بامدادجنوب- جوادشکریان: ایران از جمله کشورهایی است که بیشترین مصرف برنج را دارد. برنج در سفره ایرانی‌ها، جنبه فرهنگی و سنتی به خود گرفته و در بیشتر خانوارها، در تمام روزهای هفته به‌عنوان وعده اصلی غذایی استفاده می‌شود. در بوشهر نیز وضعیت به همین منوال است. رد پای برنج را می‌توان همه‌روزه بر سر سفره بوشهری‌ها دید. در مصرف بالای این محصول در استان بوشهر همین بس که نهادهایی مانند دانشگاه‌ها، شرکت‌های پتروشیمی، پادگان‌های نظامی و... که روزانه برای هزاران نفر غذا طبخ می‌کنند، در تمامی وعده‌های هفتگی خود، از این محصول استفاده می‌کنند.

سوای از خطرات و ضررهایی که ممکن است مصرف بالای برنج روی سلامت جامعه بگذارد، ذکر این نکته حائز اهمیت است که

  این محصولات با این حجم از کجا می‌آید؟

ایرانی‌ها در کنار برخی کشورها، مرغوب‌ترین برنج دنیا را تولید می‌کنند اما متاسفانه به‌علت حجم بالای مصرف داخلی، آب‌بر بودن این محصول، کمبود زمین‌های قابل کشت و...، تولید برنج در ایران کمتر از مصرف داخلی آن است. به همین دلیل همه‌ساله دولت مجبور است حجم بالایی از این محصول را از کشورهای دیگر وارد کند. بر این اساس، هندی‌ها اصلی‌ترین هدف ایران برای واردات برنج لقب گرفتند. 

اما از آنجا که ما ایرانی‌ها در همه چیزمان افراط می‌کنیم، برنج را نیز از این قاعده مستثنی نکردیم تا واردات برنج در سال‌های اخیر آنقدر زیاد شود که تولید داخلی را تحت شعاع خود قرار دهد. 

ایران در طول سال‌های 92 و 93، تنها از طریق مبادی قانونی، بیش از سه میلیون تن برنج وارد کشور کرد. این عمل در حالی صورت گرفت که مصرف سالانه برنج در بین ایرانی‌ها، سه میلیون تن است که حدود دو میلیون تن آن در داخل کشور تولید می‌شود.

ایران در این سال‌ها به مصرف‌کننده بی‌چون و چرای برنج هندی تبدیل شده بود تا جایی که لقب بزرگ‌ترین کشور واردکننده برنج هندی را به خود اختصاص دادیم.

واردات بی‌رویه این محصول در سال‌های قبل، فشار زیادی را به تولیدکنندگان ایرانی برای فروش محصولشان وارد کرد که با موضع‌گیری تند اقتصاددانان و تولیدکنندگان مواجه شد. کارشناسان معتقد بودند که واردات برنج هندی، نه به نفع تولیدکننده و نه به نفع مصرف‌کننده داخلی خواهد بود.‌ سرانجام واردات برنج از طرف دولتی‌ها ممنوع اعلام شد تا برنجی بیش از نیاز وارد کشور نشود. 

چند وقت پیش رسانه‌های هندی عنوان کردند که طرف ایرانی، در حال بررسی طرح آزادسازی واردات برنج از این کشور است. چند روز پس از آن، رسانه‌های داخلی نیز از زبان معاون وزیر جهاد کشاورزی عنوان کردند که با برداشته‌شدن تحریم‌ها، هزینه واردات گندم تا 30 درصد کاهش پیدا می‌کند و ممنوعیت واردات برنج نیز در روزهای ابتدایی آبان‌ماه برداشته شده است.

همین خبرها کافی بود تا بازار بی‌رونق برنج هندی، جانی دوباره بگیرد و هندی‌ها که انبارهای پر برنج خود را به هر طریق می‌خواستند خالی کنند، این خبر را به فال نیک بگیرند. آنها که به هر دری زده بودند تا با پیشنهاد طرح‌هایی نظیر صادرات برنج به‌جای بدهی نفتی به ایران و...، رونق را به بازار برنج خود بازگردانند، پس از شنیدن این خبر در پوست خود نگنجیدند.

هرچند این خبر تکذیب شد و پیگیری‌های بامداد جنوب نشان داد که هنوز خبری از آزاد شدن واردات برنج نیست اما همین خبر باعث شد که هندی‌ها نیاز ایران را به برنج تشخیص داده و به فروش محصولاتشان امیدوار شوند. نتیجه آن هم اعلام افزایش قیمت برنج هندی در بازار شد.

دبیر انجمن واردکنندگان برنج روز یکشنبه (17 آبان)، در رابطه با خبری مبنی بر آزاد شدن واردات برنج گفت ما در جریان باز شدن ثبت سفارشات نیستیم و باید این را از خود جهاد کشاورزی پرسید که چرا با وجود این‌که ثبت سفارشات صورت نگرفته است، چنین مطلبی را مطرح کرده‌‎اند.

 به گفته احمد بحق، همین اخبار منتشر شده باعث شده است که قیمت برنج در هند افزایش یابد، هر چند زمانی که متوجه شوند چنین موضوعی صحت ندارد، بار دیگر برنج هندی به قیمت قبلی خود باز خواهد گشت.

وی با بیان این‌که اگر ثبت سفارشات برای واردات برنج برنامه‌ریزی شده نباشد، باعث افزایش قیمت برنج در هند و کشورهای مبدا خواهد شد، خاطرنشان کرد: ما سالیانه یک میلیون و 700 هزار تن تولید برنج داریم و این چیزی است که خود جهاد کشاورزی بیان می‌کند. از طرف دیگر، مصرف سالانه ما سه میلیون و 200 هزار تن است، یعنی نیاز سالانه ما یک میلیون و پانصد هزار تن است که ماهیانه چیزی حدود 124 هزار تن می‌شود.

دبیر انجمن برنج کشور هم با تاکید بر کاهش قیمت‌های جهانی برنج گفت: هندی‌ها به‌دلیل این‌که می‌دانند ما نیاز به واردات داریم، قیمت برنجشان را بالا برده‌اند. بر اساس آخرین آماری که ما از  فائو گرفته‌ایم، در ماه اکتبر باز هم قیمت جهانی برنج‌های صادراتی کاهش یافته است، بنابراین چگونه امکان دارد هندی‌ها قیمت برنجشان را بالا برده باشند؟

جمیل علیزاده شایق همچنین  با بیان این‌که میان انجمن واردات برنج با  انجمن برنج و وزارت جهادکشاورزی در زمینه واردات برنج اختلاف نظر وجود دارد، تصریح کرد: در این زمینه، ما و وزارت جهاد هم عقیده هستیم و معاون امور زراعت این وزارتخانه نیز بارها اعلام کرده که ما اجازه واردات این کالا را نداده و نخواهیم داد. دلیل آن هم واردات بیش از حدی است که در طول سال‌های 92 و 93 اتفاق افتاد. بنابراین اگر آن برنج‌ها به کشور دیگری فرستاده نشده و یا به هر طریقی از بین نرفته باشند، باید در انبارهای ما برنج موجود باشد.