داود علیزاده
سالانه حدود ۱۰ میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا می‌شوند که سهم بیشتر آن را سالمندان تشکیل می‌دهند. طبق آخرین تخمینی که توسط عضو هیات علمی گروه آموزشی سالمند شناسی دانشگاه علوم بهزیستی زده‌شده؛ در هر سه ثانیه در جهان یک نفر به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شود و این آمار تا سال ۲۰۳۰ میلادی ممکن است به عدد ۶۵ میلیون نفر در جهان افزایش پیدا کند.
بیماری آلزایمر یا بیماری
فراموشی رایج‌ترین شکل زوال عقل و نوعی اختلال در عملکرد مغز است که موجب می‌شود به‌تدریج
توانایی‌های ذهنی بیمار تحلیل پیدا کند. این بیماری در نتیجه زوال عقل رخ می‌دهد
که خود منجر به اختلال در حافظه می‌شود. در ابتدای این اختلال، وقایع و اطلاعات اخیر
حافظه دچار مشکل می‌شود ولی کم‌کم خاطرات قدیمی را هم دربرمی گیرد. فرد مبتلابه
آلزایمر پاسخ سوالی را که چند لحظه قبل پرسیده است فراموش می‌کند و مجددا همان
سوال را می‌پرسد. بیمار مسیر بازگشت به خانه را گم می‌کند و به یاد نمی‌آورد وسایل
خود را کجا گذاشته است. یکی از مشکلاتی که زوال عقل در ادامه به وجود می‌آورد،
توهم و هذیان است. به‌طور مثال فرد تصور می‌کند همسر یا پرستارش قصد آسیب رساندن
به او را دارند. در صورت پیشرفت این بیماری ممکن است در تکلم هم دچار مشکل در نتیجه
کم‌حرف و گوشه‌گیر شود. به‌تدریج بیمار توانایی حرکتی خود را از دست می‌دهد و زمین
می‌خورد.
اهمیت توجه به این بیماری و مبتلایان آن باعث شده است تا ۲۱ سپتامبر مصادف با ۳۱ شهریورماه، روز جهانی آلزایمر نام‌گذاری شود و همچنین ماه جهانی آلزایمر، یک تا ۳۰ سپتامبر (۱۱ شهریور تا ۹ مهر) به فرصتی جهانی برای افزایش آگاهی، آموزش و جلوگیری از ابتلا به زوال عقل یا اختلال شناخت و حافظه اختصاص یابد.
در استان بوشهر نیز انجمن خیریه آلزایمر با تاکید بر آگاهی‌بخشی در خصوص این بیماری به فعالیت‌های مختلفی روی آورده است که ازجمله آن برگزاری نشست آموزشی «آگاهی بخشی درباره دمانس و بیماری آلزایمر» است.
در همین زمینه غلامحسین کروبی رئیس هیات مدیره انجمن خیریه آلزایمر و مدیرعامل بنیاد فرزانگان جهان‌دیده استان بوشهر در گفت‌وگو با بامداد جنوب بابیان اینکه شعار سال انجمن جهانی آلزایمر امسال هیچ‌وقت خیلی زود نیست؛ هیچ‌وقت خیلی دیر نیست انتخاب‌شده است گفت: هیچ‌وقت خیلی زود نیست یعنی باید کنترل عوامل خطرساز دمانس و آلزایمر مانند ضربه خوردن به سر برای کودکان و نوجوانان را موردتوجه قرار دهیم. به‌طور مثال آن‌ها را ملزم کنیم که از کلاه ایمنی برای افراد دوچرخه‌سوار و موتورسوار استفاده کنند.
مراقب باید بداند اگر بیمار مبتلابه آلزایمر حتی اسم ما را هم فراموش کند و نداند که ما دختر، پسر، همسر یا یکی از نزدیکان او هستیم، اما رابطه عاطفی و احساسی بین خودش و ما را هرگز فراموش نمی‌کند؛ زیرا رابطه بین ما و او بر مبنای عقل شکل نگرفته بلکه بر مبنای احساس عمیق عاطفی شکل‌گرفته، لذا این رابطه فراموشی کردنی نیست
به گفته وی تحرک جسمانی و ورزش‌های بدنی و فیزیکی و ورزش‌های مربوط به مغز، باید از دوران جوانی و میان‌سالی در برنامه سبک زندگی باید لحاظ شود.
