راضیه علی‌زاده

اوقات‌تلخی در کودکان خیلی آزاردهنده است، ولی یکی از واقعیت‌های دوران کودکی است شروع هر کج‌خلقی نتیجه یک مسئله ساده است: دست نیافتن به خواسته خود. برای کودکان بین یک تا دو سال، اوقات‌تلخی می‌تواند براثر برآورده نشدن یک نیاز مثل شیر بیشتر، عوض کردن پوشک یا اسباب‌بازی باشد، اما مهارت‌های زبانی برای بیان آن را ندارند. کودک از اینکه ببیند شما به درخواست‌های او واکنشی نشان نمی‌دهید ناامید می‌شود. برای نوپایانی که کمی بزرگ‌تر شده‌اند، کج‌خلقی بیشتر شبیه به قدرتی برای مبارزه است.

زمانی که کودک سه یا چهار سال دارد، مستقل‌تر شده است. آن‌ها کاملا از نیازها و خواسته‌هایشان آگاه‌اند و اگر با آن‌ها مخالفت کنید اوقات‌تلخی آن‌ها بیشتر خواهد شد کودکان اخمو و بداخلاق براي هیچ‌کس سرگرم‌کننده و مطلوب نيستند و بيشتر اطرافيان از نگهداري و مراقبت از آن‌ها طفره می‌روند. در چنين مواقعي حتي والديني که خيلي در مورد تربيت فرزندشان به خود اطمينان دارند نيز مأيوس و دلسرد می‌شوند و به دنبال روش و کلمات مناسبي می‌گردند تا کودک خود را آرام کنند لذا در اين یادداشت قصد داريم نحوه رفتار مناسب والدين با این‌گونه کودکان را گوشزد کنيم تا از اين طريق، بدخلقي این‌گونه کودکان تقليل يابد و کودک و والدين احساس بهتري داشته باشند اجازه ندهید بداخلاقی کودکتان بر مهارت‌های فرزند پروري شما غلبه يابد و شما هم بداخلاق شويد هنگامی‌که کودک شما بداخلاقی می‌کند، کنترل خود را از دست داده است و بیش‌ازحد دچار غلیان احساسات شده است. قسمتی از مغز او که مختص تصمیم‌گیری و قضاوت است برجسته می‌شود. به دلیل اینکه بخش استدلال مغز او فعال نیست، در این مرحله استدلال موثر نخواهد بود.

این شرایط مانند موقعیتی است که کسی در حال غرق شدن است و شما در آن لحظه نمی‌توانید به او شنا کردن را بیاموزید. در این شرایط، برای بهتر کردن اوضاع کاری از دست شما ساخته نیست. در حقیقت هر تلاشی در این زمینه فقط شرایط را بدتر می‌کند. بعدازاینکه آرام شد، شما می‌توانید با او صحبت کنید این‌یک مسئله مهم است. متخصصان می‌گویند که به هنگام بداخلاقی کودک باید خونسردی خود را حفظ کنید، در غیر این صورت وارد یک جنگ قدرت می‌شوید و همه‌چیز بدتر می‌شود. به‌علاوه بخشی از دلیلی که کودکان اوقات‌تلخی می‌کنند برای جلب‌توجه است. برای آن‌ها مهم نیست که این توجهی که می‌گیرند مثبت است یا منفی. تنها چیزی که برای آن‌ها اهمیت دارد تمام توجه شماست

به‌آرامی صحبت کردن با کودک به او نشان می‌دهد که شما به او اجازه نمی‌دهید که او با رفتارش شما را تحت تأثیر قرار دهد. هم‌چنین این کار به حفظ آرامش شما نیز کمک می‌‌کند بعضی از شرایط برای کودکان خسته‌کننده است، مثلا انتظار طولانی برای آوردن غذا در رستوران. هنگامی‌که در راه رفتن به رستوران هستید از او بخواهید که درصورتی‌که در رستوران خوب غذا بخورد و مودبانه رفتار کند، هنگام برگشتن به خانه به او اجازه می‌دهید که برنامه موردعلاقه‌اش را تماشا کند. در هر زمان که احساس کردید رفتارش رو به تغییر است، موضوع را به او یادآوری کنید هنگامی‌که کودک شما در بیرون از خانه و جلوی افراد دیگری شروع به اوقات‌تلخی می‌کند، سعی کنید همیشه لبخندی روی لب‌های خود داشته باشید و عصبانیت خود را بروز ندهید، زیرا در این صورت او مطمئن می‌شود که توانسته است روی شما تأثیر بگذارد. آرامش و لبخند شما او را نیز آرام می‌کند.

حتی اگر هیچ کاری برای متوقف کردن بدخلقی‌های او انجام ندهید و فقط سعی کنید خونسرد باشید و لبخند بزنید و نشان دهید که همه جیز را تحت کنترل دارید، یک مادر یا پدر نمونه خواهید بود به‌محض آنکه کودک بداخلاقتان به شرايط طبيعي بازگشت و به احساس خوشايندي رسيد سعي کنيد کم‌حوصلگی، عصبانيت و بدخلقي احتمالي خود را نيز تخليه کنيد. براي اين کار می‌توانید سراغ سرگرمی‌ها يا فعالیت‌های موردعلاقه‌تان برويد تا شما نيز به آرامش برسيد در غير اين صورت در مواجه با موارد ناچيز بدخلقي کودکتان، زود از کوره درخواهید رفت. اگر كودک در حال تكرار رفتاري است كه احتمال صدمه به خود را دارد و شما قبلا از او خواسته‌اید كه اين كار را نكند، با جديت با او برخورد كنيد تا بفهمد در مورد مسائل مربوط به‌سلامتی او كاملا جدي و انعطاف‌ناپذیر هستيد.