پساکرونا در بازگشت افراد به زندگی عادی تصریح کرد: هنر بدون شک در زندگی انسان در هر شرایطی می‌تواند تاثیرگذار باشد، همین‌طور که در شرایط فعلی باعث شده که افراد حتی برای چند ساعت در روز اضطراب را فراموش کنند قطعا در دوران پساکرونا نیز تاثیر مفیدی در زدودن خاطرات و وقایع تلخ دوران پر از کابوسی که این ویروس بر جهان حاکم کرد، خواهد داشت.
خلیفه در پاسخ به این پرسش که توصیه شما به هنرجوها برای تقویت روحیه و امیدواری و شادی درون بیشتر انتخاب چه طرح‌هایی است، توضیح داد: در واقع من همیشه طرح‌هایی را که رد پایی از امید در آن‌ها وجود دارد به آن‌ها پیشنهاد می‌دهم ولی اولویت خودم در نقاشی چه در سبک رئال و چه در دیگر سبک‌ها رنگ‌ها هستند که به تنهایی ترسیم‌کننده خیلی از ناگفته‌ها و مفاهیم ذهنی من می‌شوند.
وی در خصوص ویژگی استفاده از رنگ‌های گرم در نقاشی گفت: تماشای رنگ‌های گرم باعث تشدید سیستم عصبی، تحریک احساسات و بروز هیجان و نشاط می‌شود. قطعا این رنگ‌ها تاثیر بسزایی در روان و نمایش احساسات و جریان زندگی فرد ایفا می‌کند و وی را به سمت امید به زندگی سوق می‌دهد. که انتخاب این رنگ‌ها در دوره بحرانی کنونی می‌تواند انتخاب شایسته‌ای باشد!
این مربی نقاشی همچنین درباره خصیصه کاربرد رنگ‌های سرد در آثار هنری خاطرنشان کرد: رنگ‌های سرد آرامش‌بخش هستند و اغلب هارمونی آن‌ها در محیط مختلف به چشم نمی‌آید ولی گاه ممکن است برای فراموش کردن یک مساله غم‌انگیز کارایی اثربخشی داشته باشد و به نوعی فرد با انتخاب این رنگ‌ها، درونش را از غم تخلیه می‌کند.
خلیفه در پایان با ابراز امیدواری از پاک شدن جهان از ویروس کرونا در آینده نزدیک یادآور شد: روی آوردن به هنر در دوران پر از استرس کنونی می‌تواند در حفظ هویت، شخصیت و نیز برانگیختن احساس موفقیت در افراد بسیار موثر باشد. بنابراین توصیه می‌شود افراد با توجه به علاقه و استعدادی که دارند به‌منظور حفظ سلامت روان خود با گرایش به یک رشته هنری، لحظات انرژی‌بخش و مثبتی را برای خود و افراد پیرامونی‌شان بیافرینند.
