داود علیزاده
جزیره خارگ به‌عنوان یکی از نقاط مهم و استراتژیک صنعت نفتی کشور محسوب می‌شود. این جزیره زیستگاه آب‌سنگ‌های مرجانی و یک اکوسیستم باارزش زیستی است و آلودگی‌های نفتی مهم‌ترین تهدید این زیست‌بوم است. حوادث آلودگی نفتی دریا ناشی از نشت نفت از خطوط انتقال از مهم‌ترین علل آلودگی‌های نفتی در خلیج‌فارس در سال‌های اخیر بوده که نیاز است شرکت‌های نفتی اقدامات پیشگیرانه را برای جلوگیری از این‌گونه آلودگی‌ها انجام دهند.
بااین‌حال ساکنان جزیره خارگ را فقط کارکنان شرکت‌های نفتی و وابسته تشکیل نمی‌دهند. این جزیره چندین هزار ساکن بومی نیز دارد که تبعات حضور صنعت نفت در این جزیره خواسته و ناخواسته، مثبت و منفی روی زندگی آنها تاثیرگذار بوده است. در هفته جاری پس از طرح مشکل تردد ساکنان جزیره در بامداد جنوب؛ این مساله سوژه خبری رسانه‌های استان نیز شد و درنهایت تردد به این جزیره دوباره بعد از چندین روز تأخیر از سر گرفته شد؛ اما این مساله به‌صورت ریشه‌ای حل‌نشده است و تنها مشکل سکونت در جزیره خارگ نیز محسوب نمی‌شود. مشکلاتی همچون کمبود تجهیزات پزشکی، آلایندگی محیط زیستی به دلیل صنایع نفتی و ... همچنان پابرجاست. ازاین‌رو بامداد جنوب با دکتر هدی موری بازفتی، عضو شورای شهر جزیره خارگ گفت‌وگویی صورت داده است که در ادامه می‌خوانید.
آلودگی‌های نفتی در جزیره خارگ همیشه یکی از سوژه‌های خبری چند سال اخیر بوده است. شورای شهر جزیره در این رابطه راهکاری یا رایزنی با مسوولان مربوطه داشته است؟
جزیره خارگ و خارگو هر دو دارای اکو سیستم‌های مرجانی باارزشی هستند و از طرف دیگر به‌عنوان قطب صادرات نفت خام ایران نیز میزبان صنایع نفتی است؛ اما به خاطر نشت نفت و آلایندگی محیط‌زیست این مناطق دچار مشکلاتی شده است و به‌عنوان یکی از آلوده‌ترین نقطه‌های نفتی جهان شناخته می‌شود. کمتر منطقه‌ای در جهان وجود دارد که تا این حد به آلاینده‌های نفتی آلوده‌شده باشد. شرایط منطقه، جریانات آبی و هیدرولوژی در تشدید این بحران مؤثر هستند و این آلاینده‌ها در این منطقه اثرات سوی مختلفی دارند. ازجمله کاهش قدرت بازسازی ذخایر آبزیان، از بین رفتن پلانکتون‌های دریایی و البته این آلودگی‌ها کاهش مستقیم صید و صیادی را نیز در پی خواهند داشت. کاهش یا جلوگیری از پیامدهای منفی محیط زیستی مستلزم توجه بیشتر به این منابع خدادادی است و به‌کارگیری قوانین ملی و محلی برای حفاظت از آنها است. تا علاوه بر اینکه ما توسعه پایدار را داشته باشیم در واقع محیط‌زیست را هم حفاظت کنیم. شورای ششم باید با همدلی و هم‌زبانی شرکت‌های نفتی مستقر در جزیره خارگ را که پیشران چرخه اقتصادی کشور هم هستند بخواهد که طرح محلی مقابله با آلودگی را با انسجام بیشتری تدوین و عملیاتی کند.
یکی دیگر از مشکلاتی که مردم جزیره با آن روبرو هستند مساله تردد است تا جایی که در هفته اخیر حتی به دلیل فعال نبودن شناورها در این مسیر مردم به تردد با قایق و وسایل بدون ایمنی روی آورده بودند و این مساله تازه‌ای نیست و در ایام دیگر سال هم مدام تکرار می‌شود. در این خصوص توضیح بفرمایید؟
مساله تردد به جزیره خارگ یکی از مسائلی است که شورای ششم از بدو شروع به آن توجه داشته است. در حال حاضر متولی مشخصی برای مساله تردد به جزیره خارگ مشخص نشده است. باید در نظر داشت که با توجه به تصویب نشدن طرح جامع و نبود سازمان حمل‌ونقل شهرداری و... به نظر می‌رسد که باید کمیته‌ای تحت عنوان حمل نقل مشتمل از بخشداری، سازمان بنادر، شهرداری، عملیات عمومی و... تشکیل شود و در این زمینه تصمیمات مدون و اساسی گرفته شود. در حال حاضر در مسیر بوشهر هر دو شناور به دلیل تعمیرات از سرویس خارج شدند و تنها شناور سپاه دریایی الماس قشم با ظرفیت فول به تردد اهالی بومی کمک می‌کند.
