داود علیزاده

فرایند مدیریت بهینه پسماندهای شهری در هر شهر یا حتی روستا نیازمند آموزش، اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی از سوی نهادها و سازمان‌های دولتی، خصوصی و گروه‌های داوطلب مردمی است. تفکیک پسماند و بازیافت یکی از چند مسیر مهم نشان دادن محیط‌زیست و حفظ آن است. کودکان با آموزش تفکیک زباله، بازیافت و ...، در معرض انبوهی از امکانات یادگیری قرار می‌گیرند. در همین زمینه رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری بندر بوشهر از اجرای طرح همیار بازیافت مدارس در بوشهر خبر داد.

فرشید کارمزد در خصوص اجرای این طرح در بوشهر گفت: در راستای ارتقای فرهنگ مدیریت پسماند توسط شهروندان، اقدامات زیربنایی مهمی در سطح این سازمان در حال انجام است.

رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری بندر بوشهر با بیان اینکه در این طرح که با همکاری مدارس شهر بوشهر انجام می‌پذیرد تاکید کرد: دانش آموزان به‌عنوان همیار بازیافت در منازل خود و مدرسه بوده و خود در ترویج این فرهنگ با ما سهیم خواهند بود.

وی درباره اثربخشی فعالیت‌ها بر گروه هدف کودکان و دانش آموزان، توضیح داد: هرچند که آموزش گروه‌های مخاطب مختلف شهروندی همواره به‌عنوان یکی از اهداف و برنامه‌های اصلی سازمان مدیریت پسماند شهرداری در طول دهه گذشته مطرح بوده اما با توجه به تجربیات بومی و بین‌المللی در حوزه آموزش محیط‌زیست، تمرکز بر کودکان و دانش آموزان، به‌عنوان نسل آینده از اثربخشی بالاتری برخوردار خواهد بود.

رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری بندر بوشهر با بیان اینکه طرح همیار بازیافت مدارس یکی از طرح‌های چندگانه‌ای است که در راستای ترویج فرهنگ مدیریت پسماند در شهر بوشهر فعال‌شده است تصریح کرد: این طرح در مهدکودک و پیش‌دبستانی‌ها نیز آغازشده و در فاز دوم این طرح به‌زودی منازل مسکونی شهروندان محترم، آموزش‌های چهره به چهره و اصناف را هم زیرپوشش این طرح خواهیم آورد.

کارمزد تاکید کرد: طرح چهره به چهره شهروندی، طرح کاغذ زباله نیست ادارات، طرح دست‌های مهربان و طرح حامیان کوچک، شهر سالم از جمله طرح‌های در شهر بوشهر در حال اجراست.

رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری بندر بوشهر با اشاره به نزدیک شدن به ایام نوروز از تدوین طرح‌های دیگر در این زمینه خبر داد و افزود: طرح‌ها موثری در مرحله مطالعاتی است که به‌زودی پس از بررسی نهایی فعال خواهند شد.

رئیس سازمان مدیریت پسماند بندر بوشهر در خصوص اجرای طرح آموزش مدیریت پسماند در ادارات بوشهر نیز تصریح کرد: ادارات همواره یکی از مراکز تولید پسماند کاغذ بوده و با برنامه‌ریزی انجام‌شده تمام سعی ما این است که قبل از پایان سال جاری تمامی ادارات را تحت پوشش طرح مدیریت پسماند در آورده و فرهنگ مدیریت پسماند را هر چه‌بهتر در ادارات شهر بوشهر پرورش دهیم.

یادآوری می‌شود بر اساس تفاهم‌نامه سازمان مدیریت پسماند بندر بوشهر و اداره کل آموزش‌وپرورش استان بوشهر، از سال ۹۵ کار آموزش پسماند در مهدکودک‌ها و مدارس شهر بوشهر آغازشده است و این طرح و مشابه‌ آن با فراز و نشیب در این سال‌ها پیگیری شده است.

کودکان در سنین پایین‌تر کنجکاو هستند و همین کنجکاوی باعث می‌شود که پذیرای تجربیات جدیدتری باشند؛ بنابراین کودکی زمان مناسبی برای آشنایی کودکان و دانش آموزان با عادت‌های سالمی نظیر بازیافت است. آموزش تفکیک پسماند، کاهش زباله و موضوعات دیگر در این حوزه و البته در زمان مناسب و اسرع وقت، هم برای کودکان و هم به خاطر نسلی که در آینده تربیت خواهند کرد، بسیار مهم است. یادگیری آموزش‌های مهم در حوزه پسماند به کودکان نشان می‌دهد که محیط‌زیست مهم است و باید حفظ شود. همچنین این آموزش‌ها به تربیت شهروندانی مسوولیت‌پذیر کمک می‌کند تا شانس بیشتری برای داشتن یک سیاره مناسب برای زندگی داشته باشند.

یک کارشناس ارشد محیط‌زیست ضمن اشاره به نتیجه آسیب‌شناسی‌های صورت گرفته محورهای اصلی آموزشی در این زمینه را تشریح کرد.

زهرا دهقان با اشاره به مشکلات ناشی از تولید شیرابه و انتشار گازهای گلخانه‌ای، کاهش تولید پسماندهای تر در منزل و محیط‌های اداری، تجاری و آموزشی توسط شهروندان را از مهم‌ترین محورهای آموزشی در این زمینه دانست.

به گفته وی اقدامات دیگری نظیر اعزام مدرس جهت آموزش مدیریت پسماند گروه‌های مخاطب مختلف متقاضی در محل کار آن‌ها، تولید و انتشار محتوای آموزشی و فرهنگی نظیر موشن‌های آموزشی، کتابچه، پوستر و بروشور و ... در میان گروه‌های مخاطب مختلف، بهره‌گیری از گروه نمایش عروسکی برای آموزش گروه‌های مخاطب مختلف به‌ویژه کودکان و دانش آموزان می‌تواند در این خصوص تاثیرگذار باشد.

این فعال محیط زیستی با اشاره به دیگر بسترهای موثر در آموزش مدیریت پسماند خاطرنشان کرد: تهیه و توزیع اقلام کاربردی در میان شهروندان با رویکرد جلوگیری از تولید پسماند همچون قمقمه، کیسه‌های خرید پارچه‌ای و ...از جمله مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته بشمار می‌رود که اثرگذاری آن اثبات‌شده است.

به گفته دهقان می‌بایست تلاش شود تا با بهره‌گیری از روش‌های نوین آموزشی و فناوری‌های هوشمند و بازی‌های گروهی، علاوه برافزایش اطلاعات زیست‌محیطی شهروندان، نسبت به بهبود و افزایش سواد مدیریت پسماند گروه‌های مخاطب نیز اقدام شود تا میزان مشارکت شهروندان در امر مدیریت پسماند با روندی افزایشی روبرو باشد.

وی در پایان ضمن تشکر از اقدامات انجام‌گرفته در ترویج فرهنگ مدیریت پسماند از سازمان مدیریت پسماند تقاضا کرد با در اختیار گذاشتن تجهیزات مختلفی همچون مخازن تفکیک پلاستیکی و کارتن پلاست، پوسترها و بروشورهای آموزشی نسبت به همکاری با مدارس جهت پیاده‌سازی فرایند تفکیک پسماندها در مبدا گام بردارد.