راضیه علیزاده
بازیهای رایانهای يكي از سرگرمیهای
كودكان، نوجوانان، جوانان و حتي بزرگسالان در عصر جديد است. اين بازیهای مهيج و
پر كشش ساعتها كودك و نوجوان ما را در مقابل صفحه نمايشگر ميخكوب كرده، او را از
دنياي واقعيات به عالم تخيلات فرومیبرد و در اين گیرودار يا چيزي را به او میآموزد
يا چيزي را از او میگیرد لذا وظیفهی ما والدين و دست انکاران امور فرهنگي است كه
به استفاده كودكان و نوجوانان از بازیهای رایانهای، چه در جامعه و چه در
خانواده، سمتوسو داده، آنها را به محملي براي پيشرفت و خلاقيت آنان تبديل كنيم و
از تأثيرات مخرب آنها بكاهيم بازیهای رایانهای این توانایی را دارند که بتوانند
به رشد و توسعه فکری کودکان و نوجوانان کمک کنند و یا بالعکس عاملی برای ترویج
خشونت، بیبندوباری و کمتحرکی آنها باشند. شناخت فواید و مضرات بازیهای رایانهای
برای کودکان میتواند به والدین برای انتخاب درست بازیهای رایانهای کمک کند.
انجام بهاندازه (نه بیشازحد) بازیهای رایانهای میتواند به افرادی که از
مشکلاتی نظیر استرس یا افسردگی رنج میبرند، کمک کند تا بتوانند تا حدی بر این
مشکلات غلبه کنند. برخی افراد که معمولا بسیار فعال هستند با انجام این بازیها میتوانند
فرصتی برای آرامش بیابند و بهاینترتیب از میزان استرس آنها کاسته شود.
بیشتر بازیهای رایانهای نیازمند تصمیمگیری و
واکنش سریع کاربر هستند. انجام بازیهای کامپیوتری سبب تمرین مغز برای تصمیمگیری
سریع میشود. بازیهایی نظیر شبیهسازی موقعیتهایی که باید در آن بهسرعت تصمیم
گرفت کاربر را عادت میدهد تا بهسرعت اطلاعات محیطی را بررسی و بلافاصله به آنها
واکنش دهد برخی از بازیهای رایانههای به دلیل افزایش مهارت بصری و حرکتی میتواند
به هماهنگی بیشتر دستها و چشمها کمک کند و همچنین به دلیل حرکات سریع با صفحهکلید
و موس سرعت کار کردنشان بالا خواهد رفت در برخی از بازیها مرحلهبهمرحله سختتر
شده و کودکان و نوجوانان هم تمایل دارند تا مراحل سخت را به اتمام برسانند و به همین
دلیل و همچنین نوع بازی و نقش آنها در بازی میتواند توانایی حل مسئله و مشکل در
آنها را افزایش دهد دربازیهای دستهجمعی، فرد باید خود را با محیط و شرایط وفق
داده و همچنین باید از قوانین بازی پیروی کند و یاد خواهد گرفت از اصولی که به نفع
بقیه است حمایت کرده و حتی ممکن است مهارتهای اجتماعی را در برخی از بازیهای
مناسب یاد بگیرد. تا اینجا از فایده بازیهای رایانهای و تاثیر آن بر کودکان و
نوجوانان صبحت شد و اما نباید از مضرات این قبل بازی غافل شد
خشونت مهمترین مشخصه برخی از
بازیهای رایانهای برای جذاب کردن آن است که در برخی از آنها در حد زیادی وجود
دارد که یکی از مهمترین پیامدهای اینچنین بازیهایی افزایش خشونت و پرخاشگری در
کودکان و نوجوانان است یکی از خطرناکترین تاثیرات منفی بازیهای کامپیوتری که بهطور
فزایندهای در حال افزایش است اعتیاد به بازیهای رایانهای است که تهدید جدی برای
کودک و نوجوان محسوب میشود برخی اوقات پیشرفت تکنولوژی بهجای نزدیک کردن اعضای
خانواده موجب دور کردن آنها از هم میشود. سرگرم بودن با تلویزیون، اینترنت و بازیهای
رایانهای باعث میشود. زمان کمتری اعضای خانواده در کنار یکدیگر بوده و درنتیجه
موجب سردی روابطشان خواهد شد زمانی که کودکان مشغول بازیهای رایانهای میشوند
گذشت زمان را متوجه نشده و ممکن است ساعتهای طولانی را صرف بازی کردن کنند. تحقیقات
نشان داده است کودکانی که مدتزمان زیادی را بازی میکنند. منزوی و درونگرا شده و
همچنین در برقراری ارتباطات اجتماعی با دیگران ناتوان میشوند نمیتوان بهطور قطعی
و با یک حکم کلی گفت که بازیهای رایانهای و موبایلی برای کودکان و نوجوانان خوب
هستند یا بد، اما میتوان پذیرفت که این بازیهای رایانهای تبدیل به یکی از اجزای
جداییناپذیر زندگی کودکان و نوجوانان شدند آگاهی از فواید و مضرات بازیهای رایانهای
در کودکان و نوجوانان میتواند باعث شود که از مزایای آنها بهره ببریم و از آسیبهایشان
جلوگیری کنیم.