پیشنهادشده بود که بخش خصوصی وارد بحث تردد به جزیره خارگ شود؟
در خصوص حضور بخش خصوصی بعضی جوانب وجود دارد که مساله را پیچیده می‌کند. به طور مثال گردشگر پذیر نبودن خارگ به خاطر استراتژیک بودن منطقه و محدودیت‌هایی که وجود دارد و همچنین کرایه پایین با توجه به وضعیت اقتصادی مردم جزیره و هزینه بالای نگهداری شناورها. باید بپذیریم که جزیره خارگ مثل کیش یا قشم موقعیت تجاری و گردشگری ندارد که بخش خصوصی ترغیب شود. همچنین به خاطر موقعیت استراتژیکش نمی‌تواند هم داشته باشد. تسهیلات کنونی نیز جوابگوی این مساله نیست. برای مثال بخش خصوصی اگر بخواهد یک شناور مناسب و نو را در مسیر داشته باشد، این مساله حدود 70 میلیارد تومان هزینه دارد که بخش خصوصی حداقل باید 20 درصد آورده داشته باشد و مابقی نیز به‌صورت تسهیلات می‌توان تأمین کرد؛ اما سرمایه‌گذاری همین مبلغ 12 میلیارد تومانی آورده و استفاده از 48 میلیارد تسهیلات به‌تبع بار مالی سنگینی برای سرمایه‌گذار دارد که با توجه به میزان مسافران و نرخ کرایه، بازگشت سرمایه و سودآوری را نیز موردتردید قرار می‌دهد. به نظر می‌رسد که باید نهادهای مسوول در استان برای این مساله مشارکت داشته باشند و فضا را برای حضور بخش خصوصی تسهیل کنند. نیاز است در خصوص این چالش مهم مسئولین امر به فکر راهکاری اساسی باشند.
در خبرها داشتیم که سازمان تأمین اجتماعی ایجاد مرکز درمانی در جزیره را منوط به جانمایی و مشخص کردن زمین برای این پروژه اعلام کرده بود. این مساله تا چه اندازه پیشرفت داشته است؟
در خصوص بیمارستان تأمین اجتماعی هم رایزنی برای تأسیس یک درمانگاه عمومی در استان صورت گرفت و شروع آن منوط به مشخص شدن زمین آن بود که به دلیل محدودیت‌های جزیره؛ هنوز زمین مناسب برای آن پیدا نشده، اما به نظر می‌رسد اهالی جزیره بیش از هر چیز به تجهیزات و امکانات تخصصی پزشکی نیاز دارند.
به طور مثال یکی از تجهیزات تشخیصی سی‌تی‌اسکن است که متاسفانه اهالی جزیره از نبود چنین دستگاهی رنج می‌برند و در این شرایط کرونایی و سختی تردد به‌ناچار به بیرون از جزیره عزیمت می‌کنند. رسیدگی به این مهم یکی از اولویت‌های شورای ششم است و نیاز به نگاه ویژه مسئولین امر دارد.
از آمار ابتلا و شیوع کرونا در جزیره اطلاع دارید؟ واکسیناسیون در این جزیره تا چه اندازه انجام‌گرفته است؟
در مورد واکسیناسیون، خوشبختانه با پیگیری‌های مداوم مسئولین به‌خصوص بخشداری اقدامات خوبی در این خصوص صورت گرفته و تا به امروز بیش از هشت هزار دوز واکسن به متقاضیان بالای هجده سال تزریق‌شده و فکر می‌کنم در ارتباط با این موضوع جز مناطق پیشتاز در استان هستیم؛ اما بهر حال مواردی از بیماران کرونایی که دچار وضعیت وخیم می‌شوند، برای ادامه درمان نیاز به اعزام به بیرون از جزیره دارند که به علت نبود اورژانس هوایی در منطقه و مشخص نبودن فرایند اعزام با دشواری‌های زیادی روبرو هستند. البته به کمک مدیریت عملیات عمومی و هلی کوپتر فلات قاره برخی به بوشهر اعزام می‌شوند.
جزیره خارگ و خارگو میزبان گونه جانوری آهو است. تعداد آهوان خارگ در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته که از ظرفیت جغرافیایی جزیره بیشتر است. تا حدی که زمینه بروز مشکلاتی مثل شیوع بیماری، تلفات ناگهانی و ... نظیر گذشته محتمل است. آیا برای این مساله با محیط‌زیست رایزنی‌هایی صورت گرفته است؟
در خصوص آهوان خارگ آخرین سرشماری صورت گرفته تیرماه امسال با ثبت ۱۰۷۰ رأس در جزیره خارگ و ۱۶۰ رأس در جزیره خارگو آماربرداری صورت پذیرفت که در صورت برطرف شدن ابهامات و ارسال دستورالعمل اجرایی ارسالی از سوی سازمان عملیات تعدیل انجام خواهد.