رئیس هیات مدیره انجمن خیریه آلزایمر با اشاره به بخش دوم شعار سال افزود: هیچ‌وقت خیلی دیر نیست یعنی نگوییم پیشگیری و کنترل عوامل خطرساز دمانس و آلزایمر از ما گذشته است. رعایت تغذیه سالم و در نظر گرفتن سبک زندگی سالم هیچ‌وقت دیر نیست. حتی در ۷۰ و ۸۰ سالگی هم باید تحرک جسمانی داشته باشیم و در کنار آن تعامل اجتماعی با افرادی که دوستشان داریم را در برنامه زندگی خودمان قرار دهیم.
کروبی ادامه داد: با توجه به‌اتفاق نظر کارشناسان و متخصصان در خصوص دمانس و بیماری آلزایمر به‌عنوان بیماری قرن، از دستگاه‌ها و سازمان‌های ذی‌ربط به‌ویژه وزارت بهداشت و درمان و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می‌خواهیم تا در اجرای سند ملی دمانس و سند ملی سالمندان کشور، اقدامات لازم انجام دهند.
به گفته وی مهم‌ترین موضوع در رابطه با این بیماری، آموزش همگانی و آگاهی بخشی عمومی است که نیازمند مشارکت صداوسیما و همه رسانه‌ها و همچنین برنامه‌ریزی توسط وزارتخانه‌های علوم و آموزش و پرورش است.
همچنین نشست آموزشی، «آگاهی بخشی درباره دمانس و بیماری آلزایمر» دکتر اکرم فرهادی، هیات‌علمی دانشگاه و متخصص سلامت سالمندی به‌عنوان مدرس به عوامل خطرساز دمانس و بیماری آلزایمر پرداخت.
وی با برشمردن عوامل ۱۲ گانه خطرساز دمانس و بیماری آلزایمر، بر کنترل عوامل خطرساز مهم‌تر مانند قند خون، فشارخون، ضربه خوردن به مغز، تنهایی و انزوا و عدم تحرک جسمانی تاکید کرد و گفت: استان بوشهر رکورد استعمال قلیان و عدم تحرک را داراست، لذا پرهیز از مصرف سیگار و دخانیات و پرداختن به ورزش و تحرک جسمانی به همراه تعامل اجتماعی با افرادی که با بودن با آنان لذت می‌برد، بهترین راهکارهای پیشگیری از دمانس و آلزایمر را وجهه همت خود قرار دهند.
معاون پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی استان بوشهر در ادامه افزود: نکته بسیار مهمی که باید توسط فردی که مراقبت از بیمار مبتلابه بیماری آلزایمر را به عهده دارد، موردتوجه قرار گیرد، این است که: مراقب باید بداند اگر بیمار مبتلابه آلزایمر حتی اسم ما را هم فراموش کند و نداند که ما دختر، پسر، همسر یا یکی از نزدیکان او هستیم، اما رابطه عاطفی و احساسی بین خودش و ما را هرگز فراموش نمی‌کند؛ زیرا رابطه بین ما و او بر مبنای عقل شکل نگرفته بلکه بر مبنای احساس عمیق عاطفی شکل‌گرفته، لذا این رابطه فراموشی کردنی نیست و مراقبان و نزدیکان باید در همه مراحل بیماری، آن عضو خانواده را درک کنند.
همچنین در پایان این نشست دکتر فرهادی به پرسش‌های حاضران در خصوص انواع فراموشی‌ها، تکنیک‌های اثربخشی برای فعال شدن مغز و سبک زندگی سالم پاسخ داد.
یادآوری می‌شود این برنامه که با همکاری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان بوشهر و موزه منطقه‌ای خلیج‌فارس برگزار شد و مسوولان مربوطه نیز در آن حضور داشتند.
